Annie Romein-Verschoor

Annie Verschoor werd geboren in de Nijmeegse Burghardt van den Berghstraat, nummer 107 (destijds nummer 89). Ze groeide op in Java en in Den Helder. Ze studeerde letteren en geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Leiden. In 1920 trouwde Verschoor met de geschiedkundige Jan Romein. Haar vele publicaties op het gebied van de literatuursociologie en cultuurgeschiedenis waren doorgaans marxistisch georiënteerd.

In 1935 voltooide Romein-Verschoor haar dissertatie Vrouwenspiegel, een literair-sociologische studie over de Nederlandse romanschrijfster na 1880. Dit boek werd bekroond met de Dr. Wijnaendts Franckenprijs. Daarna schreef ze Slib en wolken (1947), een overzicht van de Nederlandse letteren na 1880. Dit boek werd in 1947 vertaald in het Frans en in 1950 in het Engels. Hierna volgde een studie over tendensliteratuur (De vruchtbare muze uit 1949). Meer uitgesproken historisch werk leverde zij vooral in samenwerking met haar echtgenoot (De Lage Landen bij de zee uit 1934 en Erflaters van onze beschaving (vier delen, 1938-1940).

In 1946 kregen Romein-Verschoor en haar man Jan Romein via hun kennis Otto Frank het toen nog onbekende dagboek van Anne Frank in handen^[1]. Mede dankzij een column op de voorpagina van Het Parool^[2] van Jan Romein werd een uitgever gevonden: Contact in Amsterdam^[1]. De eerste editie van Het Achterhuis in 1947 bevat een voorwoord van Romein-Verschoor.

In 1948 schreef Romein-Verschoor een roman (vie romancée) over het leven van Hugo Grotius: Vaderland in de verte. In Met eigen ogen (1953) bracht zij verslag uit over een studiereis naar Indonesië. In haar autobiografie Omzien in verwondering (twee delen, 1970-1971) kijkt Romein-Verschoor terug op haar leven van links engagement en inzet voor de vrouwenemancipatie.

• 1937: Dr. Wijnaendts Francken-prijs voor Vrouwenspiegel
• 1948: Prozaprijs van de gemeente Amsterdam voor Vaderland in de verte
• 1970: Constantijn Huygens-prijs voor haar gehele oeuvre
• 1977: Dr. J.P. van Praag-prijs

• 1924: Het laatste hoofdstuk. Vertaling van Siste kapittel van Knut Hamsun, 1924. Uit het Noorsch
• 1927: De zwarte monnik. Vertaling van Černyj monach van Anton Tsjechov, 1894. Uit het Russisch
• 1927: ... maar het schip gaat verder. Vertaling van Skibet gaar videre van Nordahl Grieg, 1924. Uit het Noorsch
• 1928: Aan de Oedjoeng (meisjesboek)
• 1931: Marie Grubbe. Vertaling van Fru Marie Grubbe naar de Deensche uitg. van Jens Peter Jacobsen, 1876
• 1934: De Lage Landen bij de zee. geïllustreerde geschiedenis van het Nederlandsche volk van Duinkerken tot Delfzijl. Met Jan Romein
• 1935: Vrouwenspiegel. (Dissertatie, oorspronkelijke titel De Nederlandsche romanschrijfster na 1880)
• 1938-1940: Erflaters van onze beschaving. I. 14e-16e eeuw; II. zeventiende eeuw; Van de 17e tot de 19e eeuw; Negentiende eeuw. Met Jan Romein
• 1938: Brieven uit de gevangenis van Rosa Luxemburg. Vertaald uit het Duits
• 1946: Ahnherren der holländischen Kultur. Vertaling van: Erflaters van onze beschaving
• 1947: Slib en wolken. Stromingen en gestalten van de nieuwste Nederlandse literatuur. Vertaald als: Alluvions et nuages. Courants et figures de la littérature hollandaise contemporaine; Silt and sky : men and movements in modern Dutch literature
• 1947: P. C. Hooft, 1581-1647. In opdracht van het Amsterdamsche comité P.C. Hooft 1647.21 mei.1947 en onder auspiciën van het nationale comité voor de herdenking van P.C. Hooft 1581-1647
• 1948: Vaderland in de verte (roman)
• 1949: De vruchtbare muze. Tendens en engagement in de literatuur
• 1951: Man en vrouw. Uit de geschiedenis van een menselijke verhouding. Diescollege 10 februari 1951
• 1953: Met eigen ogen. Heugenissen van een Indonesische reis
• 1954: Aera van Europa. De Europese geschiedenis als afwijking van het algemeen menselijk patroon. Met Jan Romein
• 1957: Spelen met de tijd (essays)
• 1962: Zedelijkheid en schijnheiligheid (essay)
• 1970-1971: Omzien in verwondering (twee delen)
• 1974: Ja vader, nee vader. Over de afbraak van het patriarchaal gezag en over wat er voor in de plaats kwam (essays)
• 1975: Drielandenpunt (essays)
• 1979: Spelen met de tijd (essays)
• 1981: Vrouwen, wijsheid (kritieken en essays) [verzameld en verzorgd door Claire Rappange, inl. Emma Brunt.]

• Een voormalig McDonnell Douglas MD-11 toestel (registratie PH-KCF) van de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij was vernoemd naar Annie Romein-Verschoor. Het toestel verliet op 26 november 2012 de vloot van de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij en werd later verschroot op Southern California Logistics Airport in Victorville, Verenigde Staten.
• een aantal plekken in de open ruimte is vernoemd naar de schrijfster, onder meer het Annie Romeinplein in Amsterdam.
• In Culemborg, in de wijk Eva Lanxmeer, is een pad naar haar vernoemd.

• Portret Digitaal Vrouwenlexicon Nederland
• Annie Romein-Verschoor (biografie, met foto), Universiteit Leiden
• Straten vernoemd naar Annie Romein-Verschoor
• (en) Annie Romein-Verschoor op de website van Yad Vashem

Zie de categorie Annie Romein-Verschoor van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.