Carbonifèr

Lo Carbonifèr es un periòde e sistèma geologic que s'estendèt entre lo Devonian, i aperaquí 358.9 ± 0.4 milion d'ans, e la debuta del Permian,i a 298.9 ± 0.15 Ma. Lo nom de Carbonifèr foguèt inventat pels geològs William Conybeare and William Phillips en 1822.^[1] en referéncia al fach que nombroses jaciments de carbon se formèron d'aquel temps.^[2] Lo periòde es caracterizat per un nivèl d'oxigèn atmosferic comprés entre 30 e 35% ^[3](siá 160% del taus actual).

La vida terrèstra s'establiguèt durant aqueste periòde. Los amfibians èran los vertebrats terrèstres dominants, entre los quals una branca evoluguèt benlèu cap als reptils, los primièrs vetrebrats entièrament terrèstres. Los artropòdes èran tanben fòrça comuns, e d'unes (coma Meganeura), èran fòrça pus grands que los de uèi. D'immensas estendudas de selvas cobrissián la Tèrra , que balheràn pus tard los jaciments de carbon caracteristiques del Carbonifèr. Un escantiment terrèstre e marin menor se produguèt al mitan del periòde, causat per un cambiament del clima.^[4] La darrièra mitat del periòde vegèt de glaciacions, un nivèl de las mars bas, e l'enauçament de montanhas, mentre que los continents se trucavan per formar la Pangèa.