Efren Rejes

Rane godine

Efren je rođen u filipinskom gradu Pampanga, 26. avgusta 1954. godine.^[2] Svoju ljubav prema bilijaru pokazivao je od malih nogu. Sa pet godina se preselio u Manili kod ujaka koji je posedovao bilijar.^[3] Kao mali, voleo je da igra bilijar,^[3] a pošto nije bio dovoljno visok da bi mogao da dođe do stola, često bi nosio potpetica napravljene od koka-kolinih kutija.^[4]

Kockajući se od malih nogu, prvi novac zaradio je od meča kada je imao devet godina i nastavio je da se takmiči u bilijaru sa tri martinele tokom 1960-ih i 1970-ih.^[3] Nakon što je ostvario niz pobeda, zapazili su ga agenti. To mu je dalo priliku da se takmiči na većim turnirima.^[5]

Profesionalna karijera

Godine 1983, Efren je u finalu Filipinskog prvenstva u bilijaru, koje se igralo u rotaciji, preuzeo pobedu od Pepita Dakera. Finale se igralo u trci do 39, a igralo se nekoliko partija nedeljno. Efren je pobedio Dakera sa 39-32.^[6] Tokom 1980-ih, Efren je smatran za vrhunskim igračem ali nije bio naširoko poznat. Svetsku slavu stekao je odlaskom u Sjedinjene Američke Države. Tvrdio je da je zarađivao 80.000 dolara nedeljno, što ga je povećalo njegovu poplarnost u Filipinima.^[7]

Efren je počeo da osvaja brojne turnire u Sjedinjenim Američkim Državama, Evropi i delovima Azije, prikupljajući pažnju i priznanje širom sveta. Na početku karijere koristio je pseudonime kao što je „Cesar Morales“ da sakrije svoj identitet kako bi mu bilo dozvoljeno da se takmiči.^[8] Efren je postao međunarodno poznat na Otvorenom šampionatu SAD sa 9 lopti 1994. godine. Zauzevši treće mesto 1985. godine,^[9] pobedio je Nika Varnera u finalu i postao prvi neamerikanac koji je pobedio na ovom događaju.^[10][11]

Dve godine kasnije, Efren i Erl Striklend izabrani su da se takmiče u događaju, nazvanom po nedavno objavljenom filmu „The Color of Money”.^[12] Događaj je bio u vidu trodnevnog meča sa devet kuglica u trci do 120.^[13] Održan je u Hongkongu, sa nagradom za pobednika od 100.000 dolara.^[13] Efren je pobedio u meču sa rezultatom 120–117, uprkos tome što je zaostajao u trci za osvajanje najveće novčane nagrade u profesionalnom bilijaru.^[13] Godine 1999. Efren je osvojio prvo televizijsko Svetsko profesionalno prvenstvo u bilijaru. U to vreme turnir nije priznala Svetska asocijacija bilijara, koja je vodila sopstveni događaj, iako su kasnije priznali da je turnir zvanično svetsko prvenstvo.^[14][15] Godine 2001. godine, Efren je učestvovao na otvorenom prvenstu Tokia, koji je imao preko 700 učesnika i ukupan fond od 100 miliona ¥ (850.000 američkih dolara). Efren je dominirao tokom celog turnira, pobedivši Nilsa Fejena u finalu sa rezultatom 15–7. Osvojio je prvu nagradu od 20 miliona ¥ (170.000 američkih dolara). U to vreme, ovo je bila najveća prva nagrada na bilo kom bilijarskom turniru.^[16]

Efren je 2002. godine osvojio Međunarodni šampiona, pobedivši Mika Imonena u odlučujućoj partiji.^[17] Stigao je do finala VPA Svetskog prvenstva u osam lopti 2004. godine, gde se u finalu sastao sa Marlonom Manalom.^[18][19] Gubio je 0–4, ali je preokrenuo igru i pobedio sa konačnim rezultatom 11–8.^[20] Pobeda je učinila Efrena prvim igračem koji je osvojio VPA svetsko prvenstvo u više od jedne discipline.^[20]

Efren je 2005. godine osvojio IPT King of the Hill Shootout sa osam kuglica, koji je do tada ponudio najvišu glavnu nagradu u bilo kom turnira u profesionalnom bilijaru - 200.000 američkih dolara.^[21] U finalu se susreo sa Majkom Sigelom u meču od tri seta, pobedivši 8-0 u prvom i 8-5 u drugom.^[22] Sledeće godine, Efrewn je osvojio IPT Svetsko prvenstvo u osmorici Zajedno sa Rodni Morisom pri rezultatu 8–6, zaradivši 500.000 američkih dolara - veću sumu od one koju je zaradio na događaju „King of the Hill”. Međutim, zbog finansijskih problema IPT-a, on nije uspeo da isplati ovu sumu.^[23]

Udružio se sa Franciskom Bustamanteom da bi predstavljao Filipine na Svetskom kupu u bilijaru. Stigli su do finala 2006. godine, gde su se susreli sa Earlom Striklendsom i Rodnijem Morisom koji su predstavljali Sjedinjene Američke Države.^[24] Osvojili su sedam uzastopnih pobeda da bi pobedili u pri konačkim rezultatom 13–5.^[25] Efren je, takođe, pobedio na događaju iz 2009. godine još jednom udruživši se sa Bustamanteom.^[26] Par se u finalu sastao sa nemačkim timom Ralfom Sukeo i Torstenom Homanom i pobedio sa 11–9.^[27][28][29]

Od 2019. godine, Efren se i dalje aktivno takmiči u profesionalnom bilijaru.^[30] Sveukupno posmatrano, on je najuspešniji igrač turnira Derbi siti klasik (Derby City Classic),^[31] koji je u pet navrata osvojio celokupno prvenstvo. Takođe je osvojio pet bronzanih medalja na Igrama u jugoistočnoj Aziji i bronzanu medalju na Azijskim igrama sa osam lopti 2002. godine.^[30][32][33]

Efren je poznat po svojoj izuzetno kreativnoj igri.^[34][35] Njega često nazivaju nadimkom „Bata“, što na filipinskom znači „dete“, a dali su mu ga bliski prijatelji kako bi se razlikovao od starijeg Efrena koji je takođe igrao bilijar.^[36][37] Efrenova sposobnost igranja i udaraca dovelo ga je do toga da stekne nadimak „Mađioničar“.^[38][39] Kada je Rejes prvi put stigao u Sjedinjene Američke Države, uzeo je ime Cesar Morales jer je znao da su igrači čuli njegovo ime, ali da ga nisu videli i nisu znali kako, a on je želeo da sakrije identitet.

Godine 2003. Efren se našao u filipinskom filmu „Pakners”, zajedno sa glumcem Fernandom Poeom mlađim, što je bio zadnji Poeov film pre njegove kandidature za predsednika, a potom i smrti 2004. godine. Efren se takođe pojavio i u kratkom filmu „Nineball” 2007.^[40] U jednoj epizodi TV serije „Magpakailanman”, priča prati mladog Efrena Rejesa (tumačio ga je Andžo Iljano) u ranim danima igranja bilijara dok je napredovao od amaterskog igrača ka profesionalnom vrhu.^[41]

Efren živi u Anđelesu na Filipinima sa suprugom Suzan i njihovo troje dece.^[3] Izjavio je da je balkline njegov omiljeni sport,^[42] a iz hobija igra šah.^[3]

Brojni kolege i profesionalni igrači naveli su Efrena Rejesa za najboljeg igrača bilijara svih vremena.^[43][44] Tokom televizijskog komentara ESPN-a o polufinalnog meča između Efrena i Mika Imonena na Otvorenom prvenstvu u devet lopti Bilijarskog kongresa Amerike 2000. godine, profesionalni veteran Bili Inkardona izjavio je da je Rejes „nesporno najbolji igrač na svetu - posebno kada uzmete u obzir sve igre - on može igrati bilo koju igru kao i bilo ko, možda i bolji od bilo koga .... Po mom mišljenju gledamo verovatno najvećeg igrača u mom životu i gledam bilijar veći deo tokom četrdeset godina.”^[44][45]

Godine 1995. magazin „Billiards Digest” proglasio je Efrena igračem godine.^[46] Sledeće godine, kada se rangirao na prvo mesto američke Pro biljarske turneje, u izdanju časopisa u junu 1996. objavljena je anketa „biljarnih poznavalaca“ - profesionalnih igrača biljara, poznavalaca industrije i slično - kako bi izabrali najbolje u bilijaru u raznim kategorijama.^[46] Bilijarska Elita proglasila je Efrena najboljim igračem svih vremena.^[46] Časopis je napisao: „Iako mnoštvo genija iz obiluje, Efren Rejes, čiju hrabrost ponekad zaklanja njegova zvezda sa 9 lopti, bio je popularan izbor. Postoji li nešto što Bata ne može da učini?”^[46]

Efren je postao prvi Azijac koji je primljen u Kuću slavnih američkih bilijarskih kongresa 2003.^[47][48] Takođe je primljen u Kuću slavnih u jednoj martineli 2004. godine.^[49] Efren je imenovan za filipinskog sportskog ambasadora za Igre jugoistočne Azije 2005. godine.^[45]

Efren je u tri navrata nagrađen od strane Filipskog udruženja sportskih pisaca: 1999, 2001, i 2006. godine.^[50] Odlikovan je medaljom filipnske Legije časti,^[51] i uvršten u 60 azijskih heroja magazina Tajm 2006. godine.^[51] Takođe je 2006. godine nagrađen filipinskim ordenom Lakandula „Šampion za život“. ^[52][53]Pet puta je bio na vrhu AZ biljarske liste: 2001,^[54] 2002,^[55] 2004,^[56] 2005^[57] i 2006.^[58] godine. Godine 2006. postavio je rekord u zaradi, zaradivši u jednoj godini 646 hiljada dolara.^[58]

Glavne titule i dostignuća

Efren Rejes je osvajač preko 70 titula. ^[48]

Efren Rejes на Викимедијиној остави.

• Efren Rejes na azbilliards.com