Domat/Ems




Domat/Ems a l'è un cumün svizzer del distret de Imboden. in del Canton Grisun. Al gh’ha pressapoch 7392 abitant e una süperfiss de 24.24 km², e al se tröva a una altitüden de 586 meter sura al livel del mar.

Domat/Ems
Comun
Domat/Ems - Stema
Domat/Ems - Sœmeanza
Domat/Ems - Sœmeanza
Dats aministrativ
Nom ofiçalDomat/Ems
StatSvìzzera
CantonGrisun
DistretImboden
Politega
Sindeg
Orgen lejislativConsili comunal
Territore
Coordinade46°49′11.32″N 9°27′16.38″E / 46.81981°N 9.45455°E46.81981; 9.45455
OSM1684071
Voltituden586 e 991 m s.l.m
Superfix24,22 km²
Abitants8 037 ab.
(31 dicember 2018)
Densitaa331.83 ab./km²
ConfinFeldis/Veulden, Felsberg, Rothenbrunnen, Scheid, Tamins, Bonaduz, Rhäzüns, Coira e Malix
Fus orari
Varie
Prefiss081
Codex postal7013
Sigla autom.GR
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Domat/Ems - Localizazion
Domat/Ems - Localizazion
Sit istituzional

El cumün de Domat/Ems a l'è tacaa ai cumün de Bonaduz, Coira, Felsberg, Churwalden, Rhäzüns, Rothenbrunnen, Tomils, Tamins.

La conflüenza del Reno Anteriur cont el Renu Posteriur

El cunfin ocidental del cumün l'è segnaa per un toch del cors del Reno Posteriur (Hinterrrhein) che a un certu punt el se üniss insema al Reno Anteriur (Vorderrhein) e el furma el fiüm Reno (Rhein). La conflüenza l'è pròpi in sül cunfin intra i cumün de Domat/Ems, Bonaduz e Tamins. El Reno dopo la conflüenza el segna anmò el cunfin setentriunal de Domat/Ems, ancamò con Tamins e püsee innanz con Felsberg.

Storia

Domat/Ems l'è menziunaa la prima volta in de l'ann 765 col nom de colonia de Amede. Ems a l'è el nom del paes in tudesch e Domat a l'è el nom in rumancc. Dal 1943 el nom ufizial del paes l'è stat definit 'me l'uniun dei du nom.

L'andament storegh de la popolazion l'è indicaa in de la tabela chi sott:[1]

annpopolazion
18501,247
19001,504
19411,955
19603,469
19705,701
19906,442
20006,372

Situazion linguistega

A Domat/Ems fina al secul XIX la popolazion la parlava squas esclüsivament un dialet de la lengua Rumancia. Da la seconda metà del secul l'ha cuminciaa a cress el nümer dei parlant tudesch, a bun cünt in del 1880 i parlant rumanc i eva ancamò el 90 % e in del 1900 i eva el 89 %. Da alura però la percentüal l'ha cominciaa a calà e in del 1941 i eva el 76 %. Dopu la segonda guera mondial gh'è staa el surpass e in del 1970 la percentüal de parlant rumanc l'eva restada apena el 33%.

L'andament dei ültem ann l'è ilüstrada in de la tabela chi desuta:


Situazion linguistega a Domat/Ems
LenguaCensiment 1980Censiment 1990Censiment 2000
NümerPercentüalNümerPercentüalNümerPercentüal
Tudesch345055,06 %440368,35 %467073,29 %
Rumanc184629,46 %101615,77 %70411,05 %
Italian76612,22 %6299,76 %4717,39 %
Abitant6266100 %6442100 %6372100 %

Nota: I parlant italian i eva imigrant da l'Italia e minga svizzer de lengua italiana.

Galeria de fotu


Riferiment

Wikimedia Commons
al gh'a dent roba culegada a:


Ligam de föra



Distret del Canton Grison
AlbulaBerninaHinterrheinImbodenInnLandquartMalögiaMoesaPlessurPrättigau/DavosSurselva