Joan Glaudi Dinguirard
Joan Glaudi Dinguirard, en francés Jean-Claude Dinguirard, nascut en 1940 a Montgalhard de Lauragués e mòrt en 1983 a Rebiga [1],[2], foguèt un romanista occitan, lingüista e etnolingüista, mai que mai especialista deu gascon pirenenc [3],[4], critic patafisician e lupinològue gascon, sòci correspondent de l'OU.LI.PO.PO.
Biografia
Joventut e formacion
Joan Glaudi Dinguirard (se sap pas per ara s'utilizèt son nom jos una fòrma occitana) nasquèt a Montgalhard de Lauragués lo 28 d'abrial de 1940 e moriguèt d'accident lo 18 d'agost de 1983. Sa maire Marcelle Dinguirard, nascuda Jacob, fasiá regenta, son paire Henri Dinguirard èra conselhièr general del canton de Sent Biat (1973-1994) e consòl de la comuna de Bots (1961-1993). L'institut medicoeducatiu de Dabeaux (nom francés) a Aurinhac pòrta son nom.
Joan Glaudi Dinguirard aprenguèt lo gascon tanlèu 1944 a Gèr de Bots. Faguèt los estudis a Dabeaux, puèi als Licèus Bèlavista e Fermat de Tolosa [5] abans de far los estudis literaris a l'Universitat de Tolosa-Le Miralh. Licenciat en 1962, obtenguèt lo CAPES en 1965 puèi l'agregacion de letras modèrnas en 1968. Sa tèsi, « Ethnolinguistique de la Haute-vallée du Ger »[6], li donèt lo títol de doctor en letras lo 10 de març de 1975. Aquela tèsi associa etnolingüistica [7] e dialectologia[8] en una monografia concentrada sus un terrador dels Pirenèus centrals [9].
Ensenhament e primièrs escrits
Comencèt d'ensenhar al C.E.S. (Collègi d'Ensenhament Segondari) de Valença d'Agen, puèi en 1968 a l'Escòla Normala mixta de Regents de Montalban [10]. Lo 1èr d'octobre de 1970, dintrèt a l'Universitat de Tolosa-Le Miralh e i foguèt titularizat coma mèstre de conferéncias de l'ensenhament superior en lingüistica fonetica. Ensenhèt mai que mai l'ancian francés e dirigiguèt o codirigiguèt sèt memòris o tèsis d'estat[11].
Foguèt tanben redactor de la revista Via Domitia que Joan Seguí fondèt en 1954, director de l'Institut d'Estudis Meridionals de l'Universitat de Tolosa II [12] e president de la comission de las sciéncias del lengatge a l'Universitat de Tolosa-Le Miralh [13].
Principals trabalhs lingüistics e etnolingüistics
La bibliografia de Joan Glaudi Dinguirard se pòt consultar sul site https://ethnolinguiste.org/ .
Escolan de Joan Seguí, precisèt la definicion de l'etnolingüistica de Bernard Pottier per l'estudi del messatge dialectal en ligason ambe'l referent e ambe'ls protagonistas de l'acte de la comunicacion[14],[15]. Publiquèt jos mai d'un pseudonime dont Géo Vadieu e Marin Levesque.
Literatura epica occitana
Mai d'un lingüistas demostrèt l'existéncia d'una literatura epica occitana : Claude Fauriel [16], Gaston Paris[17], Robèrt Lafont[18] e mai que mai per la Cançon de Rotland, Rita Lejeune [19],[20].
Los trabalhs de Joan Glaudi Dinguirard relatius a L'epopèia perduda de l'occitan [21] agrègan en faisses de nombroses indicis [22] qu'enfortisson la tèsi de l'existéncia d'un prototipe occitan de l'epopèa de Guilhèm d'Aurenja, tanlèu lo sègle X. Entre aquels indicis qu'utilizan la lingüistica, la filologia, l'istòria, l'etnografia, la fonologia, son abordats los faits demarcatius del recit qu'atèstan de l'existéncia d'un prototipe escrit en occitan : l'omnipreséncia de l'oliu, l'envergadura dels personatges femenins o los sistèmas successorals mai que mai. Aquel tèxte alimenta l'enquesta onomastica suls toponimes « Cornebut » e « Commarchis » que Joan Glaudi Dinguirard atribuís a la lectura, per un poèta d'oïl, de la fòrma lengadociana del toponime gascon « Comenge ». Torna prene aquela enquèsta qualques meses avant sa mòrt, al moment del colloqui de la Societat Francesa d'Onomastica que se tenguèt a Montpelhièr del 26 al 28 de mai [23].
Aquel tèxte prepausa de pistas d'investigation novèlas dins la recèrca de las literaturas d'Òc e mai que mai de Gasconha[24].
Trobadors e poètas occitans
Lo gascon e sos substrats
- Joan Glaudi Dinguirard explica, per un estudi istoric e lingüistic, que l'article pirenenc es pas un arcaïsme qu'auriá reculat, mès puslèu una innovacion, espandida progressivament cap a la plana comengesa (los articles precedents, a l'interior dels Pirenèus èra lo e la) [25].
- En estudiant Virgilius Maro Grammaticus, Joan Glaudi Dinguirard mòstra que, en mai del protobasque e del celtic, l'Aquitània anciana conteniá d'autras lengas, encara vivas al sègle VII en Bigòrra [26]. Son donc una part del substrat del gascon.
Autres trabalhs de lingüistica
Lista non exaustiva de publications
- Ethnolinguistique de la haute vallée du Ger (tèsi)
- Articles dins Via Domitia, mai que mai, e dins Les Annales du Midi
Critica literària
Lupinologia e 'Pataphysique
La Revue des Études Lupiniennes
Mençona la Revue des Études Lupiniennes (R.E.L.) pel primièr còp e 1967[27], dins lo n° 3-4 de las Subsidia Pataphysica[28] en responsa a una letra de Kirmu publicada dins lo n° precedent. Per donar seguida a aquel article, ambe Jacques Aboucaya fan nàisser la R.E.L. [29] puèi l'aumentan d'opus novèls dinc a 1970[30]. Joan Glaudi Dinguirard i publica de nombreux articles[31], jos divèrs pseudonimes dont J.K. Karlsberg e le Commodore Perry Hammer. Sos articles son represes per divèrsas revistas [32],[33]. L'article Un lustre d'études lupiniennes [34],[35] es représ per Littératures, Enigmatika, L’Aiguille Preuve e Baker Street Miscellanea, e en partida dins l'Almanach du crime [36].
Lo Collège de 'Pataphysique e l'Ou.li.po.po
A l'interior del Collège de 'Pataphysique, foguèt Régent de Thermosophie critique et administrative[37]. Sòci correspondent de la soscomission de l'Ouvroir de littérature policière potentielle[38], publiquèt mai d'una brocadura e d'articles dins las revistas Enigmatica e Aenigmatologie. Interven tanben en lingüistica al près del Centre de recèrcas Periferiscopicas d'Oleyres (Soïssa). Es l'autor mai que mai del « projècte d'ortografia d'aparat[39] » del Collègi.
Consacrèt d'articles à Alfred Jarry[40], al professor Félix-Frédéric Hébert, atal coma als personatges de Jarry : Ubu[41], Doctor Faustroll e Bosse-de-Nage [42]. Ambe Paul Gayot, redigiguèt las nòtas de Ubu roi[43]. Tradusiguèt l'acte 3, scèna 2, de Ubu Roi en gascon ambe'l títol de N' Ubú Rei, dins Subsidia Pataphysica n° 7. Estudièt tanben Raymond Roussel : La logique de Roussel, Subsidia Pataphysica n° 6, p. 60–68[44], Sur une note de Raymond Roussel dans les Nouvelles Impressions d'Afrique [45] e Archéologie Rousselienne : le fédéral à Semen-contra.
Lo n°27 dels Organographes du Cymbalum Pataphysicum reeditèt mai d'un de sos articles postumament.