Kubilaj-chan: Różnice pomiędzy wersjami

|władca = Kubilaj-chan

|imiona = ᠬᠦᠪᠢᠯᠠᠢ

|zh:imię osobiste uproszczone =

|zh:imię osobiste tradycyjne = 忽必烈

|zh:imię osobiste hanyu pinyin = Hūbìliè

|zh:imię osobiste Wade-Giles =

|zh:imię osobiste jyutping =

|zh:imię osobiste poj =

|zh:imię osobiste skrócone =

|zh:imię osobiste IPA =

|zh:imię osobiste audio =

|zh:imię świątynne uproszczone =

|zh:imię świątynne tradycyjne = 世祖

|zh:imię świątynne Wade-Giles = Shih-tsu

|zh:imię świątynne jyutping =

|zh:imię świątynne poj =

|zh:imię świątynne skrócone =

|zh:imię świątynne IPA =

|zh:imię świątynne audio =

|grafika = YuanEmperorAlbumKhubilaiPortrait.jpg

|opis grafiki =

|herb =

|opis herbu =

|faksymile = Qubilai qaghan.svg

|opis faksymile =

|dewiza =

|1. tytuł = [[Wielcy chanowie mongolscy|Wielki chan Mongołów]]

|1. sukcesja =

|1. od = 1260

|1. do = 1294

|1. koronacja =

|1. era panowania = ''Zhōngtǒng'' ({{j|zh|中統}}) 1260–1264

|1. poprzednik = [[Mongke]]

|1. następca = [[Temür Öldżejtü]]

|2. tytuł = [[Cesarze Chin|Cesarz Chin]]

|2. od = 1271

|2. do = 1294

|2. jako =

|2. kogo =

|2. koronacja =

|2. era panowania = ''Zhìyuán'' ({{j|zh|至元}}) 1264–1294

|2. poprzednik =

|2. następca = [[Temür Öldżejtü]]

|dynastia = [[Dynastia Yuan|Yuan]]

|data urodzenia = 23 września 1215

|miejsce urodzenia = [[Karakorum (stolica)|Karakorum]]

|data śmierci = 18 lutego 1294

|miejsce śmierci = [[Pekin|Chanbałyk]]

|przyczyna śmierci =

|miejsce spoczynku =

|ojciec = [[Tołuj]]

|matka = [[Sorkaktani-beki]]

|rodzeństwo =

|1. związek = żona

|1. związek z =

|1. związek od =

|1. związek do =

|1. dzieci =

|moneta =

|opis monety =

|odznaczenia =

|commons = Category:Kublai Khan

|wikiźródła =

|wikicytaty = Kubilaj-chan

Państwa sąsiadujące z cesarstwem chana Kubilaja zmuszone były uznać jego zwierzchnictwo. Nie powiodły się plany Kubilaja mające na celu podbicie [[Japonia|Japonii]] i [[Jawa|Jawy]]. Mimo iż był [[Buddyzm|buddystą]], był zainteresowany rozwijającym się chrześcijaństwem (m.in. zaopatrzył w [[List żelazny|listy żelazne]] [[Bar Sauma|Bar Saumę]] na czas jego pielgrzymki do [[Jerozolima|Jerozolimy]]<ref>{{Cytuj |autor = Joseph Cummins |tytuł = Największe zagadki historii – nieznane wydarzenia |data = 2009 |isbn = 978-83-11-11457-9 |inni = Katarzyna Ciarcińska (tłum.) |miejsce = Warszawa |wydawca = Bellona |s = 47 |oclc = 316514805}}</ref>) i zapraszał misjonarzy do odwiedzania Chin. Chan wspierał również rozwój rzemiosła, nauki i sztuki. Jednym z obcokrajowców, którzy odwiedzali w tym czasie jego dwór, był [[Marco Polo]].

Kubilaj urodził się 23 września 1215 roku. Jego rodzicami byli syn Czyngis-chana- – Tołuj i Sorkaktani-beki, krewna kereickiego władcy Togrula. Chłopiec był wychowywany, jak przykazał jego dziadek, wielki chan Temudżyn, pod opieką niani pochodzenia tanguckiego, buddystki. Młodzieniec wraz z bratem, [[Mongke|Möngke]], i dziadkiem Czyngis-chanem wziął udział w ceremonii inicjacji po polowaniu nad rzeką [[Ili]]<ref>{{Cytuj |autor = Weatherford, Jack |tytuł = The Secret History of the Mongol Queens |data = |s = s. 135}}</ref>. 9-letni Kubilaj wraz ze starszym bratem upolowali zająca i antylopę, po czym ich dziadek posmarował środkowy palec Kubilaja tłuszczem z zabitych zwierząt wedle mongolskiej tradycji i odrzekł: "Słowa„Słowa tego chłopca, Kubilaja, są pełne mądrości, uważnie ich słuchajcie, wszyscy ich słuchajcie"słuchajcie”. Czyngis-chan zmarł w 3 lata później w 1227 roku, gdy Kubilaj miał 12 lat. Jego ojciec sprawował rządy nad stworzonym przez ojca imperium przez 2 lata jako regent, po czym tron mongolski objął wuj Kubilaja, [[Ugedej]]. Tołujowi po śmierci ojca dostał się mongolski rdzeń imperium, co było potem źródłem potęgi i wpływów matki Kubilaja<ref>{{Cytuj |autor = Man, John |tytuł = Kubiłaj-Chan. Władca największego imperium w dziejach |data = 2006 |wydanie = I |s = s. 22}}</ref>.

Po podboju cesarstwa dynastii [[Dynastia Jin (1115–1234)|Jin]] Ogedej nadał w 1236 r. rodzinie zmarłego w 1232 r. Tołuja prowincję [[Hebei]] z 80 000 gospodarstw, o które to nadanie poprosiła Sorkaktani. Kubilaj przejął majątek liczący 10 000 gospodarstw i pozwolił miejscowym urzędnikom działać swobodnie. Wskutek tego poborcy podatkowi zaczęli panoszyć się po posiadłościach, doprowadzając ludność do nędzy i sprawiając, że przychody podatkowe Kubilaja zaczęły topnieć. Zszokowany książę ukrócił patologie, sprowadzając z dóbr matki zarządców takich jak Szi Tiantse<ref>Ibid. s. 30.</ref>.

Kubilaj sprowadził do swej [[Orda|ordy]] w Mongolii buddyjskiego mnicha z Tybetu, Haiyuna. Przyszły chan spotkał go w [[Karakorum (stolica)|Karakorum]] w 1242 r. i zapytał o buddyjską filozofię. Mnich nazwał urodzonego w 1243 r. drugiego syna Kubilaja ''Zhenjin-'' (chiń.真金- "Prawdziwe– Złoto"„Prawdziwe Złoto”)<ref>Ibid. s. 39.</ref>. Dzięki Haiyunowi Kubilaj poznał także innego mnicha buddyjskiego, Liu Bingzhonga, byłego taoistę, który był także poetą, pisarzem, matematykiem i malarzem. Doradzał Kubilajowi, gdy Haiyun wrócił do świątyni na terenie dzisiejszego [[Pekin]]u.

W 1251 r., gdy [[Mongke|Möngke]] został wielkim chanem, Kubilaj otrzymał namiestnictwo nad północnymi Chinami i przeniósł swą ordę do centralnej części obecnej [[Mongolia Wewnętrzna|Mongolii Wewnętrznej]]. Wnuk Czyngis-chana dobrze zarządzał powierzonymi mu ziemiami, zwiększając w [[Henan]] produkcję rolną i zwiększył wydatki na pomoc społeczną po otrzymaniu [[Xi’an]]. Dzięki takim działaniom Kubilaj zaskarbił sobie przychylność chińskich dygnitarzy wojskowych. W 1252 r. Kubilaj skrytykował niecenionego przez chińskich współpracowników (z powodu nonszalanckiej egzekucji podejrzanych podczas kontroli rządowej) chorezmijskiego renegata [[Mahmud Jalawacz|Mahmuda Jalawacza]]. [[Mongke|Möngke]] zwolnił Mahmuda z urzędu.

W 1253 r. Kubilaj zobowiązany przez wielkiego chana do ataku na [[Junnan]] w celu zajęcia niewielkiego [[Królestwo Dali|Królestwa Dali]]. Królewski dom Gao stawił opór, skazując na śmierć mongolskich dyplomatów, mających skłonić Dali do poddania się. Mongołowie wówczas wyruszyli podzieleni na trzy części- – jedna z nich ruszyła w kierunku basenu [[Syczuan]]u, druga, dowodzona przez wybitnego wodza Uriangkadaja (syna równie zdolnego [[Subedej-bagaatur|Subedeja]], twórcy zwycięstwa nad [[Bitwa nad rzeką Kałką|Kałką]]) podążała przez góry zachodniego Syczuanu, zaś trzecia kolumna, którą dowodził sam Kubilaj, podążała na południe przez tereny trawiaste i spotkała się z pierwszą kolumną. Kubilaj zdobył stolicę Dali, oszczędzając jej mieszkańców. Mongolski książę miał tak postąpić według "Historii„Historii Yuanu"Yuanu”, prowadzony przez porady konfucjańskiego doradcy, Yao Shu<ref>Ibid. s. 70.</ref> Ostatni król Dali, Duan Xingzhi, został mianowany przez Kubilaja lokalnym przywódcą, [[tusi]]. Uriangkadaj ze swymi wojskami wyruszył dalej, poruszając się wzdłuż południowej granicy państwa dynastii Song i w 1257 roku zdobył Hanoi, lecz potem pośpiesznie się wycofał z powodu ogromnego oporu, upałów i malarii<ref>{{Cytuj |autor = Man, John |tytuł = op.cit. |s = s. 70-7170–71}}</ref> Po wycofaniu się Kubilaja wybuchły antymongolskie niepokoje wśród niektórych frakcji, w których stłumieniu pomógł Duan Xingzhi, oferując pomoc wielkiemu chanowi. Ostatni władca Dali prowadził oddziały maszerujące na awangardzie mongolskich wojsk, pomagając Uriangkadajowi w całkowitym podboju Junnanu do końca 1256 roku<ref>{{Cytuj |autor = Du Yuting; Chen Lufan |tytuł = "Did„Did Kublai Khan'sKhan’s Conquest of the Dali Kingdom Give Rise to the Mass Migration of the Thai People to the South?"” (free). Journal of the Siam Society |data = 1989 |url = http://www.siamese-heritage.org/jsspdf/1981/JSS_077_1c_DuYutingChenLufan_KublaiKhanConquestAndThaiMigration.pdf}}</ref>.

Kubilaj zainteresowany medycznymi zdolnościami [[Tybet (region)|tybetańskich]] mnichów, zaprosił na dwór [[Buddyzm|buddyjskiego]] mnicha imieniem Drogön Chögyal Phagpa. Był on siostrzeńcem starego lamy sprowadzonego na rozkaz kuzyna Kubilaja, zmarłego już wówczas Kotena. Młody Phagpa, późniejszy twórca [[Pismo phags-pa|pisma nazwanego na jego cześć]], pokazał Kubilajowi znaczenie buddyzmu jako ideologii państwowej, zaszczepiając mu ideał buddyjskiego władcy uniwersalnego, obracającego koło Prawa. 18-letni buddysta wtajemniczył Kubilaja w kult lamaistycznego bóstwa [[Hewadżra|Hewadżry]], zaś w 1261 r. został cesarskim nauczycielem i zwierzchnikiem duchowieństwa buddyjskiego na terenie posiadłości Kubilaja<ref>{{Cytuj |autor = Man, John |tytuł = Kubilaj-Chan. Władca największego imperium w dziejach. |data = |wydanie = I |s = s. 122-123122–123}}</ref>.

Zazdrośni o sukcesy Kubilaja urzędnicy skłonili chana [[Mongke|Möngkego]] do skontrolowania poczynań brata, który miał myśleć o własnym imperium. Inspektorzy podatkowi, Liu Taiping i Alamdar, wykryli nieprawidłowości, wymienili 142 naruszenia przepisów i nakazali stracenie niektórych urzędników<ref>{{Cytuj |autor = Weatherford, Jack |tytuł = . Genghis Khan and the Making of the Modern World |data = 2004 |s = s. 186 |url = https://books.google.pl/books?id=A8Y9B5uHQcAC&redir_esc=y}}</ref>. Kubilaj wysłał misję dyplomatyczną do brata, po czym bracia pojednali się.

Chan Möngke apelował, by przejmujący świątynie i buddyjskie bogactwa [[Taoizm|taoiści]] zaprzestali oczerniania nauk Buddy i nakazał Kubilajowi zakończenie sporu między zwaśnionymi stronami. Na początku 1258 roku Kubilaj zwołał więc konferencję uczonych taoistycznych i buddyjskich, na której udowodniono wyższość buddyzmu. Debata skupiała się wokół dwóch tekstów, z których jeden, sfabrykowany tekst ''Hua-hu ching (Klasyka o nawracaniu barbarzyńców)'', miał traktować o tym, jakoby [[Laozi|Lao Tzu]] miał się w którymś ze swych wcieleń narodzić w Indiach jako [[Budda Siakjamuni|Budda]] i że buddyzm to pośledniejsza wersja taoizmu, przeznaczona jakoby dla mniej rozwiniętych mieszkańców krajów na zachód od Chin. Buddyjski lama udowodnił, że wybitny chiński historyk Sima Qiang nie wspomina o owym dziele i świadczy to o sfałszowaniu tekstów. Kubilaj włączał się do debaty, oceniając stanowiska stron i prezentując własne opinie, zdecydowanie pro-buddyjskie. Dał szansę obrony taoistów, umożliwiając im przeprowadzenie magicznych obrzędów, które jednak zawiodły. Wskutek zwycięstwa strony buddyjskiej rozkazał ogolić głowy siedemnastu prominentnym taoistom, spalenie kopii fałszywych tekstów, i zarządził przekazanie 237 świątyń taoistycznym buddystom, a także powrót skonfiskowanych przez taoistów posiadłości do ich prawowitych buddyjskich właścicieli. Prócz tego nie prześladował jednak dalej taoistów, która to łagodność miała korzenie zapewne w radach matki co do tolerancji religijnej<ref>{{Cytuj |autor = Rossabi, Morris |rozdział = Khubilai Emerges |tytuł = Khubilai Khan. His Life and Times |data = 2005 |s = s. 35-4135–41}}</ref>.

Kubilaj został poinformowany przez swą żonę, Czabi, o ruchach wojsk brata, Ariq Böke, więc wrócił na mongolskie równiny. Dowiedział się także, że brat zwołał w Karakorum [[kurułtaj]], który wybrał go wielkim chanem. Miał wsparcie większości potomków Czyngis-chana, podczas gdy Kubilaja popierał inny brat, władca [[Ilchanidzi|Ilchanatu]], [[Hulagu-chan|Hulagu]]. Chińskie otoczenie Kubilaja i zwierzchni książęta w Mandżurii i północnych Chinach popierali pretensje Kubilaja do tronu. Za kandydaturą Kubilaja optowało niewielu członków klanu Borgdżiginów, jedynie potomkowie [[Dżoczi]]ego. Kubilaja proklamowano wielkim chanem na kurułtaju 15 kwietnia 1260 roku. W [[Shaanxi]] i Syczuanie armia mongolska poparła brata Kubilaja. Kubilaj wysłał na te tereny Lian Xixiana, który doprowadził do egzekucji Liu Taipinga, urzędnika z ramienia Ariq Böke i przeciągnął na swą stronę pewnych generałów<ref>{{Cytuj |autor = Whiting, Marvin C. |tytuł = Imperial Chinese Military History: 8000 BC – 1912 AD |data = |s = s. 394}}</ref> By bronić frontu południowego, wysłał do Songów dyplomatów, lecz Jia Sidao złamał przysięgę i aresztował emisariuszy chana. Kubilaj wysłał też Abishqę, by ten objął tron [[Chanat Czagatajski|Ułusu Czagatajskiego]], lecz Abishqa został aresztowany przez Ariqa Böke, który miał po swej stronie [[Ałgu]], koronowanego chana czagatajskiego. W pierwszych starciach z armią Kubilaja zginął dowódca Ariqa Böke.Alamdar, w efekcie czego w zemście starszy brat Kubilaja kazał zabić Abishqę.

Kubilaj odciął dostawy żywności do Karakorum dzięki pomocy kuzyna Kadena, Rządzący Yizhou Li Tan zbuntował się przeciwko rządom mongolskim w 1262 r. Służący Kubilajowi kanclerze Shi Tianze i Shi Shu zostali zobowiązani do ataku na buntownika. W efekcie bunt upadł, zaś Li Tan próbował, przeczuwając klęskę, utopić się w jeziorze Ta-ming. Uratowono go jednak dzięki interwencji Mongołów, a następnie stracono przez zadeptanie przez konie, zgodnie z tradycją mongolską, by nie przelać krwi wroga<ref>{{Cytuj |autor = Rossabi, Morris |tytuł = op.cit. |data = |s = s. 64}}</ref> Armia dokonała także egzekucji Wanga Wentonga, teścia Li Tana, początkowo zaufanego współpracownika Kubilaja i szefa Cesarskiego Sekretariatu(中書省- – ''Zhongshu Sheng''). W wyniku tego buntu spadło zaufanie chana do Chińczyków Han, w efekcie zakazał on przyznawania tytułów i danin dla chińskich watażków.

Ałgu zaprzysiągł wierność Kubilajowi i odparł wyprawę zbrojną, zorganizowaną w 1262 r. przez rywalizującego z nim brata. Tak samo wierność Kubilajowi zadeklarował Hulagu. 21 sierpnia 1264 r. Ariq Böke poddał się w rezydencji Xanadu Kubilajowi. Chan przebaczył bratu mimo niezadowolenia brata Abishqi, zgładzonego przez generała lojalnego Ariqowi, Asutaja. Kubilaj kazał jednak zasiąść bratu do ucztowania, lecz zgładził pewnych jego zwolenników. Władca oszczędził Asutaja i Ariqa, którzy pozostali w areszcie, lecz Ariq zmarł jakiś czas później w niewyjaśnionych okolicznościach. Nie jest pewne, czy był zamordowany, ale pewne jest to, że śmierć jego była wygodna dla Kubilaja<ref>{{Cytuj |autor = Man, John |tytuł = op.cit. |data = |s = s. 96-9796–97}}</ref>.

Kubilaj mianował [[Abaka-chan|Abakę]], syna Hulagu, nowym ilchanem, zaś wnuk [[Batu-chan]]a, Mentemu, został wprowadzony w [[Saraj (Złota Orda)|Saraju]] na tron Złotej Ordy<ref>{{Cytuj |autor = H. H. Howorth |rozdział = Rozdział I |tytuł = History of the Mongols from the 9th to the 19th Century: Part 2. The So-Called Tartars of Russia and Central Asia. |data =}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Otsahi Matsuo |tytuł = Khubilai Khan |data =}}</ref>. Kubilaj wysłał też protegowanego, Ghiyas-ud-din Baraqa, by obalił rządy dworu cesarzowej [[Organa-katun|Organy]], rządzącej Ułusem Czagatajskim. Wielki chan nie popierał obsadzenia na tronie chanatu po śmierci Czagataja syna jego i Organy- – [[Mubarak Szah|Mubaraka Szaha]] – na tronie miał zasiąść zamiast niego wysłany przez Kubilaja Baraq.

Książę [[Kajdu]] z domu Ugedeja nie stawiał się na dworze Kubilaja, więc władca podżegał Baraqa do ataku na Kajdu. Baraq zaczął rozszerzać swe władztwo na północ, gdy przejął władzę w 1266 roku, walcząc z Kaidu i Złotą Ordą. Wypchnął też nadzorcę z ramienia Kubilaja z Basenu Tarymskiego i po wspólnym pokonaniu wojsk Kubilaja przez Kaidu i Mentemu, dołączył do sojuszu przeciwko Kubilajowi i Abace wraz z rodem Ugedeja i Złotą Ordą. Mentemu jednak nie wystąpił militarnie przeciwko wielkiemu chanowi. Złota Orda obiecała Kubilajowi pomoc w pokonaniu Kajdu, nazwanego przez Mentemu buntownikiem<ref>{{Cytuj |autor = Biran, Michael. |tytuł = Qaidu and the Rise of the Independent Mongol State In Central Asia |data = |s = s. 63}}</ref>. Siły Ilchanatu pokonały siły inwazyjne Baraqa w 1269 r., który zmarł w rok później. Kaidu przejął wtedy kontrolę nad chanatem czagatajskim i wznowił sojusz z Mentemu.

Tymczasem Kubilaj próbował ustabilizować sytuację na Półwyspie Koreańskim poprzez rozpoczęcie kolejnej inwazji mongolskiej po intronizacji zainstalowanego przez Kubilaja króla [[Wonjonga]] (pan. w latach 1260-'691260–1269 i 1269-'741269–1274) w 1259 roku. na wyspie Ganghwado. Kubilaj zmusił też władców Złotej Ordy i Ilchanatu do zawarcia rozejmu w 1270 roku, mimo interesów Ordy na Bliskim Wschodzie i na Kaukazie<ref>{{Cytuj |autor = J. J. Saunders |tytuł = The History of the Mongol Conquests |data = (2001) [1971]. |isbn = 9780812217667 |s = s. 130-132130–132 |url = https://books.google.pl/books?id=nFx3OlrBMpQC&redir_esc=y}}</ref>.

W 1260 roku Kubilaj wysłał swego doradcę, Hao Chinga na dwór cesarza [[Lizong (cesarz z dynastii Song)|Lizonga]] z dynastii Song, by zapewnić, że po poddaniu się zyska autonomię<ref>{{Cytuj |autor = Thomas J. Craughwell |tytuł = The Rise and Fall of the Second Largest Empire in History: How Genghis Khan'sKhan’s Mongols Almost Conquered the World |data = (2010-02-01). |url = https://books.google.pl/books?id=ROijKBT6CMIC&pg=PA238&dq=kublai+khan+lizong&redir_esc=y&hl=pl#v=onepage&q=kublai%20khan%20lizong&f=false |wydawca = Fair Winds Press |s = s. 238}}</ref>. Cesarz odmówił i uwięził posła Kubilaja, a po przysłanej przez wielkiego chana misji, dwór Songów wypuścił Hao Chinga<ref>Ibid. s. 238.</ref>.

Wielki chan mongolski wezwał na swój dwór dwóch utalentowanych irackich inżynierów, ekspertów od machin oblężniczych- – Ismaiła i Ala ad- Dina, jego asystenta<ref>{{Cytuj |autor = Man, John |tytuł = op. cit. s. 149 |data =}}</ref>. Mongołom na terenie Cesarstwa Song nie wystarczyła szybka konnica, musieli pokonać Chińczyków ich własną bronią, doskonaląc techniki walki z pomocą floty i machin oblężniczych. Rzeki [[Han Shui|Han]] broniła twierdza [[Xiangyang]]<ref>ibidIbid. s. 131.</ref>. Po upadku Xiangyangu generałowie Aju i Liu Zheng zaproponowali ostateczną kampanię przeciwko Songom, a Bajan został mianowany najwyższym dowódcą<ref>{{Cytuj |autor = Grousset |tytuł = The Empire of the Steppes: A History of Central Asia |data = 1970 |isbn = 978-0-8135-1304-1 |wydawca = Rutgers University Press |s = s. 294 |url = https://books.google.pl/books?id=CHzGvqRbV_IC&redir_esc=y}}</ref>. Kubilaj polecił Möngke Temürowi sporządzić drugi już spis powszechny na terenie Złotej Ordy, w celu zapewnienia zasobów i ludzi na potrzeby kampanii w Chinach<ref>{{Cytuj |autor = Vernadsky, G. V. |tytuł = The Mongols and Russia |data = |s = s. 155}}</ref>. Odbył się w latach 1274-12751274–1275 i obejmował nawet miasta Rusi, jak Witebsk i Smoleńsk. Z rozkazu chana na Bałkany w celu wzmocnienia mongolskich wpływów został wysłany chan Złotej Ordy, Nogaj<ref>{{Cytuj |autor = Q. Pachymeres |tytuł = Ks. V |data = |miejsce = Bonn}}</ref>.

W grudniu 1271 roku Kubilaj ogłosił się chińskim cesarzem i proklamował powstanie dynastii Yuan, by zdobyć przychylność Chińczyków Han. Jeszcze w czasie konfliktu z bratem, w 1260 roku, zaprosił biegłego w znajomości księgi [[Yijing]] chińskiego mędrca, by, przy pośrednictwie tłumacza, objaśnił mu jego przeznaczenie do rządów nad Chinami. Powstały z ułożenia łodyżek wzór równych linii ma reprezentować potęgę Niebios i działanie twórcze boskleboskie, jak i ludzkie- – władcy. Z tego proroctwa Kubilaj bierze nazwę założonej wkrótce dynastii- – Yuan-元 – "pierwszy„pierwszy, podstawowy, wspaniały"wspaniały”<ref>{{Cytuj |autor = Man, John |tytuł = op.cit. s. 92-9392–93 |data =}}</ref>. Kubilaj przeniósł swą siedzibę do Chanbałyku[[Chanbałyk]]u, zwanego Dadu- "Wielką– „Wielką Stolicą"Stolicą”, zaś w Karakorum wybuchło wówczas z trudem powstrzymane przez władcę powstanie. Władca postanowił założyć nową siedzibę w na poły zdziczałym obszarze przy pomocy Liu Pingczonga, także architekta rezydencji [[Xanadu]]. Dzięki staraniom Kubilaja i jego otoczenia wybudowano np. most na Nefrytową Wyspę, a samo miast powstało na wzorzec chiński, nawiązując np. do [[Xi’an|Chang’an]], co było zasługą arabskiego architekta Ichtijara<ref>Ibid. s. 104-105104–105.</ref>. Niesprzyjający Kubiłajowi Kajdu i Baraq mieli wysłać informację, z której przebija się krytyka wobec poczynań Kubilaja: " Stare„Stare zwyczaje naszej dynastii nie są prawami Han. Dziś, gdy pozostajesz na terytorium Han, co stanie się ze starymi zwyczajami?"”<ref>Ibid. s. 183.</ref>. Kajdu wskazywał na odejście Kubilaja od tradycji Czyngis-chana. W efekcie siły rodu Ugedeja powiększyły się.

W 1276 roku wojska Kubilaja dokończyły podbój ziem cesarstwa Songów. Z rozkazu generała Bajana po zdobyciu [[Hangzhou]] wymordowano zapewne około 10 000 ludzi. Cesarzowa-wdowa XIeXie, regentka, próbowała negocjować z Kubilajem, lecz Bajan upierał się, że jedyną alternatywą dla dalszej wojny jest bezwarunkowa kapitulacja. 26 stycznia 1276 roku cesarzowa zgodziła się na warunki Kubilaja i Bajan pokojowo wjechał do miasta. Cesarzową Xie i młodego cesarza Zhao Xiana osiedlono w dogodnych warunkach w Dadu. Sędziwa cesarzowa Xie dożyła swych dni pod opieką samej cesarzowej Czabi, małżonki Kubilaja<ref>Ibid. s. 161.</ref>. 19 marca 1279 roku po morskiej bitwie pod Yamen siły mongolskie pokonały ostatnie niedobitki lojalistów Songów, a mąż stanu i doradca młodziutkiego cesarza Zhao Binga, wraz z chłopcem rzucił się do morza z klifu, nie chcąc wpaść w ręce Mongołów<ref>Ibid. s. 163.</ref>. Były cesarz Zhao Xian został przez Kubilaja przeniesiony do [[Zhangye]], by służyć tam jako mnich, zapewne zmarł w 1323 roku, według innej wersji w wieku 53 lat popełnił samobójstwo, a Kubilaj miał go uwięzić z powodu snu, w którym smok symbolizujący byłego cesarza odleciał z pałacu, co miało symbolizować zagrożenie panowania mongolskiego<ref>Ibid. s. 166.</ref>.

Kubilaj okazał się dobrym mecenasem kultury i dbał o gospodarkę. Według źródeł mongolskich za jego rządów istniało 20 166 szkół publicznych<ref>The History of the Yuan Dynasty.</ref>. Wyprawy władcy na [[Wietnam]] w 1258 i 1285 roku, [[Sachalin]] w 1264, [[Królestwo Paganu|Birmę]] w 1277 i [[Czampa|Czampę]] w 1282 okazały się bardzo kosztowne i zapewniły jedynie formalny status wasala tych krajów. Niepowodzeniem zakończyły się [[Mongolskie inwazje na Japonię|najazdy na Japonię]] w 1274 i 1280 i kolejny najazd na Wietnam w latach 1287-'881287–1288, a także inwazja na [[Jawa|Jawę]] w 1292 i 1293 roku.

W tym czasie siostrzeniec wielkiego chana, Abaka, próbował zawrzeć sojusz z siłami państw zachodnioeuropejskich, skierowany przeciwko [[Mamelucy|mamelukom]]. Syn Kubilaja, Nomukhan, wraz z generałami zajął [[Ałmałyk]] na terenie dzisiejszego [[Sinciang|Xinjiangu]] na 10 lat- – od 1266 do 1276 roku. Rok później grupa książąt na czele z synem Möngke, Shiregim, wszczęła rebelię i porwała dwóch synów Kubilaja i zaufanego generała [[Antong (dynastia Yuan)|Antonga]], przekazując ich Kajdu i Möngke Temürowi. Armia Kubilaja stłumiła jednak bunt i przejęła kontrolę nad dorzeczem Ili oraz wzmocniła garnizony w Mongolii.

W latach 1279-12801279–1280 Kubilaj zarządził śmierć dla dokonujących uboju bydła zgodnie z prawami islamu (zabihah) lub judaizmu ([[Koszerność|kaszrut]]), co obraziło mongolskie zwyczaje<ref>{{Cytuj |autor = Grousset, René (1970) |tytuł = op.cit. s. 297 |data =}}</ref>. Po objęciu tronu Ilchanatu przez [[Ahmad Tokudar|Ahmada Tokudarai]] i jego próbach zawarcia pokoju z mamelukami, mongolscy sojusznicy Abaki pod panowaniem księcia [[Argun-chan|Arghuna]] zaapelowali do Kubilaja. Po egzekucji Ahmada Fanakatiego, szefa Departamentu Spraw Wewnętrznych (chiń. 尚書省- – ''Shangshu Sheng''), Kubilaj potwierdził koronację Arghuna, zaś główny dowódca Buqa otrzymał od cesarza tytuł kanclerza.

Kelmysz, siostrzenica Kubilaja, żona generała z klanu Qongiratów ze Złotej Ordy, miała na tyle wpływów, by wypuścić z niewoli synów wielkiego chana, Nomukhana i Kokczu. Tode Möngke. Nogaj i Köchü, książęta z linii Dżocziego, zgodzili się na wypuszczenie obydwu książąt<ref>{{Cytuj |autor = Allsen, Thomas T |tytuł = The Princes of the Left Hand: An Introduction to the History of the Rulus of Orda in the Thirteenth and Early Fourteenth Centuries |data = |s = s. 21}}</ref>. Miał to być przyczynek do pokoju z Yuanem w 1282 roku, skłoniło to Kajdu do uwolnienia generała Kubilaja. Chan Białej Ordy [[Konczi (chan Białej Ordy)|Köchü]] nawiązał z Ilchanatem i Yuanem przyjazne stosunki, w zamian otrzymując luksusowe prezenty i zboże<ref>{{Cytuj |autor = Peter B. Golden |tytuł = Archivum eurasiae medii aevi ii (1982) |data =}}</ref>.

Kubilaj traktował Chiny jako swą główną bazę, przyjmując chiński model rządzenia i wzorce kulturalne. Do około 1276 roku polegał na swych chińskich doradcach, takich jak Liu Bingzhong, czy Xu Heng i zatrudniał wielu buddyjskich Ujgurów, z których rekrutowali się np. zarządzający chińskimi okręgami urzędnicy. Na dworze zatrudnił też Arniko, nepalskiego architekta i protegowanego Phags-py, któremu Pekin zawdzięcza XIII-wieczną pagodę, a w całych Chinach stoi wiele budynków przezeń zaprojektowanych, np. świątynia w Zhouzhou w Hebei<ref>{{Cytuj |autor = Man, John |tytuł = op.cit. s. 140-141140–141 |data =}}</ref>. Buddyjski mnich Sangha został w czasie nieobecności Phags-py mianowany szefem Komisji ds. Buddyjskich i Tybetu. Wzrastająca korupcja w instytucjach sprawiła jednak, że władca zaczął doceniać także młodych monogolskich dostojników- – Oz-temur z Aruladów został szefem cenzoratu, zaś Ocziczer kierował keshigiem, czyli mongolską cesarską gwardią i komisją ds. zaopatrzenia pałacu. W 1271 roku oficjalnie założono stolicę cesarstwa Yuan- – 大都- – Dadu -"”<!-- SPRAWDŹ TO MIEJSCE! (ODSTĘP? „?) -->Wielka Stolica"Stolica”, zaś letnią siedzibą władcy było Shangdu (znane też jako Xanadu)-上都 – Górna Stolica.

Wiele posiadłości Kubilaja było administrowanych jakijako prowincje- "oddziałowe– „oddziałowe sekretariaty"sekretariaty”, którymi zarządzali gubernatorowie i wicegubernatorowie<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = "The„The Mongols and Tibet – A historical assessment of relations between the Mongol Empire and Tibet"Tibet” Archived |data = 29 kwietnia 2009}}</ref>. System ów obejmował Chiny właściwe, [[Mandżuria|Mandżurię]], [[Mongolia|Mongolię]], zaś oddział prowincjonalny Zhendongu miał pod swoją kontrolą także Koreę<ref>{{Cytuj |autor = Rossabi 1988 |tytuł = op.cit. s. 247 |data =}}</ref>. Wydzielony charakter miał Region Centralny (chiń. 腹裏- – ''Fùlǐ''), obejmujący duże połacie dzisiejszych północnych Chin. Uważany za najważniejszy, był administrowany bezpośrednio Zhongshu Sheng- – Centralny Sekretariat. Tybet był zarządzany przez wspomniane już Biuro ds. Buddyjskich i Tybetańskich.

Kubilaj odbudowywał gospodarkę poprzez odnowienie Wielkiego Kanału, naprawianie budynków użyteczności publicznej i odbudowę sieci dróg. W 1263 roku opodatkowal partnerów handlowych imperium i dla nadzoru kupców utworzył Urząd Podatków Rynkowych w 1268 roku. Po mongolskim podboju Songów imperium rozszerzyło działalność handlową na [[Morze Południowochińskie]] i [[Ocean Indyjski]]. W 1286 roku wyżej wspomniany Urząd objął kontrolę nad handlem morskim. Główne źródło dochodów rządu stanowił monopol na produkcję soli<ref>{{Cytuj |autor = Cecilia Lee-fang Chien |tytuł = Salt and state |data = |s = s. 25}}</ref>.

Minister Sangha (chiń. 桑哥) był Tybetańczykiem<ref>{{Cytuj |autor = Toh Hoong Teik |tytuł = Shaykh 'AIam: the Emperor of Early SixteeiV'-Century China |czasopismo = Sino-Platonic Papers |data = 2000 |s = s. 15 |url = http://www.sino-platonic.org/complete/spp110_wuzong_emperor.pdf}}</ref>. Bogaty kupiec z [[Sułtanat Madurajski|Sułtanatu Madurajskiego]], Abu Ali (chiń. 孛哈里 ''Bèihālǐ'', lub 布哈爾 ''Bùhār''), związany był z tamtejszą rodziną panującą. Po poróżnieniu się z nimi, wyruszył do Chin, otrzymał koreańską małżonkę i pracę od władcy imperium mongolskiego. Żona Abu Alego poprzednio była żoną Sanghi, a wedle ''[[Dongguk Tonggam]], Goryeosa'' oraz ''Zhōng'ānjí'' (chiń.中俺集) autorstwa [[Liu Mengyan]]a, jej ojciec dzierżył tytuł ''Chaesongnyeon'' ([[język koreański|kor.]] 채송년) za panowania króla [[Chungnyeol (król Goryeo)|Chungnyeola]]<ref>{{Cytuj |autor = Angela Schottenhammer |tytuł = East Asian Economic and Socio-cultural Studies |data = 2008 |wydawca = Harrasowitz Verlag |url = https://books.google.pl/books?id=GSA_AaRdgioC&pg=PA138&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Tansen Sen |tytuł = The Yuan Khanate and India: Cross-Cultural Diplomacy in the Thirteenth and Fourteenth Centuries |czasopismo = Asia Major |data = |wolumin = 19 |numer = 1/2 |url = http://www2.ihp.sinica.edu.tw/file/1445ZBWAkRi.pdf}}</ref>.

Kubilaj zapraszał azjatyckich artystów i wykazywał się tolerancją religijną. Pomimo anty-taoistycznych dekretów, władca darzył szacunkiem mistrza taoistycznego i desygnował Zhanga Liushana na patriarchę sekty ''Xuánjiào'' (玄教 "Tajemniczego„Tajemniczego Zakonu"Zakonu”). Za radą patriarchy, świątynie taoistyczne zostały podporządkowane Akademii Godności Naukowych. Imperium wizytowali Europejczycy, np. Marco Polo, który mógł widzieć letnią stolicę cesarza w Shangdu.

W czasie panowania [[Dynastia Song#Południowa dynastia Song, 1127–1279|południowej dynastii Song]] potomek Konfucjusza, [[książę Yansheng]] [[Kong Duanyou]] uciekł z cesarzem do [[Quzhou]]. Tymczasem [[Dynastia Jin (1115–1234)|dynastia Jin]] rządząca od niedawna na północy, wyznaczyła brata księcia, Kong Duancao, który pozostał w rodowej siedzibie, [[Qufu]], na księcia Yansheng. Tytuł ów został odebrany południowej gałęzi po odrzuceniu skierowanego do Kong Duanyou zaproszenia Kubilaja do powrotu na północ. Północna gałąź rodu utrzymała zatem tytuł książęcy<ref>{{Cytuj |autor = Murray Julia K. |tytuł = Descendants and Portraits of Confucius in the Early Southern Song |data = |url = https://web.archive.org/web/20160304053840/http://www.npm.gov.tw/hotnews/9910seminar/download/all/B10.pdf}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Banning, B. Paul |tytuł = Session 45: On Sacred Grounds: The Material Culture and Ritual Formation of the Confucian Temple in Late Imperial China |data = |url = https://web.archive.org/web/20161006175402/http://aas2.asian-studies.org/absts/1995abst/china/csess45.htm}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Wilson, Thomas A. |tytuł = "Cult of Confucius" |data = |url = https://academics.hamilton.edu/asian_studies/home/CultTemp/sitePages/temple.html}}</ref><ref>"- Quzhou„Quzhou City Guides – China TEFL Network"Network”. 4 March 2016. Archived from the original on 2016-03-04.</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = "Nation observes Confucius anniversary" |data = |url = http://www.chinadaily.com.cn/china/2006-09/29/content_699183.htm}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = "Confucius Anniversary Celebrated" |data = |url = http://www.china.org.cn/english/2006/Sep/182656.htm}}</ref><ref>Thomas Jansen; Thoralf Klein; Christian Meyer (21 March 2014). ''Globalization and the Making of Religious Modernity in China: Transnational Religions, Local Agents, and the Study of Religion, 1800–Present''. BRILL. pp. 187–188. ISBN <bdi>978-90-04-27151-7</bdi>.</ref>.

Trzydziestu muzułmanów służyło jako wysocy rangą urzędnicy na dworze Kubilaja. Osiem z dwunastu regionów administracyjnych imperium zarządzanych było przez muzułmańskich namiestników z nadania cesarza<ref>Mohammed Khamouch (April 2007). "1001„1001 Years of Missing Martial Arts"Arts” (PDF). ''muslimheritage.com''.</ref>. Jednym z nich był [[Ajall Shams al-Din Omar]], który został namiestnikiem [[Junnan]]u. Był biegle wykształcony w wiedzy konfucjańskiej i taoistycznej, wierzył w możliwość szerzenia islamu w Chinach. Innymi administratorami byli Nasr al-Din w Junnanie i [[Mahmud Jalawacz]] w stolicy.

Kubilaj patronował muzułmańskim uczonym i naukowcom, a także astronom, którzy przyczynili się do budowy obserwatorium w Shaanxi<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = "Saudi Aramco World : Muslims in China: The History" |data = |url = https://archive.aramcoworld.com/issue/198504/muslims.in.china-the.history.htm}}</ref>. Jamal ad- Din skonstruował 7 nowych przyrządów, dzięki swym koncepcjom udoskonalono chiński kalendarz. Muzułmańscy lekarze tworzyli szpitale i własne Instytuty Medycyny w Pekinie i Shangdu. W Pekinie istniał ''Guang Hui Si'' "Biuro„Biuro Rozległego Miłosierdzia"Miłosierdzia”, gdzie medycy [[Hui]] uczyli medycyny i chirurgiii. Opublikowano w tym w czasie w Chinach prace [[Awicenna|Awicenny]]<ref>Hitchens, Marilynn Giroux; Roupp, Heidi (2001). ''How to Prepare for SAT II: World history'' (2nd ed.). Barron'sBarron’s Educational Series. p. 176. ISBN <bdi>978-0-7641-1385-7</bdi>.</ref>. Muzułmańscy matematycy wprowadzili do Chin także [[Geometria euklidesowa|geometrię euklidesową]], sferyczną trygonometrię i [[cyfry arabskie]]<ref>Meuleman, Johan, ed. (2002). ''Islam in the Era of Globalization: Muslim Attitudes Towards Modernity and Identity''. Routledge. p. 197. ISBN <bdi>978-1-135-78829-2</bdi>.</ref>.

Kubilaj-Chan pojawia się jako przywódca cywilizacji [[Imperium mongolskie|mongolskiej]] w [[Civilization IV|czwartej]] części serii gier strategicznych ''[[Civilization|Sid Meier'sMeier’s Civilization]] i w części szóstej jako przywódca cywilizacji [[Imperium mongolskie|mongolskiej]] i [[Historia Chin|chińskiej]]''