Karl VI. (HRR)

Karl VI. Franz Joseph Wenzel Balthasar Johann Anton Ignaz^[1] (* 1. Oktober 1685 in Wien; † 20. Oktober 1740 ok dor) weer vun 1711 bit 1740 Kaiser vun dat Hillge Röömsche Riek un Erzhartog vun Öösterriek. Bovendem weer he Souverän vun de Habsborgschen Arvlannen: As Karl III. (ungaarsch III. Károly) weer he König vun Ungarn un Kroatien, as Karl II. (tschechisch Karel II.) König vun Böhmen, as Karl III. (spaansch Carlos III.) weer he utsocht for den Throon vun Spanien un, dör den Freden vun Utrecht weer he vun 1713 bit 1720 unner den Naam vun Karl III. (italieensch Carlo III.) ok König vun dat Königriek Sardinien un vun 1720 af an as Karl IV. (italieensch Carlo IV.) König vun Sizilien. He hett sik in den Krieg um de Spaansche Kroon nich dörsetten konnt. Man en groten Deel vun de spaanschen Gemarken in de Nedderlannen un in Italien sünd denn doch an Öösterriek kamen.

He höör to dat Huus Habsborg. In siene Tied as Kaiser is de Pragmaatsche Sanktschoon upstellt wurrn. Dor is in fast leggt wurrn, dat de Habsborger Länner un Kronen „up ewig ungedeelt“ blieven schollen un dat ok Froenslüde den Throon kamen dröffen. Bovendem is dor de Idee vun en Union vun all Habsborger Länner in unnerstreken wurrn. So hett se tolest dor mit to hulpen, dat en Grootmacht Öösterriek tostanne keem, as en egen Imperium gegen dat Hillige Röömsche Riek over. Na den Sieg in den Veneziaansch-Öösterriekschen Törkenkrieg gegen dat Osmaansche Riek sund de Habsborger Länner utbreedt wurrn. Man 1739 sünd düsse Landwinnsten na den Russ’sch-Öösterriekschen Törkenkrieg to’n Deel wedder verlaren gahn. En groten Deel vun de Tied vun siene Regeerung hett he dor mit tobrocht, de Pragmaatsche Sanktschoon in de Länner dör to setten, wo he dat Seggen in harr. Ok dat de annern Mächte in Europa tostimmen döen, dor klemm he sik achter. De Kaiser hett in siene egenen Länner in den Geist vun den Merkantilismus tokeken, dat dat mit de Weertschop Barg rop gung. Vunwegen dat de Pragmaatsche Sanktschoon dör to setten weer, hett he avers en wichtig Projekt wedder up geven, dat weer de Oostenner Kompanie. De Reform vun Verwaltung un Militär hett he ok nich anpackt. He is de leste Kaiser ween, de nich bloß versocht hett, Habsborg siene Intressen dör to setten, man de ok aktive Riekspolitik bedreven hett. Man to siene Tied hett de Idee vun dat Hillige Riek bannig veel Kraft verlaren. Kunst un Kultur hett he up allerhand Aart anschaven. De Kultur vun dat Barock hett he up de Hööchde brocht. Bowarke ut düsse Tied präägt bit up den hüdigen Dag Öösterriek un de vörmoligen Habsborgerstaten. Mit Karl sien Dood gung de Lien vun dat Huus Habsborg in’n Mannstamm toenne.