പമ്പാ ഗണപതി ക്ഷേത്രം
പത്തനംതിട്ട ജില്ലയിൽ റാന്നി താലൂക്കിൽ റാന്നി പെരുനാട് ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ പെരിയാർ കടുവ സംരക്ഷിത പ്രദേശത്തിന്റെ ഭാഗമായ പമ്പയിൽ, പമ്പാനദിയുടെ കരയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ചെറുതും അതേ സമയം അതിപ്രസിദ്ധവുമായ ഒരു ക്ഷേത്രമാണ് പമ്പാ ഗണപതി ക്ഷേത്രം. സർവ്വവിഘ്നഹരനായ മഹാഗണപതി മുഖ്യപ്രതിഷ്ഠയായ ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഉപദേവതകളായി ശിവൻ, പാർവ്വതി, ശ്രീരാമൻ, ഹനുമാൻ, നാഗദൈവങ്ങൾ എന്നിവർക്കും സന്നിധികളുണ്ട്. ശബരിമല തീർത്ഥാടനവേളയിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു സങ്കേതമാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. പമ്പാനദിയിൽ കുളിച്ച് പിതൃതർപ്പണവും കഴിഞ്ഞെത്തുന്ന അയ്യപ്പഭക്തർ, നീലിമല കയറ്റത്തിനുമുമ്പ് ഈ ഗണപതിയെ തൊഴുത് നാളികേരമുടയ്ക്കുന്നത് ഒരു ആചാരമാണ്. ശബരിമല ധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ഈ ക്ഷേത്രം എല്ലാദിവസവും തുറക്കും എന്നത് ശ്രദ്ധേയമാണ്. വിനായക ചതുർഥിയാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ആഘോഷം. കൂടാതെ ചിങ്ങം ഒന്നിന് നടക്കുന്ന ത്രിവേദലക്ഷാർച്ചന, മണ്ഡലകാലം എന്നിവയും വിശേഷമാണ്. തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ കീഴിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രം.
ഐതിഹ്യം
ഏറെ പഴക്കമുള്ള ക്ഷേത്രമൊന്നുമല്ല പമ്പയിലേത്. 1950-ലെ തീപിടുത്തത്തിനുശേഷമാണ് ഈ ക്ഷേത്രം പണിതത്. എങ്കിലും ഒരുപാടുകാലമായി ഇവിടെ ഗണപതിവിഗ്രഹമുണ്ടെന്നാണ് വിശ്വാസം. നീലിമല കയറ്റത്തിനുമുമ്പ് സർവ്വവിഘ്നഹരനായ ഗണപതിഭഗവാനെ തൊഴുത് മലകയറുന്നത് പുണ്യകരമായി വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു.