Trappistenbier

bier door trappisten gebrouwen

Trappistenbier, of kortweg trappist, is bier dat door trappisten, monniken van de orde der cisterciënzers, wordt gebrouwen. Het is dus geen biersoort, zoals vaak wordt gedacht, maar een omschrijving van de herkomst. De naam "trappist" is afgeleid van de Franse abdij waaraan de trappistenorde zijn naam ontleent: abdij Notre-Dame de la Grande Trappe.

Trappistenbier
Een trappistenbierglas van Westmalle
OorsprongCisterciënzerabdijen
Gistingbovengisting
Alcoholpercentagevan 3,5 tot 11,3%
Graangerst
Portaal  Portaalicoon  Bier

Volgens de regels van de Internationale Vereniging Trappist (IVT) zijn de voorwaarden om de naam "trappist" en het bijbehorende logo "Authentic Trappist Product" te mogen dragen de volgende[1]:

  1. Producten moeten binnen de kloostermuren of in de onmiddellijke nabijheid van de abdij worden geproduceerd;
  2. De productie vindt plaats onder toezicht van de monniken of monialen;
  3. De opbrengsten zijn voorbestemd voor de behoeften van de kloostergemeenschap, voor solidariteit binnen de Trappistenorde, voor ontwikkelingsprojecten en caritatieve doelen.

Er zijn wereldwijd tien trappistenbrouwerijen: vijf in België, twee in Nederland, één in Oostenrijk, één in Italië en één in Engeland.

Abdijbieren

Een trappist is een abdijbier, maar niet elk abdijbier is een trappist. Zo is Leffe een bekend abdijbier maar geen trappist. Abdijbieren die de titel van trappist niet dragen, zijn bieren die wel aan een abdij verbonden zijn (vaak alleen in naam), maar niet door Trappisten monniken of door hun directe medewerkers worden gebrouwen of waar niet een monnik in de raad van bestuur zit. Soms bevindt de brouwerij zich in het klooster, soms op het domein maar niet in het klooster, soms elders. Er wordt soms gebruikgemaakt van het oude abdij-recept maar in veel gevallen gaat het om geheel nieuwe bieren. Wel wordt er vaak onder licentie van de abdij gebrouwen, wat inhoudt dat de monniken toestemming moeten geven voor elke nieuwe reclamecampagne, elk nieuw gebrouwen bier, elk nieuw etiket, etc. Hiervoor ontvangen de abdijen jaarlijks een percentage van de winst die de monniken zelf weer gebruiken voor hun eigen levensonderhoud, onderhoud van de abdij en natuurlijk voor de goede doelen die zij steunen.Ook als een bier wel door monniken of onder toezicht daarvan wordt gebrouwen, of in een abdij wordt gebrouwen, is het nog niet per definitie een trappistenbier. Er moet sprake zijn van monniken van de orde der cisterciënzers van de strikte observantie.

Erkende Trappistenbieren

Er zijn anno 2023 tien trappistenbiermerken die de naam en het logo "Authentic Trappist Product" (ATP)[2][3] voeren: vijf Belgische, twee Nederlandse, één Oostenrijks, één Italiaans en één Engelse:

La Trappe heeft van 1999 tot 2005 het logo niet gevoerd. Volgens de Internationale Vereniging Trappist heerste er toen onduidelijkheid over de authenticiteit, omdat de abdij Koningshoeven een samenwerkingsovereenkomst met het commerciële Bavaria-concern was aangegaan.

In februari 2012 lanceerde Stift Engelszell gelegen in Engelhartszell an der Donau, het enige trappistenklooster in Oostenrijk, Engelszell het eerste trappistenbier gebrouwen in de brouwerij. Sinds april 2012 is dit bier op de markt[4] en vanaf oktober 2012 draagt het het ATP logo.

In het Nederlandse Zundert, op maar enkele kilometers van de grens met België, hebben de monniken van de Abdij Maria Toevlucht op 29 november 2013 hun bier, 'Zundert', voorgesteld. Dat bier kreeg op 10 december 2013 het ATP-logo en werd zo het tweede Nederlandse trappistenbier.[5]

De monniken van de Amerikaanse Saint Joseph's Abbey in Spencer, een dorpje in Massachusetts in de buurt van Boston, startten in 2013 met het brouwen van een trappistenbier Spencer trappist Ale.[6] Dit bier kreeg ook op 10 december 2013 het ATP-logo.[7] Op 14 mei 2022 [8] kondigde Saint Joseph's Abbey aan hun brouwerij te gaan sluiten. Hiermee komt een einde aan de eerste en enige trappistenbrouwerij buiten Europa. De resterende Spencer trappistenbieren werden uitgeleverd zolang de voorraad strekte.

Het bier 'Tre Fontane' van de gelijknamige abdij in Rome, Italië is begin mei 2015 officieel erkend als 'Authentic Trappist Product'.[9]

Op 6 maart 2017 trad de Britse abdij van Mount Saint-Bernard in Coalville (Leicestershire) toe tot de IVT.[10] In 2017-2018 werd een brouwerij gebouwd in de abdij en vanaf 9 juli 2018 kwam Tynt Meadow Trappist Ale, een donker bier, op de markt.[11] Op 17 september 2018 kreeg het bier het officiële ATP-label en werd zo (op dat moment) het twaalfde officiële trappistenbier in de wereld.[12][13]

Niet erkende trappistenbieren

Sinds juni 2011 brengt ook de Franse Abdij op de Katsberg in Godewaarsvelde een trappistenbier op de markt, Mont des Cats. Dit krijgt echter niet het logo "Authentic Trappist Product" omdat het niet ter plaatse maar bij Chimay wordt gebrouwen.

Op 16 maart 2016 werd het eerste Spaanse trappistenbier op de markt gebracht, Cardeña Tripel door het Monasterio de San Pedro de Cardeña. Het trappistenklooster is sinds december 2014 lid van de "Internationale Vereniging Trappist".[14] Het bier wordt gebrouwen in de Fabrica de Cervezas MarPal in Madrid en niet binnen de muren van het klooster en krijgt dus voorlopig niet het logo "Authentic Trappist Product".[15]

Voormalig trappistenbier

In januari 2021 verloor "Achel" van de Sint-Benedictusabdij te Hamont-Achel het Authentic Trappist Product-label, aangezien het brouwproces niet langer onder toezicht van monniken gebeurde. Het bier bleef tot 25 januari 2023 wel een trappist aangezien de Sint-Benedictusabdij ressorteerde onder de abdij van Westmalle[16], maar verloor ook deze titel door verkoop van de abdij aan de ondernemer Jan Tormans.[17]

Overzicht van de trappistenbieren (met ATP-label)

10 ATP erkende trappistenbieren en 2 trappistenbieren (maart 2021)
De flesjes van bijna alle trappistenbieren (m.u.v. Spencer-2017)
Alle 11 ATP erkende trappistenbieren en 1 trappistenbier (maart 2021)
Brouwerij LandjaarBierAlcoholSoortOpmerking
Abdij Notre-Dame de Scourmont 2021Chimay 15010%Belgian Strong Golden AleReïteratie van het jubileumbier uit 2012
1954Chimay Blauw9%Belgian Strong Dark Ale(75cl Grande Réserve)
2015Chimay Goud4,8%Patersbier
2015Grande Réserve gefermenteerd op vaten10,5%Belgian Strong Dark AleZie volgende tabel voor de varianten
1948Chimay Rood7%Belgian Dubbel(75cl Première) Eenmalig ook gerijpt op vat uitgebracht
1966Chimay Tripel8%Belgian Tripel(75cl Cinq Cents)
Abdij Notre-Dame d'Orval 1932Orval6,2%Pale Ale - Belgian
Orval Vert (Petit Orval)4,2%PatersbierEnkel te koop aan de brouwerij
Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy 1899Rochefort 67,5%Belgian Dubbel
1955Rochefort 8 (Spéciale)9,2%Belgian Strong Dark Ale
1949Rochefort 10 (de Merveille)11,3%Belgian Quadrupel
2021Rochefort Triple Extra8,1%Belgian Tripel
Abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart 1926Westmalle Dubbel7%Belgian Dubbel
2018Westmalle Extra4,8%Patersbier
1934Westmalle Tripel9,5%Belgian Tripel
Sint-Sixtusabdij van Westvleteren 1992Westvleteren Acht8%Belgian DubbelEnkel te koop aan de brouwerij
1999Westvleteren Blond5,8%Belgian BlondeEnkel te koop aan de brouwerij
1992Westvleteren Twaalf10,2%Belgian QuadrupelEnkel te koop aan de brouwerij
Abdij Koningshoeven 1999La Trappe Blond6,5%Belgian Blonde
2004La Trappe Bockbier7%Bock - Single / TraditionalSeizoensbier
1980La Trappe Dubbel7%Belgian Dubbel
2024La Trappe Epos0%Wheat Beer - Witbier
2009La Trappe Isid'or7,5%Belgian Strong Golden Ale
2021La Trappe Nillis0%Low / No Alcohol Beer
2010La Trappe Puur4,7%Pale Ale - BelgianBiologisch gebrouwen
1991La Trappe Quadrupel10%Belgian Quadrupel
2010La Trappe Quadrupel Oak Aged10%Belgian QuadrupelZie volgende tabel voor de varianten
1980La Trappe Tripel8%Belgian Tripel
2003La Trappe Witte Trappist5,5%Wheat Beer - Witbier
Abdij Maria Toevlucht 2023Zundert 44%PatersbierEnkel verkrijgbaar aan de brouwerij. Gebrouwen ter ere van het 10-jarig bestaan van de brouwerij.
2013Zundert 88%Belgian Strong Golden Ale
2018Zundert 1010%Belgian Quadrupel
Stift Engelszell 2023Engelszell 1293er5%Lager - Helles
2012Engelszell Benno6,9%Belgian Dubbel
2018Engelszell Cervisia Stanacum7,1%Belgian Strong Dark Ale2:1 blend van Nivard en Gregorius. Enkel aan de abdij verkrijgbaar.
2022Engelszell Festbier6,0%FestbierGebrouwen ter ere van het 10-jarig bestaan van de brouwerij
2012Engelszell Gregorius9,7%Belgian QuadrupelOok verkrijgbaar als 'Abt Marianus' de eerste batch Gregorius. 4 jaar gerijpt op fles in de kelders van de abdij. Gelimiteerd tot 450 hand gesigneerde flessen.
2014Engelszell Nivard5,5%Pale Ale - Belgian
2019Engelszell Trappisten Weiße4,9%HefeweizenWordt niet meer gebrouwen
2020Engelszell Trappisten Zwickl4,7%Kellerbier / ZwickelbierWordt niet meer gebrouwen
Abdij van Mount Saint-Bernard 2018Tynt Meadow English Trappist Ale7,4%Strong Ale - English
Abbazia delle Tre Fontane 2018Tre Fontane Scala Coeli6,5%Belgian Blonde
2019Tre Fontane Sinergia '197,3%IPA - AmericanCollaboratie met Saint Joseph's Abbey (Spencer)
2021Tre Fontane Sinergia '217,5%Belgian DubbelCollaboratie met Abbaye Notre-Dame de Saint-Rémy (Rochefort) en Brouwerij der Trappisten van Westmalle
2015Tre Fontane Tripel8,5%Belgian Tripel
Vatgerijpte Trappistenbieren
BrouwerijBierLandJaarVersieVaten samenstelling
Abdij Notre-Dame de ScourmontGrande Réserve gefermenteerd op vaten 2015Eik64% Amerikaanse eik, 36% Franse eik
2016Cognac38% Franse eik, 22% Amerikaanse eik, 22% Cognac vaten, 18% kastanje
2017Rum36% Franse eik, 42% Amerikaanse eik, 22% rum vaten
2018Whisky34% Franse eik, 41% Amerikaanse eik, 25% whisky vaten
2019Eik60% Amerikaanse eik, 40% Franse eik
2020Armagnac48% Amerikaanse eik, 28% Armagnac vaten, 24% Franse eik
2021Rum49% Amerikaanse eik, 27% rum vaten, 24% Franse eik
2022Whisky
2023Calvados45% Amerikaanse eik, 30% Franse eik, 25% calvados vaten
Abdij KoningshoevenLa Trappe Quadrupel Oak Aged 06-2010Batch 1Port Medium Burnt 36,5%, Port Medium Toast 36,5%, Nieuw Eiken High Toast 18%, Nieuw Acacia Medium 9%
07-2010Batch 2Port Amerikaans Eiken Medium Toast Burnt 64%, Port Frans Eiken Medium Toast 18%, Nieuw Eiken Medium Toast 9%, Port Frans Eiken Medium Toast Burnt 9%
09-2010Batch 3Port Frans Eiken Medium Toast 55%, Frans Eiken Medium Toast 27%, Nieuw Eiken Medium Toast 18%
11-2010Batch 4Amerikaans Eiken Medium Burnt 36%, Nieuw Eiken Medium Toast 27%, Frans Eiken Medium Toast 18%, Nieuw Eiken High Toast 10%, Port Frans Eiken Medium Toast 9%
01-2011Batch 5Witte Wijn Eiken High Toast 80%, Nieuw Eiken High Toast 20%
04-2011Batch 6Witte Wijn Eiken High Toast 80%, Nieuw Eiken Medium Toast 20%
06-2011Batch 7Whiskey 100%
11-2011Batch 8Whisky pre-used 70%, Nieuw Frans Eiken Medium Toast 30%
12-2011Batch 9Limousine Eiken Malbecvaten Medium Toast 86%, Nieuw Eiken Medium Toast 7%, Nieuw Eiken High Toast 7%
03-2012Batch 10Malbecvaten 75%, Nieuw Hout Medium Toast 25%
04-2012Batch 11Malbecvaten 55%, Nieuw Frans Eiken Medium Toast 20%, Nieuw Frans Eiken High Toast 20%, Acaciahout 5%
09-2012Batch 12Bourbon Whisky vaten 91%, Cognac vaten 9%
01-2013Batch 13Spätburgunder (Pinot Noir) vaten 91%, High Toast vaten 4.5%, Medium Toast vaten van Acacia 4.5%
06-2013Batch 14Limousine vaten met Cognac 82%, Nieuw Eikenhouten vaten 11%, Acaciahout 7%
11-2013Batch 15Oloroso 85%, Nieuw Hout Medium Toast 15%
03-2014Batch 16Brandy 37%, Oloroso 27%, Nieuw Eiken Medium Toast 12%, Nieuw Eiken High Toast 12%, Late Bourgondy 12%
07-2014Batch 17Moscatel 68%, Brandy 8%, Oloroso 8%, Nieuw Eiken Medium Toast 8%, Nieuw Eiken High Toast 8%
10-2014Batch 18Moscatel 50%, Brandy 17%, Oloroso 16,5%, Nieuw Eiken High Toast 16.5%
02-2015Batch 19Banyuls 83%, Nieuw Eiken High Toast 17%
07-2015Batch 20Cognac 34%, Rum 33%, Nieuw Eiken High Toast
09-2015Batch 21Cognac 80%, Nieuw Eiken High Toast 10%, Nieuw Eiken Medium Toast 5%, Acaciahout 5%
10-2015Batch 22Single Malt Wisky vaten 83%, Acaciahout Medium Toast 9%, Nieuw Eiken Medium Toast 4%, Nieuw Eiken High Toast 4%
12-2015Batch 23Spätburgunder 80%, Nieuw Eiken Medium Toast 10%, Nieuw Eiken High Toast 5%, Acaciahout 5%
05-2016Batch 24Kirsch-schnapps 85%, Nieuw Eiken Medium Toast 10%, Acaciahout 5%
08-2016Batch 25Kirsch-schnapps 59%, Nieuw Eiken Medium Toast 30%, Droge witte wijn (Pouily Fumé & Sancerre) 11%
11-2016Batch 26Droge witte wijn (Pouily Fumé & Sancerre) 78%, Nieuw Eiken Medium Toast 22%
02-2017Batch 27Spätburgunder 80%, Nieuw Eiken High Toast 10%, Nieuw Eiken Medium Toast 10%
07-2017Batch 28Bruichladdich Port Charlotte Single Malt 71%, Nieuw Eiken Medium Toast 29%
11-2017Batch 29Bourbon 90%, Acacia 5%, Oak High Toast 5%
01-2018Batch 30Cachaça 80%, Nieuw Eiken Medium Toast 20%
03-2018Batch 31Malbec 75%, Nieuw Eiken Medium Toast 20%, Nieuw Eiken High Toast 5%
07-2018Batch 32Gaillac white wine 75%, Nieuw Eiken Medium Toast 10%, Nieuw Eiken High Toast 10%, Nieuw Acacia Medium Toast 5%
10-2018Batch 33Bourbon US 80%, Nieuw Eiken Medium Toast 15%, Nieuw Eiken High Toast 5%
11-2018Batch 34Malbec 71%, Nieuw Eiken Medium Toast 11%, Nieuw Eiken High Toast 11%, Nieuw Acacia Medium Toast 7%
11-2018Batch 35Cachaça 78%, Nieuw Eiken Medium Toast 17%, Nieuw Eiken High Toast 5%
08-2019Batch 36Cognac 100%
10-2019Batch 37Eiken 89%, Acacia 10%, Kers 1%
02-2020Batch 38Gaillac witte wijn vaten 3 jaar gerijpt  38%, Gaillac witte wijn vaten 2 jaar gerijpt 35%, Gaillac witte wijn vaten 1 jaar gerijpt 27%
08-2020Batch 39Jameson Sherry Cask Whiskey 71%, Speyside Sherry Cask Whisky 18%, Nieuw Eiken High Toast 2018 5,5%, Nieuw Eiken Medium Toast 2018 5,5%
11-2020Batch 40Port 75%, Nieuw Eiken High Toast 17%, Nieuw Eiken Medium Toast 8%
02-2021Batch 41Rode wijn / Gaillac / Braucol – Duras 90%, Nieuw Hout Medium Toast 5%, Nieuw Hout High Toast 5%
06-2021Batch 42Rum (bourbon Cask) 81%, Nieuw Eiken Medium Toast 14%, Nieuw Eiken High Toast 5%
11-2021Batch 43Laphroaig (peated) Whisky 28%, Speyside (sherry cask) Whisky 10%, Nieuw Eiken Medium Toast 36%, Nieuw Eiken High Toast 27%
03-2022Batch 44Witte wijn Gaillac 86%, Nieuw Eiken Medium Toast 9%, Nieuw Eiken High Toast 5%
07-2022Batch 45Calvados 76%, Nieuw Eiken Medium Toast 24%
10-2022Batch 46Rode wijn 83%, Nieuw Eiken High Toast 17%
01-2023Batch 47Spanish Brandy 82%, Nieuw Eiken Medium Toast 18%
04-2023Batch 48Witte Chardonnay 84%, Nieuw Eiken Medium Toast 16%
08-2023Batch 49Pedro Ximenez Sherry 83%, New Oak Medium Toast 17%

Overzicht van de trappistenbieren (zonder ATP-label)

BrouwerijLandJaarBierAlcoholSoortOpmerking
Abbaye du Mont des Cats 2011Mont des Cats7,6%Belgian Strong Golden Ale
Monasterio de San Pedro de Cardeña 2021Cardeña Doble6%Belgian Dubbel
2022Cardeña Quadrupel10%Belgian Quadrupel
2016Cardeña Triple7%Belgian Tripel

Voormalige trappistenbieren

Brouwerij LandjaarBierAlcoholSoortOpmerking
Saint Joseph's Abbey Gesloten in 2022 2018Spencer Grapefruit IPA6,5%IPA - American
2019Spencer Monks' IPA6,5%IPA - American
2018Spencer Peach Saison4,3%Farmhouse Ale - Saison
2019Spencer Oak Barrel-Aged Trappist Imperial Stout11,3%Stout - Imperial / DoubleSeizoensbier (februari)
2019Spencer The Monkster Mash Pumpkin Ale5,2%Pumpkin / Yam BeerSeizoensbier (augustus)
2013Spencer Trappist Ale6,5%Patersbier
2015Spencer Trappist Holiday Ale9%Belgian Strong Dark AleSeizoensbier (december)
2016Spencer Trappist Imperial Stout8,7%Stout - Imperial / DoubleSeizoensbier (januari - maart)
2016Spencer Trappist IPA7,2%IPA - AmericanAlleen te koop in Europa
2017Spencer Trappist Monks' Reserve Ale10,2%Belgian Quadrupel
2018Spencer Trappist Premium Pilsner4,7%Pilsner - German
2018Spencer Trappist Vienna Lager5,5%Lager - Vienna
2020Spencer White Belgian-style Wheat Ale5,2%Wheat Beer - Witbier / BlancheSeizoensbier (maart)
2020Spencer Winter Warmer Amber Lager5,3%Lager - AmberSeizoensbier (oktober)
Sint Benedictusabdij van Achel (Achelse Kluis) Erkenning verloren in januari 2023 2001Achel Blond 8°8%Belgian Strong Golden AleAan de brouwerij ook van 't vat
2001Achel Bruin 8°8%Belgian DubbelAan de brouwerij ook van 't vat
2010Achel Blond Extra9,5%Belgian Strong Golden Ale
2010Achel Bruin Extra (De 3 Wijzen)9,5%Belgian Quadrupel

Zie ook

Externe links