Kanakinumab
Kanakinumab (nazwa handlowa Ilaris, wcześniej znany jako ACZ885)[1] – ludzkie przeciwciało monoklonalne rozpoznające interleukinę 1β. Nie wykazuje zdolności do wywoływania reakcji krzyżowych z innymi interleukinami z rodziny interleukiny 1, włącznie z interleukiną 1α[2].
| Identyfikacja | |
| Inne nazwy i oznaczenia | Ilaris |
|---|---|
| DrugBank | |
| Klasyfikacja medyczna | |
| ATC | |
| Farmakokinetyka | |
| Biodostępność | ok. 70% |
| Okres półtrwania | 26 dni |
| Metabolizm | nieokreślony |
| Wydalanie | nieokreślone |
| Uwagi terapeutyczne | |
| Drogi podawania | zastrzyk podskórny |
| Objętość dystrybucji | 6,01 l (u pacjenta ważącego 70 kg) |
Wskazania
Kanakinumab został zatwierdzony w czerwcu 2009 przez amerykańską Agencję Żywności i Leków oraz w październiku 2009 przez Europejską Agencję Leków jako lek do stosowania w okresowych zespołach zależnych od kriopiryny (CAPS, od ang. cryopyrin-associated periodic syndrome)[3][4]. Termin CAPS odnosi się do grupy zespołów autoimmunologicznych, a mianowicie rodzinnego zespołu autoimmunologicznego indukowanego zimnem (FCAS), zespołu Muckle’a-Wellsa i wieloukładowej choroby zapalnej o początku w okresie noworodkowym (NOMID).
Lek został opracowany przez firmę Novartis w celu leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów, jednak badań nie zdołano ukończyć do października 2009[5]. W 2008 substancja była poddawana badaniom klinicznym I fazy odnośnie zastosowania w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc[6], dny moczanowej i choroby wieńcowej[7].
Wydane w 2013 roku Europejskie publiczne sprawozdanie oceniające (EPAR) dotyczące leku Ilaris dopuszcza jego zastosowanie poza zespołami z grupy CAPS w:
- uogólnionym młodzieńczym idiopatycznym zapaleniu stawów (SIJA, od ang. systemic juvenile idiopathic arthritis)
- ostrym dnawym zapaleniu stawów[8].
Działanie
U pacjentów z CAPS i SIJA kanakinumab ogranicza stan zapalny poprzez wiązanie produkowanej w nadmiarze prozapalnej interleukiny 1β. Natomiast w ostrym dnawym zapaleniu stawów gromadzące się złogi kryształów moczanów w stawach powodują w następstwie wzrost stężenia interleukiny 1β. Związanie interleukiny przez kanakinumab pozwala ograniczyć objawy zapalne towarzyszące chorobie[9].
Uwagi dotyczące leku
- Stosowanie leku wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia poważnych infekcji.
- Nieznany jest wpływ leku na rozwój nowotworów (jednak jak każdy inny lek immunosupresyjny może sprzyjać ich rozwojowi).
- Podczas stosowania leku zaobserwowano reakcje nadwrażliwości.
- Pacjentom nie wolno podawać szczepionek żywych podczas terapii kanakinumabem.
- U pacjentów z ogólnoustrojowym młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów podczas terapii lekiem nie zaobserwowano wzrostu zapadalności na zespół aktywacji makrofagów (jednak na podstawie tych krótkotrwałych obserwacji nie można wysnuć ostatecznych wniosków)[9].
Interakcje
- Nie zaleca się stosowania kanakinumabu w skojarzeniu z inhibitorami TNF ze względu na zwiększenie ryzyka wystąpienia poważnych infekcji.
- W przypadku stosowania leków o wąskim indeksie terapeutycznym metabolizowanych przez cytochrom P450 (np. warfaryna) należy monitorować stężenie leku i jego wpływ na organizm oraz w razie konieczności dostosować dawkę leku przy jednoczesnym stosowaniu z kanakinumabem[9].