Prag

En groot Deel vun de Stadt liggt in en wied Daal vun de Moldau. De Rest deelt sik op negen Bargen op, de üm dat Daal rüm liggt: Letná, Vítkov, Opyš, Vìtrov, Skalka, Emauzy, Vyšehrad, Karlov un Petřín. De Afsnidd vun de Moldau, de in Prag liggt, is 23 Kilometer lang un hett en dörsnittliche Deep vun 2,75 Meter; de gröttste Deep is 10,5 Meter. De Moldau maakt in de Stadt en grote Sleep un ströömt üm acht Warders. Na de Moldau fleet vun links fief un vun rechts veer Beken to.

Inwahners

In de Hööftstadt Prag wahnt so wat 1.220.000 Minschen, dat sünd mehr as de teihnde Deel vun de Gesamtinwahners vun Tschechien. De Mehrtall leevt in de velen Butenbezirken un de Neeborebeden an de Stadtränner. De histoorsche Binnenstadt hett blots so wat bi 40.000 Inwahners.

De Stadt is in 57 Stadtdelen un 22 Verwaltensbezirke indeelt. Elk Stadtdeel hett en Börgermeester, en Raat un en Vertredung. Dat hööchste Amt hett de Böverste Börgermeester. De heet in Prag „Primator“ un regeert de Stadt mit Hülp vun den Stadtraat. Tohoop billt se de Stadtregeren.

Elk Verordnung un de Etat vun de Stadt mööt dör de Vertredung vun de Hööftstadt Prag, ok Stadtparlament nöömt, verafscheedt warrn. De Stadtverwalten heet Magistrat. Ehr Opgavenbereken sünd de Sülvstverwalten vun de Kommunen un to’n Deel de Staatsverwalten. De Verwalten vun de enkelten Stadtdelen warrt Stadtdeelbehöörd nöömt. De Sülvstverwalten vun de Kommunen warrt vun de tohörige Stadtdeelbehöörd utöövt. De 22 Verwaltensbehörden öövt tosamen mit den Magistrat vun de Stadt ok de Opgaven vun de Staatsverwalten ut.

Städerpartnerschoppen vun Prag

Hamborg 1990

Frankfort an’n Main 1990

Chicago 1990

Nürnbarg 1990

Barcelona 1991

Sankt Petersborg 1991

Phoenix 1992

Moskau 1995

Berlin 1995

Kyoto 1996

Paris 1997

Taipeh 2001

De Hööftstadt vun Tschechien höört traditschonell to de wichtigsten weertschoplichen Zentren vun’t Land. Blangen en bedüden Filmindustrie un den woll wichtigsten Twieg, den Tourismus, hett de Stadt ok veel verarbeiden Industrie.

Dat Bruttobinnenlandsprodukt harr 2002 en Ümfang vun 620 Milliarden Kronen (dat sünd 25,7 % vun’t hele BIP vun Tschechien, in Marktpriesen) mit en temlich hooch Ergebnis je Kopp vun de Inwahners (226 % vun den Landsdörsnitt).

Verarbeiden Industrie

De verarbeiden Industrie vun Prag maakt 7,6 Perzent vun de Gesamtproduktschoon vun dat Land ut, de Stadt steiht dor in de regionale Struktur mit an de föffte Steed vun alltohoop 14 Regionen. De Industrierebeden liggt sünnerlich in’n Noordoosten un in’n Süüdwesten vun de Stadt. Op dat Rebeet vun de Stadt geev dat 2003 733 Industriebedrieven (tellt vun 20 instellte Personen af an) mit alltohoop 111.000 Lüüd in Arbeid.

Na Ümfang nehmt twee Branchen en besünner Stell in: de Produkschoon vun Nehrmiddel un vun elektrische un optische Reedschoppen, beid Branchen mit en Volumen vun üm un bi 33 Milliarden Kronen in’t Johr 2002 (oder so wat 12 Perzent Andeel an de Produkschooon vun Tschechien); sünnerlich de Herstellung vun Rundfunk- un Feernsehapparaten is stark vertreden (20 Perzent vun de Gesamtprodukschoon).

Disse twee Branchen folgt de polygraafsche Industrie mit knapp 24,5 Milliarden Kronen Produkschoon; de Positschoon vun dissen Twieg warrt dör den Fakt ünnerstreken, dat Prag in dissen Twieg op Grunn vun en grote Konzentratschoon (mit 44 Perzent vun de Gesamtprodukschoon) de eerste Steed in Tschechien hett.

Op’t Stadtrebeet sünd aver ok noch wiedere traditschonelle Industrietwieg ansiedelt:

• Metallverarbeiden
• Maschinenbo
• Chemie un pharmazeutsche Industrie
• Bostoffen un Produkten ut Mineralien (Glas, Porzellan, Keramik)
• Transportmiddelprodukschoon, hier sünnerlich Bahnfohrtüüch (as Stratenbahnen), denn Krafträder (hier de Traditschoonsmark JAWA), aver ok lüttere un lichte Flegers

Prag is en europääsch Verkehrsknüttpunkt. So temlich all Verkehrsweeg in Böhmen geiht dör de Stadt. In’n Westen finnt sik en Autobahnanbinnen, de över Pilsen na Nürnberg föhrt, un in’n Oosten över Brünn bet Preßborg. Na Noorden gifft dat en Autobahn bet na Lobositz. Se warrt aktuell in Richt Dresden wiederboot. De wichtigsten Bahnhööv sünd de Hööftbahnhoff, Holešovice, Smíchov un Masarykovo nádraží. De Flaaghaven liggt in Ruzyně in’n Noordwesten vun de Stadt. Prag hett ok en Haven an de Moldau.

Apentliche Verkehrsmiddel

Apentliche Verkehrsmiddel in Prag sünd Bus, Stratenbahn un de U-Bahn vun Prag mit de Lienen A, B un C. Blangen dat gifft dat ok en Nett vun Töög, de na de Vöröörd föhrt un mit S-Bahnen to verglieken sünd. Disse Verkehrsmiddel warrt vun de Verkehrssellschop vun de Hööftstadt Prag AG bedreven.

Blangen de öllste Universität in Middeleuropa, de 1348 grünnte Karlsuniversität Prag is 1707 in de Stadt de eerste Technische Hoochschool vun dat Land grünnt worrn. Hüüt gifft dat noch söss Hoochscholen mehr, besünners för Kunst oder Musik, as ok en grote Tall vun Scholen un annere apentliche un private Bildungsanstalten. Ok de Tschechsche Akademie vun de Wetenschoppen hett ehren Seet in Prag. De velen Forschensinstituten sünd över dat hele Stadtrebeet verdeelt.

Anmarken:

¹ blot de Ooldstadt

² Ooldstadt, Neestadt, Kleinseite un Hradschin

³ mit Vöröörd

De Tallen blangen de annern Johren wiest de Inwahnertall vun Prag binnen de Regerensbezirken vun de Stadt to disse Tied.

Prag. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Websteed vun Prag (tschechsch, engelsch)
• tschechien-online.org Düütsch Informatschoonsportal (hoochdüütsch)