Agiut:Cita guida a ij comand dl'editor

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Còsa, për chi e coma dovrelo

Cost a l'é un cit manualet për chi a s'anandia a travajé con la wiki, ma a l'é pa pràtich ëd computer, e manch che mai del travaj con la wiki. A l'é un test che a l'é belfé a stampesse an papé, e con sòn da fianch ëd la claviera butesse a fé dj'esercissi e dle preuve.

Ancamineve sempe con j'esempi del test, ma peui prové a dovreje per fé coma che av ësmija a vojàutri.

A son utiss ëd travaj, a l'é mach question dë feje la man e capì bin lòn che a peulo fé.

Strutura dla wiki

Na wiki a l'é n'enciclopedìa, visadì n'ansema d'artìcoj dzora aj soget pì dasparà. Per capisse mej, a fa da manca de buté an ciàir lòn che a veulo dì dontre parole che peui iv trovereve squasi daspërtut.

Definission

N'artìcol

a l'é lòn che a parla d'un soget, e a peul esse ansima a na pàgina sola, ò pura divis antra vàire pàgine.

Na pàgina: a l'é lòn che un a s-ciàira ant sël video ant në vira sola, bele che vàire vire sta pàgina a sia longa, e che un as peula bogesse sù e giù con ël ciapin che a se s-ciàira a la man drita dlë scherm. Quand as dis àut ant sla pàgina a veul dì d'andoa la pàgina as ancamin-a, che a podrìa nen vëddse ant slë scherm. Quand a l'é parej, bogeve dovrand ël ciapin dla pàgina a la man drita, për rivé ansima.
N'anliura: a l'é lòn che a gropa ansema doe pàgine. A l'ha un sò color diferent dal rest dël test, e sgnacand-je dzora col rat a men-a ël letor ant sna pàgina neuva.
N'anliura interna: a fa l'istess travaj sensa pa cambié pàgina. Pr'esempi av bogia mach antra na session e n'àutra, tan-me cole dl'ìndes dij contnù, n'àut ansima a la pàgina.
Në spassi nominal

a l'é n'ansema 'd pàgine che a l'han un sens daspërlor, ma che a fan nen part dël test dl'enciclopedìa. Për esempi, costa pàgina-sì a la sta ant la spassi nominal Agiut. I lo seve vardand-je ël tìtol, che a ancamin-a për Agiut: Ën fasend parej i soma bon a deje deuit a la ròba, e nen mës-cié antra lor pàgine coma costa e pàgine che a parlo 'd n'argoment ëd l'enciclopedìa.

Session

a l'é 'n tòch dël test, che as ancamin-a da 'n tìtol con na riga sota, coma ij doj che i s-ciàire ambelessì dzora: Còsa, për chi e coma dovrelo e Strutura dla wiki. Quand che a-i në j'é pì che 3 ant sna pàgina sola, ël programa n'automàtich av buta fòra l'ìndes dij contnù, ansima a la pàgina.

Sotsession

a resto le session ëd le session, coma Definission, ambelessì dzora. A ven-o a taj quand na session a l'é tròp gròssa për esse còmoda da dovré. 'Cò lor a rintro ant l'ìndes, ma a ant slë scherm av seurto stampà sensa gnun-a riga sota.

Archivi

coj che a peulo ess-je ant la wiki a son ëd doe sòrt:

imàgin: disségn ò pura fotografìe
son: che a peulo esse dij canson

Com fé a

Creé na pàgina neuva: a la man ësnista i l'eve j'arserche, scrivì-lì ël tìtol dla pàgine che i veule creé e sgnaché Va. Ël sistema av dis che la pàgina a-i é pa, e quand che i vojàutri i-i rintre andrinta an modìfica av la crea.
Modifiché na pàgina che a-i é già: da dzora a la pàgina midema sgnaché ansima al signàcol Modìfica (ò pura Edit, ant l'antërfacia provisòria).

Com a l'é faita na pàgina

Forma estètica

Na pàgina a l'ha na soa forma estètica fissa:

man ësnista

ël test ant ël sens pì strèit, visadì ël contnù dla pàgina

man drita

na banda reusa-portigal, andoa a-i son dle drite për chi as ancamin-a a travajé, agiut për chi a l'é nen bon a lese, neuve e via fòrt.

Com felo?

Gnun a l'ha da manca dë esse bon a programé për fé dle pàgine stàndard. Basta mach che sò test a l'abia sta forma-sì

{{Template:Prinsipi}}Test dl'articol{{Template:Fin}}

Se un as dësmentia nen ëd le doe righe an neiret, che a son sempe mideme e a cambio mai, a-i n'anfà nen ëd lòn che un a scriv, tut a resta sempe a pòst sensa che chi che a scriv a debia sagrinesse a capì coma e përchè. A va scrit pròpe parej, con la dobia paréntesi grafa.

Esercissi: scrivive Ciao andrinta al quàder ëd modìfica dla Pàgina për gieughe e për fé dj'esperiment dë scritura e modìfica dël test e buteje le doe template da dzora e da sota.

Test: na version sempia

Quand che as fa n'articol, a l'ha d'avej na strutura. Pr'ësempi, se i vë scrive na biografìa i peule felo an tre session:

Biografìa: andoa as conta la vita dël personagi
Euvre: con la lista ëd lòn che a l'ha publicà, piturà o costruì
Anliure për chi a vel fesse dj'arserche pì ancreuse: andoa che i bute le sorgiss dont a ven-o le vòstre anformassion, che a sio 'd lìber, dij sit ant sla Ragnà ò lòn che a l'é.

Costi a saran ij tìtoj dle vòstre session.

Esercissi: prové ant sla Pàgina për gieughe e për fé dj'esperiment dë scritura e modìfica dël test a conté vòstra vita.

Nòta: fin che i-j ciame al sistema dë mostreve na preuva e nen dë salvé (buté via) ël test, lòn che i scrive i lo s-ciàire mach vojàutri, donca fé pura lòn che i veule. An tute le manere, a sarìa mej se iv butèisse nen a scrive 'd Cristo e 'd Madòne, che miraco peui un a lë sgnaca nen ant ël pòst giust e lolì a-j va ant slë scherm ëd j'àutri che a preuvo 'cò lor. Tnì sempe present che a lese a-i son ëdcò dle masnà.

Coma buté cosa

I finioma con la lista dij comand che as dòvro ant ël test për buté coste ròbe dont i l'oma pen-a parlà.

Comand tipogràfich

Coma che a së s-ciàira an consultassion	Lòn che a së scriv ant ël quàder ëd modìfica dël test
Për buté na part dël test an grassèt as fa parej. I peule scrive j'apòstrofo a man, ò pura dovré l'icòna B ant ël quàder ëd modìfica dël test, na vira che i l'eve evidensià vòstr test passand-je dzora col rat ësgnacà.	Për buté na part dël test '''an grassèt''' as fa parej. I peule scrive j'apòstrofo a man, ò pura dovré l'icòna '''B''' ant ël quàder ëd modìfica dël test, na vira che i l'eve evidensià vòstr test passand-je dzora col rat ësgnacà.
Për buté na part dël test an corsiv as fa parej. I peule scrive j'apòstrofo a man, ò pura dovré l'icòna I ant ël quàder ëd modìfica dël test, na vira che i l'eve evidensià vòstr test passand-je dzora col rat ësgnacà.	Për buté na part dël test ''an corsiv'' as fa parej. I peule scrive j'apòstrofo a man, ò pura dovré l'icòna '''I''' ant ël quàder ëd modìfica dël test, na vira che i l'eve evidensià vòstr test passand-je dzora col rat ësgnacà.
Për buté na part dël test an grassèt corsiv as fa parej. I peule scrive j'apòstrofo a man, ò pura dovré l'icòna I e peui la B ant ël quàder ëd modìfica dël test, na vira che i l'eve evidensià vòstr test passand-je dzora col rat ësgnacà.	Për buté na part dël test '''''an grassèt corsiv''''' as fa parej. I peule scrive j'apòstrofo a man, ò pura dovré l'icòna '''I''' e peui la '''B''' ant ël quàder ëd modìfica dël test, na vira che i l'eve evidensià vòstr test passand-je dzora col rat ësgnacà.
Andé a cap na vira për sòlit a l'ha gnun efet ant sla forma estètica dël test presentà.As peul dovresse për deje deuit al test andrinta a un midem paràgraf.A-i son dij controlor dël contnù che a diso che feloa giuta al travaj ëd control e a fatravajé mej la funsion diff (cola dovrà dal programapër treuvé le diferense tra vàire modìfiche ëd na pàgina). Ma ën lassand na riga antrega veujdaas anandia un paràgraf neuv. Andé a cap ant na lista a cangia l'estètica dël test (che a varda ambelessì sota).	Andé a cap na vira për sòlit a l'ha gnun efet ant sla forma estètica dël test presentà.As peul dovresse për deje deuit al test andrinta a un midem paràgraf.A-i son dij controlor dël contnù che a diso che feloa giuta al travaj ëd control e a fatravajé mej la funsion ''diff'' (cola dovrà dal programapër treuvé le diferense tra vàire modìfiche ëd na pàgina). Ma ën lassand na riga antrega veujdaas anandia un paràgraf neuv.
I peule rompe na riga sensa pa anandié un neuv paràgraf. Për piasì, che as dòvra sosì con cognission e nen tant soèns. Saré sempe ij simboj dël linguagi HTML Pr'esempi ël <BR> e anandié pa n'anliura ò un test itàlich ò pura grassèt ansima a na riga për peui sarelo ant sn'àutra.	I peule rompe na riga<br>sensa pa anandié un neuv paràgraf.
Butè ij doj pont a fa rintré na riga ò pura un pragraf. Andé a cap a anandia un paragraf neuv. Sòn a l'é dzortut për ël material publicà, ma a ven dovrà ëdcò ant le pàgine ëd discussion e 'd ciaciarade.	:Butè ij doj pont a fa rintré na riga ò pura un pragraf.Andé a cap a anandia un paragraf neuv.
Quand a fa da manca dë separé un tòch ëd test ël comand blockquote a fa rintré tùit e doj ij margin (se lolì av serv), nopà che fé rintré mach col a la snista. Sòn a ven a taj (coma che a dis ël nòm midem, an anglèis) për quand che a venta buté dij tòch ëd citassion.	<blockquote>ël comand '''blockquote''' a fa rintré tùit e doj ij margin (se lolì av serv), nopà che fé rintré mach col a la snista. </blockquote>

Session dël test

Coma che a së s-ciàira an consultassion

Lòn che a së scriv ant ël quàder ëd modìfica dël test

Tìtol ëd session

Tìtol ëd sotsession

Tìtol ëd sot-sotsession

Visadì che pì che i-j bute 'd cobie 'd caràter = (a fa) anviron al tìtol, pì che vòstr tìtol a cala an gerarchìa.

Dovré mai na cobia sola 'd caràter "a fa". Cola-lì a l'é la manera che ël programa as marca ij tìtoj dj'artìcoj (ant cost-sì a resta Agiut:Amprende a travajé da zero) e se vojàutri i bute n'àutra ròba che a la smija a un tìtol an vironda për ël test i peule fé rabel.

==Tìtol ëd session==

===Tìtol ëd sotsession===

====Tìtol ëd sot-sotsession====

Anliure e adrësse ant sla ragnà

Coma che a së s-ciàira an consultassion	Lòn che a së scriv ant ël quàder ëd modìfica dël test
Për fé anliura, pr'esempi dal nòstr test a la biografìa 'd Gustav Colonèt, a së scriv ël nòm dl'artìcol andoa che l'aliura a dev ëmné 'l letor antra doe paréntesi quadre. Për sòlit a-i në j'é pì che basta ëd sosì.	Për '''fé anliura''', pr'esempi dal nòstr test a la biografìa 'd [[Gustav Colonèt]], a së scriv ël nòm dl'artìcol andoa che l'aliura a dev ëmné 'l letor antra doe cobie ëd paréntesi quadre. Për sòlit a-i në j'é pì che basta ëd sosì.
Dle vire, però, buté ël nòm antregh andrinta a l'anliura a peul dé 'd problema con ël test. Butoma che a-i fusso doj fratej Colonèt, e da 'nt la biografìa d'un as volèissa citesse l'àutr, mach che buté ëdcò ël cognòm a farìa soné ël test ant na manera dròla. Anlora as podrìa fé n'anliura parej, a sò fratel, Gustav. Ël caràter \| as dis tubo, e a serv për fé cole che as ciamo anliure antubà. A la man ësnista dël tubo a së scriv ël tìtol dl'articol andoa as veul ëmné 'l letor, a la man drita a së scriv lòn che i voloma feje vëdde ant slë scherm.	Dle vire, però, buté ël nòm antregh andrinta a l'anliura a peul dé 'd problema con ël test. Butoma che a-i fusso doj fratej Colonèt, e da 'nt la biografìa d'un as volèissa citesse l'àutr, mach che buté ëdcò ël cognòm a farìa soné ël test ant na manera dròla. Anlora as podrìa fé n'anliura parej, a [[Gustav Colonèt \| sò fratel, Gustav]]. Ël caràter '''\|''' as dis '''tubo''', e a serv për fé cole che as ciamo '''anliure antubà'''. A la man ësnista dël tubo a së scriv ël tìtol dl'articol andoa as veul ëmné 'l letor, a la man drita a së scriv lòn che i voloma feje vëdde ant slë scherm.
A-i son ëdcò dle vire che ël letor a fa dabzògn dë mnelo fòra da 'nt la wiki, a na chèich pàgina dla Ragnà che a fa nen part ëd la wiki piemontèisa. Pr'esempi, i voloma mostreje la prima pàgina dla wiki n'anglèis (ò qualsëssìa àutr sit dla Ragnà). Anlora a së scriv n'anliura a la nòstra edission anglèisa. Visadì, sensa tubo e mach con na cobia 'd paréntesi.	A-i son ëdcò dle vire che ël letor a fa dabzògn dë mnelo fòra da 'nt la wiki, a na chèich pàgina dla Ragnà che a fa nen part ëd la wiki piemontèisa. Pr'esempi, i voloma mostreje la prima pàgina dla wiki n'anglèis (ò qualsëssìa àutr sit dla Ragnà). Anlora a së scriv n'anliura a la [http://en.wikipedia.org nòstra edission anglèisa]. Visadì, sensa tubo e mach con na cobia 'd paréntesi.

Fé 'd liste

Coma che a së s-ciàira an consultassion	Lòn che a së scriv ant ël quàder ëd modìfica dël test
A l'é belfé a creé 'd liste: Che a anandia vira neuva riga con na stèila (asterisch). Giontand djë stèile as va andrinta coj livej Ën andand a cap andrinta a na lista as marca la fin dl'element ëd lista. Na riga veujda a fa anandié na lista neuva.	* A l'é belfé a creé 'd liste: Che a anandia vira neuva riga con na stèila ([[asterisch]]). * Giontand djë stèile as va andrinta coj livej **** Ën andand a cap andrinta a na lista as marca la fin dl'element ëd lista. * Na riga veujda a fa anandié na lista neuva.
Ëdcò le liste numera a peula avnì a taj motobin organisà a l'é belfé a deje dapress al sens gnun problema	# Ëdcò le liste numerà a peulo avnì a taj ## motobin organisà ## a l'é belfé a deje dapress al sens ### gnun problema
Liste ëd definission e ambelessì la definission ëd soa lista element la definission dl'element n'àutr element la definission dë st'àutr element Che as anandia con un pont e vìrgola. N'element për riga; as peul andesse a cap d'nans dij doj pont, ma bute në spassi dad'nans dij doj pont a fa travajé ël sistema pì ampressa.	; Liste ëd definission : e ambelessì la definission ëd soa lista ; element : la definission dl'element ; n'àutr element : la definission dë st'àutr element
A peul ëdcò fesse dle liste mës-cie ficheje un-a andrinta a l'àutra parej Peul-lo mai mës-cieme ëdcò le liste ëd definission? É :) Coma? A basta mach fé parej a b c	* A peul ëdcò fesse dle liste mës-cie # ficheje un-a andrinta a l'àutra #* parej #; Peul-lo mai mës-cieme ëdcò le liste ëd definission? #: É :) #; Coma? #: A basta mach fé parej #:* a #:* b #:* c

Search