Wypad (hydrotechnika)

Wypad – część budowli hydrotechnicznej obejmująca na stanowisku dolnym budowli ubezpieczenie dna i brzegów realizująca w strefie aktywnej funkcję rozpraszania energii wody przepływającej przez urządzenia upustowe^[1][2]. Wypad jest nieodłączną częścią budowli, przede wszystkim dla budowli piętrzących (np. jaz, zapora, elektrownia wodna)^[1], ale bywa także niezbędny dla innych budowli, np. poniżej progu lub stopnia, które należą do kategorii budowli regulacyjnych^[2]. Za wypadem realizowana jest pasywna strefa tłumienia energii wody za pomocą kolejnej części budowli, którym jest tzw. poszur. Wypad formowany jest w formie niecki wypadowej, tj. odpowiednio dobranego i umocnionego zagłębienia, w którym kształtuje się tzw. odskok hydrauliczy^[1][2]. Za niecką wypadową mogą występować urządzenia (odpowiednio ukształtowana konstrukcja budowlana) do rozpraszania energii (np. szykany)^[1]. Rzadziej stosuje się inne ukształtowanie wypadu, tylko w uzasadnionych przypadkach, np. wypady o pochylonym i załamanym dnie^[3]. Wypad wykonuje się jako konstrukcję betonową lub żelbetową. Dla niewielkich budowli o małej wysokości piętrzenia, np. dla wyżej wymienionych budowli regulacyjnych, wypad może zostać wykonany jako konstrukcja siatkowo-kamienna, a nawet drewniana, czy drewniano-kamienna^[2].

Wypad