Oscar voor beste animatiefilm

De Academy Award voor beste animatiefilm (Engels: Academy Award for Best Animated Feature Film, ook bekend als de Oscar voor beste animatiefilm) is sinds 2001 een jaarlijkse filmprijs van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences. De prijs wordt gegeven aan de beste animatiefilm van het betreffende jaar.

De Oscar voor beste animatiefilm wordt alleen gegeven als er minstens acht animatiespeelfilms meedingen naar de prijs. Alleen films met een minimumlengte van 70 minuten worden gezien als speelfilms. Als er meer dan zestien films meedingen naar de prijs in deze categorie, dan zal de winnaar uit vijf genomineerde films gekozen worden, anders zullen er drie films genomineerd worden.

Winnaars en genomineerden

De winnaars staan bovenaan in vette letters op een gele achtergrond. De overige films en personen die werden genomineerd staan eronder vermeld in alfabetische volgorde.[1]

2001-2009

JaarFilmGenomineerde(n)
2001
(74e)
ShrekAron Warner
Jimmy Neutron: Boy GeniusSteve Oedekerk en John A. Davis
Monsters, Inc.Pete Docter en John Lasseter
2002
(75e)
Spirited AwayHayao Miyazaki
Ice AgeChris Wedge
Lilo & StitchChris Sanders
Spirit: Stallion of the CimarronJeffrey Katzenberg
Treasure PlanetRon Clements
2003
(76e)
Finding NemoAndrew Stanton
Brother BearAaron Blaise en Robert Walker
The Triplets of BellevilleSylvain Chomet
2004
(77e)
The IncrediblesBrad Bird
Shark TaleBill Damaschke
Shrek 2Andrew Adamson
2005
(78e)
Wallace & Gromit in The Curse of the Were-RabbitNick Park en Steve Box
Howl's Moving CastleHayao Miyazaki
Tim Burton's Corpse BrideMike Johnson en Tim Burton
2006
(79e)
Happy FeetGeorge Miller
CarsJohn Lasseter
Monster HouseGil Kenan
2007
(80e)
RatatouilleBrad Bird
PersepolisMarjane Satrapi en Vincent Paronnaud
Surf's UpAsh Brannon en Chris Buck
2008
(81e)
WALL-EAndrew Stanton
BoltChris Williams en Byron Howard
Kung Fu PandaJohn Stevenson en Mark Osborne
2009
(82e)
UpPete Docter
CoralineHenry Selick
Fantastic Mr. FoxWes Anderson
The Princess and the FrogJohn Musker en Ron Clements
The Secret of KellsTomm Moore

2010-2019

JaarFilmGenomineerde(n)
2010
(83e)
Toy Story 3Lee Unkrich
How to Train Your DragonChris Sanders en Dean DeBlois
The IllusionistSylvain Chomet
2011
(84e)
RangoGore Verbinski
A Cat in ParisAlain Gagnol en Jean-Loup Felicioli
Chico & RitaFernando Trueba en Javier Mariscal
Kung Fu Panda 2Jennifer Yuh Nelson
Puss in BootsChris Miller
2012
(85e)
BraveMark Andrews en Brenda Chapman
FrankenweenieTim Burton
ParaNormanSam Fell en Chris Butler
The Pirates! Band of MisfitsPeter Lord
Wreck-It RalphRich Moore
2013
(86e)
FrozenChris Buck, Jennifer Lee en Peter Del Vecho
The CroodsChris Sanders, Kirk DeMicco en Kristine Belson
Despicable Me 2Chris Renaud, Pierre Coffin en Chris Meledandri
Ernest & CelestineBenjamin Renner en Didier Brunner
The Wind RisesHayao Miyazaki en Toshio Suzuki
2014
(87e)
Big Hero 6Don Hall, Chris Williams en Roy Conli
The BoxtrollsAnthony Stacchi, Graham Annable en Travis Knight
How to Train Your Dragon 2Dean DeBlois en Bonnie Arnold
Song of the SeaTomm Moore en Paul Young
The Tale of the Princess KaguyaIsao Takahata en Yoshiaki Nishimura
2015
(88e)
Inside OutPete Docter en Jonas Rivera
AnomalisaCharlie Kaufman, Duke Johnson en Rosa Tran
Boy and the WorldAlê Abreu
Shaun the Sheep MovieMark Burton en Richard Starzak
When Marnie Was ThereHiromasa Yonebayashi en Yoshiaki Nishimura
2016
(89e)
ZootopiaByron Howard, Rich Moore en Clark Spencer
Kubo and the Two StringsTravis Knight en Arianne Sutner
MoanaJohn Musker, Ron Clements en Osnat Shurer
My Life as a ZucchiniClaude Barras en Max Karli
The Red TurtleMichael Dudok de Wit en Toshio Suzuki
2017
(90e)
CocoLee Unkrich en Darla K. Anderson
The Boss BabyTom McGrath en Ramsey Naito
The BreadwinnerNora Twomey en Anthony Leo
FerdinandCarlos Saldanha en Lori Forte
Loving VincentDorota Kobiela, Hugh Welchman en Ivan Mactaggart
2018
(91e)
Spider-Man: Into the Spider-VerseBob Persichetti, Peter Ramsey, Rodney Rothman, Phil Lord en Christopher Miller
Incredibles 2Brad Bird, John Walker en Nicole Paradis Grindle
Isle of DogsWes Anderson, Scott Rudin, Steven Rales en Jeremy Dawson
MiraiMamoru Hosoda en Yūichirō Saitō
Ralph Breaks the InternetRich Moore, Phil Johnston en Clark Spencer
2019
(92e)
Toy Story 4Josh Cooley, Mark Nielsen en Jonas Rivera
How to Train Your Dragon: The Hidden WorldDean DeBlois, Bradford Lewis en Bonnie Arnold
I Lost My BodyJérémy Clapin en Marc du Pontavice
KlausSergio Pablos, Jinko Gotoh en Marisa Román
Missing LinkChris Butler, Arianne Sutner en Travis Knight

2020-2029

JaarFilmGenomineerde(n)
2020
(93e)
SoulPete Docter en Dana Murray
OnwardDan Scanlon en Kori Rae
Over the MoonGlen Keane, Gennie Rim en Peilin Chou
A Shaun the Sheep Movie: FarmageddonRichard Phelan, Will Becher en Paul Kewley
WolfwalkersTomm Moore, Ross Stewart, Paul Young en Stéphan Roelants
2021
(94e)
EncantoJared Bush, Byron Howard, Yvett Merino en Clark Spencer
FleeJonas Poher Rasmussen, Monica Hellström, Signe Byrge Sørensen en Charlotte De La Gournerie
LucaEnrico Casarosa en Andrea Warren
The Mitchells vs. the MachinesMike Rianda, Phil Lord, Christopher Miller en Kurt Albrecht
Raya and the Last DragonDon Hall, Carlos López Estrada, Osnat Shurer en Peter Del Vecho
2022
(95e)
Guillermo del Toro's PinocchioGuillermo del Toro, Mark Gustafson, Gary Ungar en Alex Bulkley
Marcel the Shell with Shoes OnDean Fleischer Camp, Elisabeth Holm, Andrew Goldman, Caroline Kaplan en Paul Mezey
Puss in Boots: The Last WishJoel Crawford en Mark Swift
The Sea BeastChris Williams en Jed Schlanger
Turning RedDomee Shi en Lindsey Collins
2023
(96e)
The Boy and the HeronHayao Miyazaki en Toshio Suzuki
ElementalPeter Sohn en Denise Ream
NimonaNick Bruno, Troy Quane, Karen Ryan en Julie Zackary
Robot DreamsPablo Berger, Ibon Cormenzana, Ignasi Estapé en Sandra Tapia Díaz
Spider-Man: Across the Spider-VerseKemp Powers, Justin K. Thompson, Phil Lord, Christopher Miller en Amy Pascal

Recordhouders

De computeranimatiestudio Pixar heeft veruit de meeste Oscars en nominaties op zijn naam staan. Van de achttien Pixar-films die een nominatie kregen, hebben er elf de Oscar ook daadwerkelijk gewonnen. Deze films zijn respectievelijk Finding Nemo (2003), The Incredibles (2004), Ratatouille (2007), WALL-E (2008), Up (2009), Toy Story 3 (2010), Brave (2012), Inside Out (2015), Coco (2017), Toy Story 4 (2019) en Soul (2020). De genomineerde films die niet wonnen zijn Monsters, Inc. (2001), Cars (2006), Incredibles 2 (2018), Onward (2020), Luca (2021), Turning Red (2022) en Elemental (2023).

De na Pixar succesvolste studio is Disney. De studio won viermaal, met Frozen (2013), Big Hero 6 (2014), Zootopia (2015) en Encanto (2021). Verder kregen nog negen Disneyfilms een nominatie: Lilo & Stitch en Treasure Planet (2002), Brother Bear (2003), Bolt (2008), The Princess and the Frog (2009), Wreck-It Ralph (2012), Moana (2016), Ralph Breaks the Internet (2018) en Raya and the Last Dragon (2021).

De studio die na Pixar de meeste nominaties op zijn naam heeft staan is DreamWorks Animation met dertien nominaties. De film Shrek (2001) won een Oscar. De andere genomineerde films zijn Spirit: Stallion of the Cimarron (2002), Shark Tale en Shrek 2 (2004), Kung Fu Panda (2008), How to Train Your Dragon (2010), Kung Fu Panda 2 en Puss in Boots (2011), The Croods (2013), How to Train Your Dragon 2 (2014), The Boss Baby (2017), How to Train Your Dragon: The Hidden World (2019) en Puss in Boots: The Last Wish (2022).

Trivia

Met het invoeren van een categorie voor beste animatiefilm werd in eerste instantie gehoopt dat animatiefilms meer in de schijnwerpers zouden worden gezet, wat moest leiden tot hogere opbrengsten en dus tot de productie van meer animatiefilms. Door sommige critici werd het invoeren van de nieuwe categorie echter bestempeld als een manier om te voorkomen dat animatiefilms gelijk zouden worden getrokken met liveaction film en de producers van die films de kans ontnam een Oscar te winnen. Deze kritiek ontstond opnieuw bij de bekendmaking van de Oscarnominaties in 2009, waarbij de film WALL-E wel genomineerd was in de categorie 'Beste animatiefilm', maar niet in de lijst voor 'Beste film' stond, terwijl WALL-E bij zijn release unaniem lovende kritieken kreeg en in talloze eindejaarlijsten verscheen als een van de beste films van 2008. Dit leidde tot veel controverse en riep de vraag op of WALL-E al dan niet bewust was genegeerd door de Academy. Filmcriticus Peter Travers zei hierover: "If there was ever a time where an animated feature deserved to be nominated for Best Picture, it's WALL-E."

Sinds de invoering van deze categorie bij de Oscars, hebben andere filmprijzen zoals de Golden Globes en BAFTA's het voorbeeld gevolgd en ook een dergelijke categorie ingevoerd.

In de jaren dat deze categorie bestaat, is de computeranimatiefilm veruit het populairst gebleken. De forse vermindering van handgetekende animatie en de hoge ontwikkeling die de computeranimatie doormaakt spelen hier uiteraard een grote rol in. De enige handgetekende animatiefilms die een Oscar wonnen zijn Spirited Away (2002) en The Boy and the Heron (2023), beide geregisseerd door Hayao Miyazaki. De enige stop-motion animatiefilms die een Oscar wonnen zijn Wallace & Gromit in The Curse of the Were-Rabbit (2005) en Guillermo del Toro's Pinocchio (2022).

Beauty and the Beast (1991), Up (2009) en Toy Story 3 (2010) zijn de enige animatiefilms die een nominatie hebben gekregen in de categorie 'Beste film'. De Israëlische film Waltz with Bashir (Vals Im Bashir, 2008) en het Deense Flee (Flugt, 2021) zijn de enige animatiefilms die een nominatie kregen in de categorie 'Beste niet-Engelstalige film'. Flee is de enige animatiefilm met een nominatie in de categorie 'Beste documentaire'.