Noordse combinatie op de Olympische Winterspelen

De olympische sportdiscipline noordse combinatie staat sinds de eerste editie van de Olympische Winterspelen in 1924 op het programma.

Het unieke aan de noordse combinatie is dat het de enige sport is, die geen onderdeel voor vrouwen heeft op de Olympische Winterspelen[1] Een nieuwe aanvraag om ook vrouwen te laten deelnemen is ingediend bij het Olympisch Comité, en aangezien in 2020 de eerste Wereldbeker voor de vrouwen is georganiseerd is de kans reëel dat er in 2026 ook een vrouwen aan de noordse combinatie mogen meedoen.

Samen met de olympische sportdisciplines alpineskiën, freestyleskiën, langlaufen, schansspringen en snowboarden wordt de noordse combinatie georganiseerd door de Fédération Internationale de Ski (FIS) onder auspiciën van het Internationaal Olympisch Comité.

Edities

SpelenJaarGaststad / GastlandPlaatsAccommodatie(s)DatumLandenSportersOnd.Winnaar medaillespiegel
TotaalMV
XXV2026 Milaan en Cortina d'Ampezzo, ItaliëPredazzo
Tesero
Stadio del salto "Giuseppe Dal Ben"
Stadio del fondo di Lago di Tesero
6–22 februari3
XXIV2022 Peking, ChinaZhangjiakou Snow Ruyi National Ski Jumping Centre
National Cross-Country Centre Guyangshu
9–17 februari1955553  Noorwegen
XXIII2018 Pyeongchang, Zuid-KoreaPyeongchang Alpensia Jumping Park
Alpensia Cross-Country Skiing Centre
14–22 februari1655553  Duitsland
XXII2014 Sotsji, RuslandKrasnaja Poljana RusSki Gorki
Laura Biathlon & Ski Complex
12–20 februari1555553  Noorwegen
XXI2010 Vancouver, CanadaWhistler Whistler Olympic Park
Whistler Olympic Park
14–25 februari1452523  Verenigde Staten
XX2006 Turijn, ItaliëPragelato Stadio del Trampolino
Pragelato Plan
11–21 februari1559593  Oostenrijk
XIX2002 Salt Lake City, Verenigde Staten Park City
Midway
Utah Olympic Park Jumps
Soldier Hollow
9–22 februari1454543  Finland
XVIII1998 Nagano, JapanHakuba Hakuba schansspringstadion
Snow Harp
13–20 februari1453532  Noorwegen
XVII1994 Lillehammer, NoorwegenLillehammer Lysgårdsbakken
Birkebeineren-Skistadion
18–24 februari1653532  Noorwegen
XVI1992 Albertville, Frankrijk Courchevel
Hauteluce
Tremplin du Praz
Les Saisies
11–17 februari1246462  Frankrijk
XV1988 Calgary, CanadaCalgary Alberta Ski Jump Area
Canmore Nordic Centre
23–28 februari1344442  Zwitserland
XIV1984 Sarajevo, JoegoslaviëHadžići Igman Olympic Jumps
Igman, Veliko Polje
11–12 februari1128281  Noorwegen
XIII1980 Lake Placid, Verenigde StatenLake Placid MacKenzie Intervale Ski Jumping Complex
Cross Country Biathlon Center
18–19 februari931311  DDR
XII1976 Innsbruck, OostenrijkSeefeld in Tirol Toni-Seelos-Olympiaschanze
Olympiaregion Seefeld
8–9 februari1434341  DDR
XI1972 Sapporo, JapanSapporo Miyanomori-Schanze
Makomanai-Park
4–5 februari1440401  DDR
X1968 Grenoble, FrankrijkAutrans-Méaudre en Vercors Le Claret
Autrans
10–12 februari1341411  Bondsrepubliek Duitsland
IX1964 Innsbruck, OostenrijkSeefeld in Tirol Toni-Seelos-Olympiaschanze
Olympiaregion Seefeld
2–3 februari1132321  Noorwegen
VIII1960 Squaw Valley, Verenigde StatenSquaw Valley Papoose Peak Jump
McKinney Creek Stadium
21–22 februari1333331  Duitsland
VII1956 Cortina d'Ampezzo, ItaliëPragelato Stadio del Trampolino
Stadio della neve
29 – 31 januari1236361  Noorwegen
VI1952 Oslo, NoorwegenHolmenkollen Holmenkollenschans
Holmenkollen
17–18 februari1125251  Noorwegen
V1948 Sankt Moritz, ZwitserlandSankt Moritz Olympiaschanze
Stazerwald
31 januari – 1 februari1339391  Finland
-1944Toegekend aan Cortina d'Ampezzo, maar afgelast vanwege de Tweede Wereldoorlog
-1940Toegekend aan Sapporo, maar afgelast vanwege de Tweede Wereldoorlog
IV1936 Garmisch-Partenkirchen, DuitslandGarmisch-Partenkirchen Große Olympiaschanze
Olympia-Skistadion
12–13 februari1651511  Noorwegen
III1932 Lake Placid, Verenigde StatenLake Placid Intervale Hill
James B. Sheffield Olympic Skating Rink
10–11 februari1033331  Noorwegen
II1928 Sankt Moritz, ZwitserlandSankt Moritz Olympiaschanze
Olympia-Skistadion
17–18 februari1435351  Noorwegen
I1924 Chamonix-Mont-Blanc, FrankrijkChamonix-Mont-Blanc Le Mont
Stade Olympique de Chamonix
2 – 4 februari930301  Noorwegen

Onderdelen

Onderdeel242832364852566064687276808488929498020610141822Totaal
IndividueelNormale schans24
Grote schans6
Landenwedstrijd10
Totaal11111111111111222233333340

Het individuele onderdeel heeft in loop der jaren een aantal wijzigingen ondergaan ten opzichte van de eerste uitvoering in 1924. Tot 1948 werd eerst 18 km gelopen en vervolgen gesprongen en werd per onderdeel punten gescoord, degene met het hoogst aantal punten werd winnaar. In 1952 werd de volgorde omgedraaid. In 1956 werd de loopafstand 15 km. Tot en met 1980 werd er op elke editie in de klassieke stijl gelopen, vanaf 1984 in de vrije stijl. Sinds 1988, ook het jaar dat de landenwedstrijd als tweede onderdeel werd toegevoegd, wordt de Gundersen-methode toegepast, dat wil zeggen dat de resultaten van het schansspringen in tijdsverschillen worden omgezet, en dat het langlaufonderdeel een achtervolgingswedstrijd is geworden. Daarvoor was het langlaufen een wedstrijd tegen de klok. Het schansspringonderdeel, steeds vanaf de normale schans, heeft alle technieken gevolgd van het specifieke schansspringen.

Op de edities van 2002 en 2006 stond een derde onderdeel op het programma. De (individuele) sprint. Vanaf de grote schans werd twee keer gesprongen en vervolgens 7,5 km gelopen. In 2010 werd verviel zowel de 7,5 km sprint als de individuele 15 km. Vanaf dit jaar wordt zowel vanaf de normale als grote schans eenmaal gesprongen en vervolgens 10 km gelopen.

Ook het landenwedstrijd heeft een verandering ondergaan. Bij de drie eerste edities bestond een team uit drie atleten, die ieder 10 km (in 1988, 1992) en 15 km (in 1994) moesten afleggen bij het langlaufen, sinds 1998 is het een wedstrijd met vier atleten, waarbij het langlaufen voor elke atleet over 5 km gaat.

Medaillewinnaars

Succesvolste olympiërs

Vier noordse combinatie skiërs staan in de lijst van 'succesvolste olympiërs'. De Fin Samppa Lajunen is hierbij met drie gouden en twee zilveren medailles de 'succesvolste'. De Oostenrijker Felix Gottwald is de meest gelauwerde met zeven medailles in totaal. De voor Oost-Duitsland uitgekomen Ulrich Wehling, in wiens actieve periode alleen de individuele wedstrijd werd georganiseerd, en de Duitser Eric Frenzel zijn de enige andere atleten in deze tak van sport die drie gouden medailles won.

POlympiërLandEditie(s) TOnderdeel
1Samppa Lajunen  FIN1988-20023205normale (2), grote (1), team (2)
2Felix Gottwald  AUT2002-20103137normale (2), grote (2), team (3)
3Eric Frenzel  GER2006-20183126normale (2), grote (1), team (3)
4Ulrich Wehling  GDR1972-19803003normale (3)
Meervoudige medaillewinnaars

Medaillewinnaars met vier of meer medailles in totaal.

OlympiërLandEditie(s)T Onderdeel
Fred Børre Lundberg  NOR1992-19984220normale (1), team (3)
Bjarte Engen Vik  NOR1994-19984211normale (2), team (2)
Johannes Rydzek  GER2010-20184211grote (1), team (3)
Mario Stecher  AUT2002-20144202team (4)
Georg Hettich  GER2002-20064121normale (1), grote (1), team (2)
Magnus Moan  NOR2006-20104121normale (1), grote (2), team (1)
Fabian Rießle  GER2014-20184121grote (2), team (2)
Klaus Sulzenbacher  AUT1988-19924013normale (2), team (2)

Onderstaande deelnemers wonnen ten minste twee medailles individueel bij de Noordse combinatie toen dat nog het enige onderdeel was (1924-1988).

2-0-1 (1924-1932)  NOR Johan Grøttumsbråten (won bij het langlaufen (24-28) ook nog 1x goud, zilver en brons)
1-1-0 (1948-1952)  FIN Heikki Hasu
1-1-0 (1960-1964)  NOR Tormod Knutsen
1-0-1 (1960-1964)  EUA Georg Thoma
0-1-1 (1928-1932)  NOR Hans Vinjarengen
0-0-2 (1976-1980)  GDR Konrad Winkler

De Noor Thorleif Haug, die ook op de lijst van “succesvolste olympiërs” staat, won een van zijn drie gouden medailles in de Noordse combinatie.

Medaillespiegel

Tot en met de Olympische Winterspelen van 2018.

 Plaats LandNOC Goud Zilver BronsTotaal
1  NoorwegenNOR1310831
2  DuitslandGER55414
3  FinlandFIN48214
4  OostenrijkAUT321015
5  DDRGDR3047
6  JapanJPN2305
7  FrankrijkFRA2114
8  Bondsrepubliek DuitslandFRG2103
9  Verenigde StatenUSA1304
10  ZwitserlandSUI1214
11  Duits eenheidsteamEUA1012
12  Sovjet-UnieURS0123
13  ZwedenSWE0112
14  ItaliëITA0011
 PolenPOL0011
 RuslandRUS0011
Totaal373737111