Strzegom: Różnice pomiędzy wersjami

|data założenia = X wiek<ref name="strzegom.pl">{{Cytuj | url=http://www.strzegom.pl/2004/strony/polozenie_gminy.htm | tytuł=Internetowy Serwis Miasta i Gminy STRZEGOMStrzegom | opublikowany=strzegom.pl | data dostępu=2018-04-27}}</ref>

|liczba ludności = 16 153<ref name = "ludność2018">{{Cytuj |autor = GUS |tytuł = Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2019 roku |data dostępu = 2019-11-18 |opublikowany = stat.gov.pl |url = https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2019-roku,7,16.html |język = pl}}</ref>

* Według innej teorii wywodzi się ją również od warunków fizjograficznych terenu – [[Wzgórza Strzegomskie|Wzgórz strzegomskich]], na których miasto powstało. Wzgórza te dzielą się na trzy pasma: najwyższe pasmo południowe zbudowane z granitu, średnie środkowe – ciągnące się na północ od linii [[Rogoźnica (województwo dolnośląskie)|Rogoźnica]]-[[Goczałków Górny]]-[[Jaroszów (województwo dolnośląskie)|Jaroszów]], oraz najniższe pasmo północne<ref>{{Cytuj|autor = Jerzy Kondracki |tytuł = Geografia regionalna Polski |data = 2002 |isbn = 83-01-13897-1 |miejsce = Warszawa |wydawca = PWN |oclc = 830377558}}</ref>. Od ich ukształtowania miała pochodzić pierwotna nazwa ''Trzy góry'', która w wyniku procesów lingwistycznych miała się zmienić później w ''Strzegom''. [[Heinrich Adamy]] w swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w [[1888]] roku we [[Wrocław]]iu wymienia nazwę miasta zanotowaną w dokumentach z [[1112]] roku ''Trzi gore'' oraz ''Ztrigoni'' podając ich znaczenie ''„Stadt bei den drei Bergen”'' -– ''„miasto przy trzech górach”''{{r|Adamy}}.

W historii notowano miasto jako ''Stregoni'' (1112), w [[1212]] jako ''Strzegonie'', ''Strigoni'', ''Ztregon''{{r|ReferenceA}}, w [[1155]] w bulli papieskiej tzw. [[Bulla wrocławska|Bulli wrocławskiej]] wydanej przez [[Hadrian IV|Hadriana IV]] w [[Rzym]]ie miejscowość zanotowano [[Łacina|po łacinie]] jako ''gradice Ztrigom''. W spisanym po łacinie dokumencie średniowiecznym wydanym we [[Wrocław]]iu w [[1266]] roku, który sygnował książę śląski [[Henryk III Biały]] miejscowość wymieniona jest pod nazwą ''Stregom''<ref>Georg Korn, „Breslauer Urkundenbuch”, Erster Theil, Breslau, Verlag von Wilhelm Gottlieb Korn 1870, s. 34.</ref>.

W [[1295]] w kronice łacińskiej ''[[Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis]]'' miejscowość wymieniona jest jako ''Strigonia''<ref>[http://www.dokumentyslaska.pl/cds%2014/liber.html Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online].</ref>. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej [[Język staropolski|staropolskiej]] formie ''„Stregom”'' wymienia spisany ok. [[1300]] roku średniowieczny łaciński utwór opisujący żywot [[Jadwiga Śląska|świętej Jadwigi]] ''[[Vita Sanctae Hedwigis]]''<ref>„Monumenta Poloniae Historica”, Tom IV, Akademia Umiejętności w Krakowie, Lwów 1884, „Vita Sanctae Hedwigis”, s. 603.</ref>. W [[1475]] roku w ''[[Statuta synodalia episcoporum Wratislaviensium|Statuta Synodalia Episcoporum Wratislaviensium]]'' miejscowość wymieniona jest jako ''Stregonia''<ref>[http://www.digitallibrary.pl/dlibra/docmetadata?id=42155&from=publication Franz Xaver Seppelt, „Die Breslauer Diözesansynode vom Jahre 1446”, Franz Goerlich, Breslau 1912, s. 76-7776–77 – tekst łaciński statutów w wersji zdigitalizowanej.]</ref>.

W [[1612]] roku polską nazwę miejscowości w formie ''Strzegowa'' wspomina [[Walenty Roździeński]] w swoim [[Język staropolski|staropolskim]] poemacie o śląskim górnictwie i hutnictwie pt. „[[Officina ferraria|Officina ferraria abo Huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego]]. W dziele opisuje on bogactwo minerałów i kopalin występujących w [[Sudety|Sudetach]] notując również nazwę miasta oraz jego okolicę jako zasobną w złoto i kamienie szlachetne – [[turkus]]y we fragmencie „Turkusy w Izerwisie biorą u Strzegowej I w górnych rzeczkach – barwy błękitnej a płowej.” oraz „Rodzi sie ta szlachetna ziemia we świdnickim Księstwie, u Ostrej góry na gruncie strzegowskim, w górach starych, a w szybiech tam, kędy przed laty niegdy kopali abo brali kruszec złoty<ref>[[Walenty Rożdzieński]], Officina ferraria abo huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego przez Walentego Roździeńskiego teraz nowo wydana, Kraków 1612.</ref><ref>[[s:Officina ferraria, abo huta y warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego|Officina ferraria abo Huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego: poemat z roku 1612 na Wikiźródłach.]]</ref>.

W roku [[1613]] śląski regionalista i historyk [[Mikołaj Henel]] wymienił miejscowość w swoim łacińskim dziele o geografii Śląska pt. ''Silesiographia'' podając trzy nazwy ''Strigovia'', ''Striga'' oraz powołując się na dzieła [[Marcin Kromer|Marcina Kromera]] ''Stregomum''<ref>[Nicolaus Henel von Hennenfeld, „Silesiographia Breslo-Graphia”, Frankfurt am Main 1613.]</ref>. W dziele [[Matthäus Merian|Matthäusa Meriana]] pt. „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae” z [[1650]] roku miejscowość wymieniona jest pod wcześniejszą słowiańską nazwą ''Striga'' oraz [[Germanizacja|zgermanizowaną]] ''Striegau''<ref>[[Matthäus Merian|Matthäusa Meriana]], „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”, Frankfurt am Main 1650.</ref>.

W [[1750]] roku nazwa „Strygowo” wymieniona jest w języku polskim przez [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II]] pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska<ref>[http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=26222&from=FBC „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.]</ref>.

Nazwę ''Strygów'' w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w [[Głogówek|Głogówku]] w [[1847]] wymienił śląski pisarz [[Józef Lompa]]<ref>[[Józef Lompa]], „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 11.</ref>. [[Słownik geograficzny Królestwa Polskiego]] wydany w latach [[1880]]-–[[1906]] notuje nazwę miasta pod polskimi nazwami ''Strzygłów'' podając również inne warianty ''Strzygowa'', ''Trzy Góry'', ''Strzegonia'' oraz niemiecką ''Striegau''<ref>{{SgKP|XI|482|Strzegom}}</ref>.

Jedną z funkcjonujących wówczas wersji nazwy miasta był ''Strzygłów'', spotykany także przed wojną<ref>'''Strzegom: O historii miasta'''.</ref>.

* [[Graby (Dzielnica Strzegomia)|Graby]] ([[język niemiecki|niem.]] ''Gräben''<ref name="MP">Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości ({{Monitor Polski|1946|142|262}}).</ref>)

Dorzecze rzeki Strzegomki upodobali sobie we wczesnym średniowieczu [[Ślężanie]], którzy postanowili tutaj założyć swą osadę -– gród na Górze Zwycięstwa, która istniała prawdopodobnie do początku X w. Już po powstaniu państwa polskiego powstał nowy gród -– gród kasztelański na Górze Szerokiej. W czasach wojen polsko-[[Czechy|czeskich]] i polsko-niemieckich, toczonych między [[1038]] a [[1137]] r. gród ten stał się ważnym ośrodkiem z racji swojego położenia na szlakach handlowych, jak i pełnienia funkcji obronnych. Obok grodu warownego, pełniącego funkcje obronne, rozwinęła się także osada miejska zwana Starym Strzegomiem. W [[1149]] roku biskup wrocławski [[Walter z Malonne]] konsekrował tu pierwszy kościół. W [[1202]] roku komes [[Imbram(kasztelan strzegomski)|Imbram]], kasztelan strzegomski, przekazał joannitom (obecnym w mieście od 1180) kościół wraz z przynależnościami. Dokumenty potwierdzające tę darowiznę (<!-- SPRAWDŹ TO MIEJSCE! (NIESPAROWANE NAWIASY OKRĄGŁE) -->akt dotacyjny z lat [[1202]]-[[1203]]1202–1203, dyplom [[Henryk I Brodaty|księcia Henryka Brodatego]] oraz 2 dyplomy biskupa wrocławskiego [[Cyprian (biskup)|Cypriana]] – potwierdzają istnienie i podkreślają rangę dawnego Strzegomia. Prawdopodobnie wdowa po poległym w [[1241]] w [[Bitwa pod Legnicą|bitwie pod Legnicą]] [[Henryk II Pobożny|Henryku Pobożnym]], księżna Anna (z królewskiego czeskiego rodu Przemyślidów), lokowała tu w [[1242]] r. miasto na prawie niemieckim (akt lokacyjny nie zachował się). Ściągnęła ona kolonistów niemieckich, aby przyspieszyć odbudowę ośrodka. W [[1291]] roku miasto znalazło się w nowo powstałym [[księstwie świdnicko-jaworskim|Księstwo Świdnicko-Jaworskie]], którym rządził [[Bolko I Surowy|Bolko I]]. Z jego polecenia w latach [[1291]]-[[1299]]1291–1299 wokół miasta wzniesiono [[Mur obronny|Mury Obronne Strzegomia]] . W latach [[1301]]-[[1308]]1301–1308 „panią na Strzegomiu” była księżna Beatrycze Brandenburska, wdowa po księciu Bolku I Surowym (która sprawowała regencyjne rządy w księstwie w imieniu małoletnich synów), która w [[1305]] ufundowała na zamku kaplicę NMP i św. Krzyża. Na zamku książęcym w Strzegomiu często przebywali książę świdnicki Bernard i jego żona (od ok. 1310 r.) Kunegunda Łokietkówna (córka króla Polski [[Władysław I Łokietek|Władysława I Łokietka]], siostra króla Polski [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza III Wielkiego]]), która w latach [[1326]]-[[1329]]1326–1329 była tytułowana „panią na Strzegomiu” (Strzegom przypadł jej jako odprawa wdowia po księciu Bernardzie, zmarłym w 1326 r.).

[[Plik:STRZEGOM-fragment daw.murów obronnych.jpg|mały|Mury obronne, (''(poł. XIV w.)'')]]

W latach 1326-13461326–1346 księstwem świdnickim, a od [[1346]] r. do [[1369]] r. księstwem świdnicko-jaworskim rządził (rezydując też czasowo na zamku książęcym w Strzegomiu) książę [[Bolko II Mały]]. Opowiadał się on za ponownym przyłączeniem całego Śląska do Polski i dlatego wspierał swojego wuja króla Polski Kazimierza III Wielkiego w jego staraniach o Śląsk. W [[1339]] roku otwarto pierwszą szkołę w mieście. Wyraźny wtedy rozwój gospodarczy następował także dzięki mądrej polityce księcia świdnicko-jaworskiego Bolka II Małego (m. in. otrzymał on w [[1345]] od swojego wuja króla Polski Kazimierza III Wielkiego zyskowny dla mieszczan i kupców z księstwa świdnickiego przywilej handlu z Rusią). Za jego czasów w okolicy Strzegomia wydobywano złoto (w sztolniach w okolicy Góry św. Jerzego), a miasto otrzymało prawo bicia własnej monety. Od [[1346]] roku miasto posiadało już 9 cechów rzemieślniczych: sukiennicy, dostawcy przędzy, krawcy, kuśnierze, rzeźnicy, piekarze, szewcy, powroźnicy i piwowarzy. W latach [[1369]]-[[1392]]1369–1392 regencyjne rządy w [[Księstwo Świdnicko-Jaworskie|księstwie świdnicko-jaworskim]] sprawowała wdowa po Bolku II Małym księżna Agnieszka (z austriackiego rodu Habsburgów), która również była tytułowana „panią na Strzegomiu”. Po jej śmierci w [[1392]] r. Strzegom wraz z całym [[Księstwo Świdnicko-Jaworskie|księstwem świdnicko-jaworskim]] przeszedł pod panowanie czeskie. Najwspanialsze budowle Strzegomia: bazylika pw. śś. ap. Piotra i Pawła, kościół klasztorny benedyktynek z piękną gotycką wieżą (już nieistniejący), kościół klasztorny karmelitów (przebudowany na początku XIX w. przez ewangelików) – zostały zbudowane w czasie, kiedy Strzegom należał do księstwa świdnickiego i księstwa świdnicko-jaworskiego i później, kiedy był już pod panowaniem czeskim. 11 czerwca [[1520]] roku [[Ludwik II Jagiellończyk|Ludwik II]] nadał Strzegomiowi przywilej używania czerwonej pieczęci, co umożliwiało sądowi wzywanie świadków.

[[Plik:STRZEGOM-wieża ratuszowa(targowa).jpg|mały|Zachowana wieża (targowa) starego ratusza, (''(XV/XVI w., 1618 r.)'')]]

Bezpotomna śmierć [[Ludwik II Jagiellończyk|Ludwika II Jagiellończyka]] w [[1526]] roku spowodowała iż 3,5-tysięczne miasto dostało się pod panowanie Habsburgów. Okres [[renesans]]u to okres prosperity i rozwoju Strzegomia. Tętniący liczący ponad 3000 osób organizm miejski, w którym było 428 podatników, nie ustrzegł się przed biedotą, pospólstwem i problemami wielkich miast. Coraz częściej rzemieślnicy uciekali na wieś, a w mieście budowano okazałe budowle dla bogatych i biednych mieszczan. Zagęszczenie było ogromne, wewnątrz murów miejskich mieściło się 312 domów. 31 grudnia [[1626]] roku do miasta dotarła wiadomość o nakazie przezimowania wojsk [[Albrecht von Wallenstein|Wallensteina]], jednakże [[żołd]] i koszt utrzymania 10 kompanii wojska przerósł możliwości finansowe miasta. Rajcy miejscy, wysłali protesty do cesarza, jednak pozostały one bezskuteczne. Zaczęły się ciężkie czasy dla miejscowych protestantów, których nagminnie prześladowano. Zabierano im majątki, zamykano kościoły. W [[1629]] roku zostali oni pozbawieni praw obywatelskich. Wojska Wallensteina dokonały mordów i gwałtów na miejscowej ludności a cholera zdziesiątkowała mieszczan. Zaraza zabrała 625 strzegomian. W wyniku wojny trzydziestoletniej miasto legło w gruzach, straciło swe przywileje, zamek uległ ruinie i przeszedł na własność miasta, a z 3 tysięcy mieszkańców zostało zaledwie 400.

Rok [[1742]] zaznaczył się przejęciem całego Śląska przez Prusy (w wyniku I wojny śląskiej Prus z Austrią). Wskutek przywrócenia swobód religijnych jeszcze w tym samym roku protestanci wznieśli w mieście swoją świątynię. 4 czerwca [[1745]] roku król pruski [[Fryderyk II Wielki|Fryderyk II]] wygrał pod miastem [[Bitwa pod Dobromierzem|bitwę z Austriakami]] (bitwa pod Dobromierzem), bezskutecznie próbującymi odzyskać prowincję. Po trzech wojnach śląskich prawie cały Śląsk ze Strzegomiem znalazł się w granicach Prus. W czasie wojen napoleońskich w Strzegomiu stacjonowali ułani polscy z [[Legia Polsko-Włoska|Legii Polsko-Włoskiej]] którzy 14 maja [[1807]] roku [[Bitwa pod Strugą|pokonali oddział pruski nad Strugą]] nieopodal Szczawienka (obecnie dzielnica [[Wałbrzych]]a)<ref>J, Staszewski, „Wojsko polskie na Śląsku w dobie napoleońskiej”, Katowice 1936.</ref>.

[[Plik:Ratusz w Strzegomiu - fotopolska.eu.jpg|mały|Nowy [[Ratusz w Strzegomiu|ratusz]] w Strzegomiu, (''(XIX w.)'')]]

Wiek XIX to okres wielkiego rozwoju miasta i szybkiego uprzemysłowienia. W [[1816]] Strzegom został miastem powiatowym. Lata [[1870]]-[[1914]]1870–1914 to bardzo pomyślny okres w historii miasta: powstają nowe fabryki, ulice, place, budynki, rozwija się przemysł kamieniarski. Wzrost ekonomiczny wspierany jest przez infrastrukturę transportową: powstają połączenia kolejowe z Ząbkowicami Śl. i Legnicą (1856), Bolkowem (1890) i Malczycami (1895). W [[1888]], w związku z budową [[Estakada kolejowa w Strzegomiu|estakady kolejowej]], zniszczone zostały pozostałości zamku z XIII-XVI w., zrujnowanego w toku wojny trzydziestoletniej (1618-1648). W [[1905]] r. w mieście żyło 13. 427 osób, w zdecydowanej większości Niemców. W Strzegomiu mieszkali też Polacy -– Ślązacy, czego dowodem były wydawane w oficynie wydawniczej braci Urban wydawnictwa w języku polskim, w tym czasopismo „Dla Wszystkich”, w którym bez zgody niemieckich cenzorów zamieszczano polskie utwory patriotyczne. Dobrą passę przerwała [[I wojna światowa]] i następujące po niej osłabienie gospodarcze Niemiec. W [[1932]] roku miasto przestało być miastem powiatowym i weszło w skład powiatu świdnickiego, tracąc większość swoich funkcji administracyjnych. Przed II wojną światową liczba ludności miasta wynosiła około 17-20 tysięcy. Na początku lutego 1945 napływ uchodźców zwiększył tę liczbę do 30 tys. osób.

13 lutego [[1945]] r. do Strzegomia wkroczyły wojska 1 Frontu Ukraińskiego, dokonując mordów, rabunków i gwałtów. Między 9 a 11 marca, po zaciekłych walkach Niemcy odbili miasto, zawdzięczając to między innymi omyłkowemu zbombardowaniu na Wzgórzach Jaroszowskich przez lotnictwo radzieckie własnych oddziałów, idących na odsiecz czerwonoarmistom okrążonym przez Niemców w Strzegomiu. W zdobytym mieście Niemcy znaleźli 30 żywych mieszkańców oraz około 200 ciał. Los zabitych został opisany przez funkcjonariuszy niemieckiej policji kryminalnej w sprawozdaniach, z których wynika, że mieszkańcy zdobytego miasta, w tym dzieci, poddawani byli okrutnym torturom, mordowani. Wielu mieszkańców popełniało samobójstwa, mordując wcześniej swoje dzieci<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Sołonin | imię = Mark | tytuł = Nic dobrego na wojnie | wydawca = Rebis | miejsce = Poznań | data = 2011 | isbn = 978-83-7510-714-2 | strony = 254-257254–257}}</ref>. W rezultacie, w odwecie za dokonywane na Niemcach gwałty i rabunki, wzięci do niewoli przez Niemców żołnierze Armii Czerwonej zostali w okrutny sposób wymordowani przez SS.

Na skutek działań wojennych około 60% zabudowy Strzegomia legło w gruzach. Rosjanie wkroczyli ostatecznie do Strzegomia dopiero 7 maja [[1945]] r. W czerwcu [[1945]] r. Strzegom przekazany został administracji polskiej. Rozpoczął się napływ polskich osadników; w lipcu [[1946]] r. wysiedlono 7 tys. pozostałych jeszcze przedwojennych mieszkańców miasta do Niemiec.

Po II wojnie światowej nastąpiła odbudowa i rozbudowa miasta. Powstało wiele nowych budynków (także nowe osiedla mieszkaniowe), szkół, budynków użyteczności publicznej, sklepów, pawilonów handlowych i zakładów przemysłowych. Rozbudowie uległ przemysł -– powstały Zakłady Kamienia Budowanego, Zakłady Materiałów Ogniotrwałych, Zakłady Mechanizacji Budownictwa Zremb, Zakłady Roszarnicze Konpar, Zakłady Wyrobów Papierniczych, Dolnośląskie Zakłady Obuwnicze Dolbut i wiele innych. Wybudowano oczyszczalnię ścieków, wodociągi i kanalizację na terenie miasta. Oddano do użytku przychodnię zdrowia. Od przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej w [[2004]] r. trwa dalszy rozwój Strzegomia, także dzięki wykorzystaniu funduszy unijnych. Teraz także co roku odbywają się tu zawody konne WKKW-Strzegom Horse Trails.

Według rejestru [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|Narodowego Instytutu Dziedzictwa]] na listę zabytków wpisane są<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/DLN-rej.pdf|tytuł=Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego|opublikowany=Narodowy Instytut Dziedzictwa|strony=164|data dostępu=2012-10.-10.2012|strony=164}}</ref>:

* [[Grabina Śląska|dworzec kolejowy „Grabina„Grabina”]]”, mur.-szachulcowy, z 1909 r.: budynek dworca z łącznikiem, magazyn spedycji kolejowej (zachowany kompletny zespół dworca kolejowego)<ref>Adam Dylewski „Historia kolei w Polsce”, Carta Blanca 2012.</ref>

W mieście znajduje się [[słodownia]] uruchomiona w 1896 roku. Od 11 maja 2016 zakład należy do firmy Viking Malt Specialties Sp. z o.o. która jest częścią fińskiej grupy z branży słodowniczej -– Viking Malt Oy<ref>{{Cytuj | url=http://www.vikingmalt.pl/informacja/11/o-firmie | tytuł=O firmie - Sklep detaliczny Viking Malt<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=vikingmalt.pl | język=pl | data dostępu=2017-12-03}}</ref>. Strzegomska słodownia jest trzecią słodownią na świecie pod względem produkcji słodów specjalnych, prowadzi sklep internetowy przeznaczony dla piwowarów domowych, a także sprzedaje swoje produkty na preferencyjnych warunkach polskim browarom rzemieślniczym<ref>[https://www.ppr.pl/rolnictwo/produkcja-roslinna/zboza/slodownia-strzegom-stawia-na-male-polskie-browary-od-1-sierpnia-nowa-oferta-i-nizsze-ceny-190984 Słodownia Strzegom stawia na małe polskie browary].</ref>.

[[Plik:MOs810, WG 2015 16, Dolnoslaskie Zakamarki, Strzegom Miasto Estakada (4).JPG|mały|[[HCP 301D|SU45]]-115 z pociągiem specjalnym „Dolnośląskie Zakamarki” (''(25.4.2015r.)'') na [[Estakada kolejowa w Strzegomiu|estakadzie kolejowej]] pomiędzy [[Strzegom Miasto|Strzegomiem Miastem]], a [[Grabina Śląska|Grabiną Śląską]]; na tle [[Bazylika Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu|strzegomskiej bazyliki]]]]

Średnie [[miesiąc|miesięczne]] [[ciśnienie atmosferyczne]] waha się od 1014,4 [[paskal|hPa]] ([[kwiecień|IV]]) do 1019,0 hPa ([[styczeń|I]]), największy zanotowany wzrost ciśnienia 25 hPa, największy spadek 29 hPa<ref name="E-OBS">{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20171111230332/http://eca.knmi.nl:80/download/ensembles/ensembles.php| tytuł = E-OBS| opublikowany = European Climate Assessment & Dataset| język = en}}</ref>.

Średnia roczna prędkość wiatru wynosi 3,8&nbsp;m/s. Najmniejsze średnie [[zachmurzenie]] osiąga 48% ([[sierpień|VIII]]), największe 75% ([[grudzień|XII]]), średnie roczne 61%<ref name="CR">{{cytuj stronę| url = http://climatereanalyzer.org| tytuł = Climate Reanalyzer| opublikowany = Climate Change Institute & University of Main| język = en}}</ref>.

Średnia roczna [[temperatura]] powietrza osiąga +7,9&nbsp; °C. W przebiegu rocznym najchłodniejszy jest [[styczeń]] (-1–1,6&nbsp; °C), najcieplejszy [[lipiec]] (+17,4&nbsp; °C). Najwyższą maksymalną temperaturę zanotowano 31 lipca [[1994]] (+35,8&nbsp; °C), najniższą temperaturę minimalną 14 stycznia [[1987]] (-27–27,7&nbsp; °C)<ref name="E-OBS" />.

Absolutna [[amplituda]] temperatury powietrza osiągnęła 63,5&nbsp; °C. W ciągu roku występuje 36 dni gorących, czyli takich, w których maksymalna temperatura przekracza 25&nbsp; °C, z czego 5 to dni upalne z temperaturą powyżej 30&nbsp; °C; czasami zdarzają się w Strzegomiu dni bardzo upalne, podczas których maksymalna temperatura przekracza 35&nbsp; °C. Najdłuższe fale upałów nad miastem wystąpiły:

Najwięcej dni upalnych (z temperaturą maksymalną powyżej 30&nbsp; °C) zanotowano w 1994 r. – aż 18 dni, z czego 10 w lipcu 1994.

Latem nie notowano tzw. tropikalnych nocy, kiedy temperatura minimalna nie spada poniżej 20&nbsp; °C. Najwyższą minimalną temperaturę w Strzegomiu zanotowano 30 VII 2005 r. i było to 19,1&nbsp; °C<ref name="E-OBS" />.

Dni mroźnych, z ujemną temperaturą maksymalną (poniżej 0&nbsp; °C) jest w Strzegomiu tylko 30 rocznie. Średnia roczna suma opadu wynosi 566&nbsp;mm<ref name="E-OBS" />.

Największe średnie miesięczne sumy [[Opad atmosferyczny|opadu]] 86&nbsp;mm ([[lipiec|VII]]), najmniejsze 29&nbsp;mm ([[luty|II]]). Notowanych jest średnio 115 dni z opadem w roku (z maksimum w lecie)<ref name="E-OBS" />.

|collapsed =

|metric_first =

|single_line =

|source = Na podstawie 35-lecia 1979-2013<ref>{{cytuj stronę| url = https://www.ecad.eu/ | tytuł = European Climate Assessment & Dataset | data dostępu = 2014-08-27}}</ref>

|GrafikaPlik:PL - Strzegom - dom, Rynek 1 - Kroton 001.jpg|

|GrafikaPlik:Strzegom, Rynek 46-47 - fotopolska.eu (305924).jpg|

|GrafikaPlik:Strzegom, Rynek 37 - fotopolska.eu (143252).jpg|

|GrafikaPlik:Strzegom, Krótka 5 - fotopolska.eu (143254).jpg|

|GrafikaPlik:Strzegom - fotopolska.eu (143274).jpg|

Powstała 8 maja 1949 roku<ref name="Historia Biblioteki">[http://www.biblioteka.strzegom.pl/strona/historia.html Historia Biblioteki].</ref>. Obecnie posiada 1 filię w Strzegomiu oraz 5 na terenie gminy ([[Jaroszów (województwo dolnośląskie)|Jaroszów]], [[Goczałków]], [[Żółkiewka (wieś)|Żółkiewka]], [[Stanowice (powiat świdnicki)|Stanowice]], [[Kostrza (województwo dolnośląskie)|Kostrza]]). Zbiory obejmują prawie 92 tysiące [[Wolumin (bibliotekoznawstwo)|woluminów]], w tym także unikatowe wydawnictwa Braci Urbanów z lat 1901-19201901–1920 pisane i wydawane w języku polskim. Biblioteka jest także organizatorem wielu imprez kulturalnych, kiermaszu książek, konkursów, wystaw i sympozjów. W bibliotece gościli m.in. [[Maria Kędzierzyna]], [[Krystyna Pająkowa]], [[Aleksander Minkowski]], [[Henryk Worcell]], [[Hanna Gucwińska|Hanna]] i [[Antoni Gucwiński|Antoni Gucwińscy]]<ref name="Historia Biblioteki" />.

* Rajd Pamięci [[Florian Marciniak|hm.Floriana Marciniaka]] "Flo"„Flo”

[[Szczep Harcerski „Dziś-Jutro-Pojutrze” im. hm. Floriana Marciniaka]]<ref>{{Cytuj stronę|url = http://zhp-strzegom.esy.es|tytuł = Wykaz Jednostek Szczepu Strzegom|autor = |data dostępuopublikowany = |opublikowanydata dostępu =}}</ref>:

| [[Hořice v Podkrkonoší|Hořice]]||Czechy||align="center"|10 listopada 2015

* <ref name=Adamy>{{Cytuj książkę | autor = Heinrich Adamy | tytuł = Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung | strony = 8| miejsce = Breslau | wydawca = Verlag von Priebotsch`sPriebotsch’s Buchhandlung | data = 1888 | isbn =}}</ref>

* [https://polska-org.pl/506132,Strzegom.html Strzegom -– Trziga, Striegau] na portalu polska-org.pl