ಪುಲಸ್ತ್ಯ
ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಸಪ್ತರ್ಷಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ.[೧] ಬ್ರಹ್ಮನ ಮಾನಸ ಪುತ್ರ.[೨] ಕೃತಯುಗದ ಅಂತ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮೇರುಪರ್ವತದ ತಪ್ಪಲಲ್ಲಿ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ. ತೃಣಬಿಂದು ಮುನಿಯ ಮಗಳಾದ ಗೋ ಎಂಬಾಕೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದ. ವಿಶ್ರವಸ ಇವನ ಹಿರಿಯ ಮಗ (ಒಂದು ಐತಿಹ್ಯಯದ ಪ್ರಕಾರ ಪುಲಸ್ತ್ಯನ ಅರ್ಧ ಭಾಗವೇ ಸಾಕಾರಗೊಂಡು ವಿಶ್ರವಸನ ರೂಪ ತಳೆಯಿತು). ಕಾರ್ತವೀರ್ಯಾರ್ಜುನನ ಮೇಲೆ ಯುದ್ಧಮಾಡಿ ಸೆರೆ ಸಿಕ್ಕ ರಾವಣನನ್ನು ಈತ ಬಿಡಿಸಿದ. ಕರ್ದಮ ಬ್ರಹ್ಮನ ಮಗಳಾದ ಹವಿರ್ಭುಕ್ ಎಂಬಾಕೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಿ ಅಗಸ್ತ್ಯನನ್ನು ಪಡೆದ. ಇಲಬಿಲೆ ಎಂಬಾಕೆಯಲ್ಲಿ ಕುಬೇರನನ್ನು ಕೇಶಿನಿ ಎಂಬಾಕೆಯಲ್ಲಿ ರಾವಣಾದಿಗಳನ್ನೂ ಪ್ರೀತಿ ಎಂಬಾಕೆಯಲ್ಲಿ ದಂಭೋಳಿಯನ್ನೂ ಪಡೆದ. ಸಂಧ್ಯಾ, ಪ್ರತೀಚ್ಯಾ ಎಂಬ ಇನ್ನಿಬ್ಬರು ಇವನ ಹೆಂಡತಿಯರು. ಭೂಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿ ಈತ ಬ್ರಹ್ಮನೊಂದಿಗೆ ಸಂವಾದ ಮಾಡಿದ. ತನ್ನ ತಂದೆಯಾದ ಶಕ್ತಿಮುನಿಯನ್ನು ರಾಕ್ಷಸ ನುಂಗಿದನೆಂದು ಪರಾಶರಮುನಿ ರಾಕ್ಷಸಕುಲ ವಿನಾಶಕ್ಕೆಂದು ಯಜ್ಞ ಮಾಡತೊಡಗಿದಾಗ ಈತ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಬೇಡಿ ಯಜ್ಞವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ.
| ಪುಲಸ್ತ್ಯ | |
|---|---|
| ಮಕ್ಕಳು | ವಿಶ್ರವ, ಅಗಸ್ತ್ಯ |
| ತಂದೆತಾಯಿಯರು |
|
ದಂತಕಥೆ
ಮೂಲ
ಈ ಋಷಿಯು ಬ್ರಹ್ಮನ ಕಿವಿಯಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದನೆಂದು ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.[೩]
ಮಕ್ಕಳು
ರಾಮಾಯಣವು ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಹಾಗೂ ಮಾನಿನಿಯ ವಿವಾಹವನ್ನು ಮತ್ತು ಅವನ ಮಗ ವಿಶ್ರವನ ಜನನವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಒಮ್ಮೆ ಪುಲಸ್ತ್ಯನು ಮೇರು ಪರ್ವತದ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿರುವ ತೃಣಬಿಂದುವಿನ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಪಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿರತನಾಗಿದ್ದನು. ಅವರು ತಪಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿದ್ದಾಗ ಹಲವಾರು ಯೌವನದ ಕನ್ಯೆಯರು, ಇತರ ಋಷಿಗಳ ಪುತ್ರಿಯರು, ನಾಗಕನ್ಯೆಯರು ಮತ್ತು ಅಪ್ಸರೆಯರಿಂದ ವಿಚಲಿತರಾದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ನುಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಮಾಡಿದರು, ಅವರ ಗಮನವನ್ನು ಬೇರೆಡೆಗೆ ತಿರುಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಕೋಪಗೊಂಡ ಪುಲಸ್ತ್ಯನು ತನ್ನ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ಬೀಳುವವರಲ್ಲಿ ಅವಳು ತಕ್ಷಣವೇ ಗರ್ಭಧರಿಸುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು. ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಶಾಪದಿಂದ ಭಯಭೀತರಾದ ಹುಡುಗಿಯರು ಕಣ್ಮರೆಯಾದರು. ಈ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ, ಶಾಪವನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ ತೃಣಬಿಂದುವಿನ ಮಗಳು ಮಾನಿನಿಯು ತನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಋಷಿಯ ಬಳಿ ಅಲೆದಾಡಿದಳು. ಅವಳು ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತನ್ನ ತಂದೆಗೆ ವರದಿ ಮಾಡಲು ಧಾವಿಸಿದಳು. ಋಷಿ ತೃಣಬಿಂದು ತನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಪುಲಸ್ತ್ಯನನ್ನು ವಿನಂತಿಸಿದನು ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರೂ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯ ಸದ್ವರ್ತನೆಯಿಂದ ಸಂತುಷ್ಟನಾದ ಪುಲಸ್ತ್ಯನು ತಮ್ಮ ಮಗುವಿಗೆ ಅವಳ ಪುಣ್ಯವನ್ನು ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ವಿಶ್ರವ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದನು.[೪]
ವಿಶ್ರವನಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಹೆಂಡತಿಯರು ಇದ್ದರು, ಅವನ ಮಕ್ಕಳು ರಾವಣ, ಶೂರ್ಪನಖ, ಕುಂಭಕರ್ಣ, ವಿಭೀಷಣರಿಗೆ, ಇಲಾವಿದನು ಮತ್ತು ಕುಬೇರ.
ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಅಗಸ್ತ್ಯನ ತಂದೆಯೂ ಹೌದು.[೫]
ಭೀಷ್ಮನ ಭೇಟಿ
ಭೀಷ್ಮನು ಗಂಗಾ ನದಿಯ ಪವಿತ್ರ ಮೂಲವಾದ ಗಂಗದ್ವಾರದ ಬಳಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ಪುಲಸ್ತ್ಯನು ತನ್ನ ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಸಂತುಷ್ಟನಾಗಿ ಭೀಷ್ಮನ ಮುಂದೆ ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಭೀಷ್ಮನು ನೀರನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಋಷಿಗೆ ತನ್ನ ಗೌರವವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸಂತಸಗೊಂಡ ಪುಲಸ್ತ್ಯನು ಭೀಷ್ಮನಿಗೆ ಬ್ರಹ್ಮನಿಂದ ತನಗೆ ಕಲಿಸಿದ ಧರ್ಮಮಾರ್ಗದ ಕುರಿತು ಉಪದೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ.[೬][೭]
ನಿರೂಪಕ
ಕೆಲವು ಪುರಾಣಗಳನ್ನು ಮನುಕುಲಕ್ಕೆ ತಿಳಿಸುವ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಅವನು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾನೆ..[೮] ಅವರು ಬ್ರಹ್ಮನಿಂದ ವಿಷ್ಣು ಪುರಾಣವನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಪರಾಶರನಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು, ಅವರು ಅದನ್ನು ಮನುಕುಲಕ್ಕೆ ತಿಳಿಯಪಡಿಸಿದರು.
ಪುಲಸ್ತ್ಯನು ವಾಮನ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ನಾರದನ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಪುರಾಣಗಳನ್ನು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
