Islamisma

Ny islamisma dia foto-pampianarana manohana ny finoana silamo ho ideôlôjia pôlitika. Izany dia ahitana ny fanetsiketsehana ny Mozilmana momba ny tetikasa ara-tsôsialy sy ara-pôlitika mifototra amin' ny fitsipika sy ny lalàna ara-pivavahana (Sharia). Io no teny mitovy hevitra ara-pivavahana ho an' ny "silamo pôlitika". Ny mpiaro ny islamisma dia atao hoe "al-Islamiyyun"

Amin' ny ankapobeny dia momba ny pôlitika ny fampiasana ny teny hoe "islamisma", izay niseho tamin' ny taonjato faha-20, hatramin' ny nipoirany indray dia nivoatra be ny heviny tamin' ny faran' ny taona 1970. Mety ho fisafidiana am-pahatsorana ny foto-pampianarana mozilmana ho tari-dalana amin' ny hetsika ara-pôlitika izany, na koa momba ny ideôlôjia mampivily ny finoana silamo hanatanterahana tetikasa pôlitika: manova ny rafitra ara-pôlitika sy ara-tsôsialy ao amin' ny firenena amin' ny alalan' ny fanaovana ny lalàna Sharia, izay terena ho raisin' ny fiaraha-monina iray manontolo ny fandikana azy tsy misy isalasalana, ho hany loharanon-dalàna. Noho izany dia teny fampiasa mampiady hevitra ny hoe islamisma.

Ny ankamaroan' ny mpiaro ny islamisma dia mifandray amin' ny fikambanana silamo na hetsika fanentanana ara-tsôsialy, izay matetika antsoina hoe "al-harakat al-Islamiyyah". Ny Islamista dia manantitrantitra ny fampiharana ny Sharia, ny firaisankina ara-pôlitikan' ny Mozilmana rehetra ("pan-islamika"), ny fananganana fanjakana islamika (hitambatra amin' ny farany), ary ny fandavana ny fitaoman' ny tsy Mozilmana — indrindra fa ara-toekarena, ara-tafika, ara-pôlitika, ara-tsôsialy, na ara-kolontsaina, avy amin' ny Tandrefana na maneran-tany.

Ireo olo-malaza amin' ny islamisma tamin' ny taonjato faha-20 dia ahitana an' i Sayyid Rashid Riḍā, i Hassan al-Banna (mpanorina ny Firahalahiana Mozilmana), i Sayyid Qutb, i Abul A'la Maududi, i Ruhollah Khomeini (mpanorina ny Repoblika Islamikan' i Iràna), i Hassan Al- Turabi. Ilay mpitondra fivavahana sonita siriana Muhammad Rashid Riḍā, mpanohitra mafy ny fampidirana kolontsaina tandrefana sy ny ziônisma ary ny nasiônalisma, dia nanohana ny tokony haha iraisam-pirenena ny sonisma amin' ny alalan' ny famerenana amin' ny laoniny amin' ny fomba revôlisiônera ny kalifata iraisan' ny Mozilmana rehetra sy ho an' ny finoana silamo iray manontolo mba hampiray ara-pôlitika ny Tontolo Mozilmana.