ਨਾਦਿਰਾ ਬੱਬਰ

ਨਾਦਿਰਾ ਬੱਬਰ (Urdu: نادرہ ببّر, ਹਿੰਦੀ: नादिरा बब्बर; ਜਨਮ 20 ਜਨਵਰੀ 1948) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਥੀਏਟਰ ਅਦਾਕਾਰਾ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਤੇ ਫ਼ਿਲਮੀ ਅਦਾਕਾਰਾ ਹੈ[1], ਜੋ 2001 ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮੁੰਬਈ-ਆਧਾਰਿਤ ਥੀਏਟਰ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਹੈ ਏਕਜੁੱਟ, ਜੋ ਹਿੰਦੀ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਨਾਮ ਹੈ।[2]‘ਉਥੇਲੋ’, ‘ਤੁਗਲਕ’, ‘ਜਸਮਾ ਓੜਨ’, ‘ਸ਼ਾਮ ਛਾਇਆ’, ‘ਬੇਗਮ ਜਾਨ’ ਆਦਿ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਿਭਾਉਣ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਰੰਗ ਮੰਚ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਪਹਿਲ ਕਦਮੀ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਹੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਮਕਬੂਲ ਫ਼ਿਦਾ ਹੁਸੈਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ‘ਪੇਂਸਿਲ ਸੇ ਬਰਸ਼ ਤੱਕ’, ਧਰਮਵੀਰ ਭਾਰਤੀ ਦੀਆਂ ਕਾਲਜਈ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ‘ਕਨੁਪ੍ਰਿਆ’ ਅਤੇ ‘ਅੰਧਾਯੁਗ’ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ‘ਇਤਿਹਾਸ ਤੁਮ੍ਹੇਂ ਲੇ ਗਯਾ ਕਨ੍ਹੈਯਾ’ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਦੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਉੱਤੇ ‘ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕਲਾਊਡਬਰਸਟ’ ਸਹਿਤ ਉਸ ਨੇ ਦਰਜਨਾਂ ਅਜਿਹੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਰੰਗ ਮੰਚ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕੁੱਝ ਨਵਾਂ ਜੋੜਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।[3]

ਨਾਦਿਰਾ ਬੱਬਰ
ਜਨਮ20 ਜਨਵਰੀ 1948, (ਉਮਰ 66)
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਭਾਰਤੀ
ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਭਾਰਤ
ਪੇਸ਼ਾਥੀਏਟਰ ਅਦਾਕਾਰਾ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ
ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ1980–present
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀਰਾਜ ਬੱਬਰ
ਬੱਚੇਆਰੀਆ ਬੱਬਰ
ਜੂਹੀ ਬੱਬਰ
ਪ੍ਰਤੀਕ ਬੱਬਰ (Step-son)
ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾਰਜੀਆ ਸੱਜਾਦ ਜ਼ਹੀਰ (ਮਾਂ)
ਸੱਜਾਦ ਜ਼ਹੀਰ (ਪਿਤਾ)
ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰAnup Soni (Son-in-law)

ਰਚਨਾਵਾਂ

ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਨਾਟਕ

  • ਯਹੂਦੀ ਕੀ ਲੜਕੀ
  • ਸੰਧ੍ਯਾ ਛਾਯਾ
  • ਲੁਕ ਬੈਕ ਇਨ ਐਂਗਰ
  • ਬੱਲਬਪੁਰ ਕੀ ਰੂਪਕਥਾ
  • ਬਾਤ ਲਾਤ ਕੀ ਹਾਲਾਤ ਕੀ
  • ਭ੍ਰਮ ਕੇ ਭੂਤ
  • ਬੇਗਮ ਜਾਨ

ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਨਾਦਿਰਾ ਜ਼ਹੀਰ ਬੱਬਰ ਦੇ ਕੀਤੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੋਲ

  • ਓਥੈਲੋ ਵਿੱਚ ਡਸਮਾਡੋਨਾ ਵਜੋਂ
  • ਤੁਗਲਕ ਵਿੱਚ ਮਤਰੇਈ ਮਾਂ ਵਜੋਂ
  • ਤਿੰਨ ਪੈਨੀ ਓਪੇਰਾ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਪੀਚੇਅਮ ਵਜੋਂ
  • ਜਸਮਾ ਓੜਨ ਵਿੱਚ ਡਾਲੀ ਵਜੋਂ
  • ਸੰਧਿਆ ਛਾਇਆ ਵਿੱਚ ਨਾਨੀ ਵਜੋਂ
  • ਕਰਾਸ ਪਰਪਜ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਵਜੋਂ
  • ਬੇਗਮ ਜਾਨ ਵਿੱਚ ਬੇਗਮ ਜਾਨ ਵਜੋਂ
  • ਡਿਜਾਇਰ ਅੰਡਰ ਦ ਐਲਮਜ ਵਿੱਚ ਐਬੀ ਵਜੋਂ
  • ਹਮ ਕਹੇਂ ਆਪ ਸੁਨੇਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਸਤਾ ਬੇਗਮ ਵਜੋਂ
  • ਸੱਚ ... ਝੂਠਾ... ਨਮਕ ਵਿੱਚ ਸਾਫੀਆ ਵਜੋਂ[4]

ਹਵਾਲੇ