Guèra frègia
 | Chèst artìcol a l'è scricc in Lombàrd, ortograféa bergamasca del Dücàt. |
L'espressiù guèra frègia l'è dovrada per indicà la contraposissiù polìtega, ideològega e militàr in tra USA e URSS (ciamade i dò superpotènse[1]) cominsada dópo de la fì de la segónda guèra mondiàl[2]. Quase töt ol mónd l'èra dividìt in dü blòch: ocidentàl (con USA, NATO e i paìs amìs) e orientàl o comunista (URSS, Pato de Varsavia e i paìs amìs). Ach l'Euròpa l'èra spartida in dü da la Tènda de Fèr[3]:
| “ | Da Stetìn in del Bàltegh a Trièst in del Adriàtegh, öna tènda de fèr l'è calada a traèrs ol continènt | ” |
— Winston Churchill | ||
(da ü discórs a l'üniersità de Fulton, Missouri, ol 5 de mars 1946)[4][5]
La tensiù l'è mai s-ciopada in d'öna guèra èrta in tra i dü bloch, perchè 'l colossàl nömer de arme nücleàr a disposissiù di dü aversare l'avrèss destrüsìt ach i stèss vensedùr; da ché 'l nòm guèra frègia, inventàt in del 1947 dal giornalìsta americà Walter Lippmann (in inglés cold war)[6]. I gh'è però istàcie di guère locài, indóe öna di dò potènse l'à combatìt còntra ü stat pogiàt da chél' ótra (presèmpe, ol Vietnàm e l'Afghanistan)[2]. I gh'è ach istàcc di ocasiù in di quàli s'è ris-ciàt öna guèra nucleàr, cóme in de la crìsi di mìssil de Cuba[2].
La guèra frègia l'è finida in del 1989 co' la borlada del mür de Berlìn (9 de noèmber) següida dal desligamènt de l'URSS (26 de desèmber 1991)[6].