Universiteit van Ingolstadt

Oprichting

De pest heerst hier maar zelden […]. En om de stad bevinden zich aldaar ook bossen, die tot wandelen uitnodigen, alsook voor de jacht. In de stad zijn voortreffelijke kerken, waaronder de Onze Lieve Vrouwe-tempel, die voldoende ruimte biedt bij grote academische feesten […]. De huizen zijn ruim, een aantal zelfs groots, ze hebben woonruimte voor meer dan duizend studenten […]. De wijn is wel wat duur, het vlees is goed, het brood uitstekend en de Donau levert net zo’n grote hoeveelheid vis als dat deze voortreffelijk is.

— Hertog Lodewijk, de Rijke: Brief aan Paus Pius II over de voordelen van Ingolstadt als mogelijke universiteitsstad, 1458

Al in 1458 wende Hertog Lodewijk, de Rijke zich aan Paus Pius II met het voorstel tot de oprichting van een universiteit. De Paus stemde hier mee in door middel van het verstrekken van een bul op 7 april 1459, maar door financiële problemen kon de universiteit pas geopend worden op 26 juni 1472. De eer van het openingswoord in het Latijn was voorbehouden aan de koninklijke raadsheer Martin Mair.^[1] De zoektocht naar een geschikt gebouw duurde lang, uiteindelijk stelde de bisschop van Eichstätt het Pfründnerhaus, het oude-mannengasthuis, ter beschikking. Hierdoor kon in Ingolstadt de elfde universiteit in het Heilige Roomse Rijk opgericht worden. De eerste rector magnificus was Christoph Mendel von Steinfels. Ten tijde van zijn aanstelling waren reeds 489 studenten ingeschreven. Aan de Universiteit Ingolstadt werd in eerste instantie een algemene studie ingericht, bestaande uit de vier klassieke faculteiten; Theologie, Rechtswetenschappen, Geneeskunde en Vrije Kunsten. Als laatste was ook een voorbereidingsstudie voor de universitaire loopbaan opgenomen, die later de filosofische faculteit zou vormen. In de oprichtingsbul was al vastgelegd dat "elke andere willekeurige faculteit" (qualibet alia licita facultate) toegevoegd kon worden. De studenten konden de onderstaande opeenvolgende academische graden verwerven: Baccalaureus, Sententiarius, Licentiatus en tot slot Magister.

De theologische faculteit startte in maart 1472, door Johannes Ludovicis, dus nog voor de officiële opening. Op 9 februari 1473 werd Johannes Adorf benoemd tot de eerste doctor theologiae. Johannes Adorf en de in 1475 aangetrokken Georg Zingel, waren de eerste hoogleraren aan de theologische faculteit en drukten hun stempel op de eerste 30 jaar. Armlastige theologiestudenten werden vanaf 1494 opgevangen in het door Hertog George de Rijke opgerichte Georgianum.

Bloei in de 16de eeuw

Al voor het jaar 1500 kreeg het humanisme in Ingolstadt, als eerste Duitse universiteit, voet aan de grond. Sinds 1505 kon men Hebreeuws en sinds 1515 Grieks studeren. Grote geleerden in deze tijd waren bijvoorbeeld de humanist Conrad Celtis, de historicus Johannes Aventinus (Johann Turmayr) en de jezuïet Petrus Canisius. Door de theoloog Johannes Eck, die uit Ingolstadt kwam, werd de stad een centrum van de contrareformatie. Na de dood van Eck in 1543 werd de universiteit gedeeltelijk overgedragen aan de Jezuïeten. Net zoals vrijwel alle andere katholieke hogescholen die werden geleid door de Jezuïeten tot aan de opheffing van de orde in 1773. Een van de belangrijkste rectoren van de universiteit in het midden van de 16de eeuw was de jezuïet Petrus Canisius. Keizer Ferdinand II en Koning Maximilian I van Beieren hebben gestudeerd aan de Universiteit Ingolstadt. Tijdens het hoogtepunt waren meer dan 1000 studenten aan de hogeschool ingeschreven.

Ontwikkeling in de 17de en 18de eeuw

De stad werd in het jaar 1539 een vesting. Ten tijde van de Dertigjarige Oorlog werd er stevig om de stad gevochten, de universiteit had veel schade en herstelde niet meer na 1648.

Sinds het midden van de 18de eeuw werden pogingen tot hervorming ondernomen. Ingolstadt en de Universiteit van Keulen vormden samen de invloedrijkste Duitse katholieke hogescholen in de vroegere nieuwe tijd. Die qua studentaantallen na de reformatie alleen werden overtroffen door de grote protestante universiteiten in Leipzig, Jena, Wittenberg (later Halle) en Göttingen, alsook Königsberg (Albertina-universiteit).

Verplaatsing naar Landshut en München

Door de chaos die ontstond na de oprichting van de Illuminati orde in 1778 door professor Adam Weishaupt uit Ingolstadt, werd Ingolstadt door het onderdrukken van de orde opnieuw intolerant. Toen de nieuwe keurvorst Maximiliaan IV Jozef van Beieren (de latere koning Maximilian I) en zijn minister graaf Montgelas in 1799 opnieuw hervormingen wilden doorvoeren, werd de universiteit vanwege de oprukkende oorlog naar Landshut (Universiteit Landshut) verplaatst. 26 jaar later, in 1826, verplaatste koning Lodewijk I de universiteit naar de hoofdstad München (Ludwig Maximilians-Universiteit).

De in 1819 verschenen roman Frankenstein van Mary Shelley vertelt de geschiedenis over de jonge Victor Frankenstein, die aan de destijds beroemde universiteit Ingolstadt, een artificieel mens tot leven brengt.

In 1989 werd Ingolstadt door de oprichting van een faculteit economische wetenschappen door de Katholieke Universiteit Eichstätt-Ingolstadt opnieuw een universiteitsstad. Deze faculteit staat tegenwoordig ook bekend als WFI-Ingolstadt School of Management.