Lua
Lua (луа, аз португалӣ. — «моҳ» [9]) — як забони барноманависии скрипт аст, ки дар қисми Tecgraf (Computer Graphics Technology Group)-и Донишгоҳи католикии Рио-де-Жанейро[en], (Бразилия) таҳия шудааст. Тарҷумони забон як забони озод ва кушодаасоси забони барноманависии Cи мебошад.
| Таърихи таъсис | 1993[1] |
|---|---|
 | |
| Ном | Lua |
| Номида ба шарафи | Моҳ |
| Кишвари созанда | |
| Пазируфтаи асари | C++, CLU[d], Simple Object Language[d], DEL[d], SNOBOL[d], Modula[d], Модула-2 ва Scheme |
| Парадигми барноманависӣ | multi-paradigm programming[d], барноманависии шайъгаро, functional programming[d], procedural programming[d], prototype-based programming[d] ва imperative programming[d] |
| Тавсеъадиҳанда | Roberto Ierusalimschy[d][2] |
| Тарроҳ | Roberto Ierusalimschy[d] |
| Систем-омил | cross-platform[d][3] |
| Забони барноманависӣ | Си[4] |
| Махзани коди манбаи репозиторӣ | github.com/lua/lua |
| Вебгоҳи расмӣ | lua.org(англ.)(порт.) |
| Иҷозатнома | MIT License[d][5][6] |
| Ҳаққи таксир | copyrighted[d] |
| Media type | text/x-lua |
| Typing discipline | dynamic typing[d], strong typing[d] ва duck typing[d] |
| Official demo URL | lua.org/demo.html |
| Пешванди парванда | .lua[7][8], .luna, .lunaire ё .anair |
 Парвандаҳо дар Викианбор | |
Таърих
Ин забон аз ҷониби қисми Tecgraf (гурӯҳи технологияҳои графикаи компютерӣ)-и Донишгоҳи католикии Рио-де-Жанейрои Бразилия таҳия шудааст, ки таърихи забон аз соли 1993 оғоз мешавад. Муаллифони ин забон Роберто Иерузалимски, Луиш Энрике ди Фигейреду (Luiz Henrique de Figueiredo) ва Валдемар Селиш мебошанд. Lua озод ва кушодаасос дар забони C мебошад.
Тавре Луиш Энрике ди Фигейреду қайд кард, Lua — ягона забони барноманависӣ аст, ки дар як кишвари рӯ ба тараққӣ таҳия шудааст ва эътирофи умумиҷаҳонӣ гирифтааст, ки аз ҷумла, дар даъват ба конфронси HOPL[en] [10] ифода ёфтааст.
Волидони таърихии ин забон забонҳои конфигуратсия ва тавсифи додаҳо буданд SOL (Simple Object Language) ва DEL (Data-Entry Language) [11], онҳо мустақилона дар Tecgraf дар солҳои 1992—1993 таҳия шуда буданд, то ба ду лоиҳаи алоҳида чандирӣ илова кунанд (ҳарду барномаҳои интерактивии графикӣ барои эҳтиёҷоти тарроҳӣ дар Petrobras буданд). SOL ва DEL ягон сохтори назоратӣ надоштанд ва Petrobras эҳтиёҷоти афзояндаи илова кардани барноманависии пурраро ба онҳо эҳсос мекард.
Эзоҳ
Адабиёт
- Роберто Иерузалимски. Программирование на языке Lua. — 3-е изд.. — ДМК, 2014. — ISBN 9785940747673. (оригинал: Roberto Ierusalimschy. Programming in Lua. — 3-nd ed.. — 2012. — ISBN 9788590379850.)
- Ian Dees. Lua // Seven More Languages in Seven Weeks. Languages That Are Shaping the Future / Bruce Tate, Fred Daoud, Jack Moffitt, Ian Dees. — The Pragmatic Bookshelf, 2015. — С. 1—48. — 320 с. — ISBN 978-1941222157.
- Mário Kašuba. Lua Game Development Cookbook. — Packt Publishing, 2015. — 402 с. — ISBN 978-1849515504.
- David Young. Learning Game AI Programming with Lua. — Packt Publishing, 2014. — 352 с. — ISBN 978-1783281336.
- Jayant Varma. Learn Lua for iOS Game Development. — Apress, 2012. — 410 с. — ISBN 9781430246626.
- Kurt Jung, Aaron Brown. Beginning Lua Programming. — John Wiley & Sons, 2011. — 675 с. — (Programmer to Programmer). — ISBN 9781118079119.
- Таърихи забон
- R. Ierusalimschy, L. H. de Figueiredo, W. Celes The evolution of Lua // Proceedings of ACM HOPL III. 2-1–2-26. — 2007.
- Roberto Ierusalimschy, Luiz Henrique de Figueiredo, Waldemar Celes. The evolution of an extension language: a history of Lua. Reprint from Proceedings of V Brazilian Symposium on Programming Languages (2001) B-14–B-28.. 9 Декабри 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 феврали 2012.
- Федерико Бьянкуцци, Шейн Уорден. Глава 7. Lua // Пионеры программирования. Диалоги с создателями наиболее популярных языков программирования = Masterminds of Programming: Conversations with the Creators of Major Programming Languages. — Символ, 2011. — С. 211—230. — 608 с. — 1 500 экз. — ISBN 9785932861707.
- Интервью Роберту Иерузалимски для Computerworld о языке Lua
Ҳамчунин нигаред
- Squirrel — яке аз забони барномасозии Lua
Пайвандҳо
- Вебсайти расмии таҳиягарони Lua(англ.)
- Вебсайти лоиҳаҳои Lua(англ.)
- Сайти корбарони Lua Бойгонӣ шудааст 16 Декабри 2010 сол.(англ.)
Луа бо забони русӣ
- Тарҷумаи дастурҳо
- Дастури корбар Lua 5.3
- Lua 5.1 Дастури истинод ба забон (аз ҷумла китобхонаҳои иловагӣ, ки ҳангоми кор бо MediaWiki истифода мешаванд)
- Дастури русӣ барои Lua 5.0 - порчаи дастури истинод барои забони Lua 5.0 барои навиштани скриптҳо барои бозиҳои Heroes of Might and Magic V ва Hammer and Sickle
- Дастури истинод ба забони Lua 4.0
- Мақолаҳо ва баррасиҳо
- Мартин Стричер. Эҷоди скриптҳои дохилшуда дар Луа
- Андрей Зубинский. Дигар забони барномасозии "тобистонӣ" ( қисми 2 ; қисми 3 ; қисми 4 )
- Эш Матесон. Муқаддима ба Луа - тарҷумаи мақола An Introduction to Lua(англ.)
- Кит Филдхаус. Муқаддима ба Луа - тарҷумаи мақолаи Introduction Lua(англ.)
- Силсилаи мақолаҳо дар бораи Луа // Формати Linux
- Ман Луа-ро дӯст медорам - дарсҳо дар бораи забони Луа ва ҳамгироии он ба барномаҳои C++ ( Сайти нав )
- Истифодаи Луа дар робототехника Бойгонӣ шудааст 23 Январ 2022 сол.