Comune
Ang comune o komuna (pagbigkas sa wikang Italyano: [koˈmuːne]; maramihan: comuni [koˈmuːni]) ay isang lokal na pagkakahating pampangasiwaan ng Italya, halos katumbas ng isang township o munisipalidad.[1] Ito ang ikatlong antas na pagkakahating pampangasiwaan ng Italya, pagkatapos ng mga rehiyon (regioni) at mga lalawigan (province). Ang comune maaari ding magkaroon ng pamagat ng città ('lungsod').[2]
- Mga Lalawigan (madilim na kulay abong mga hangganan)
- Comuni (mapusyaw na kulay abong mga hangganan)
Nabuo ang praeter legem ayon sa mga prinsipyong pinagsama-sama sa mga medyebal na komuna,[3] ang comune ay ibinibigay ng artikulo 114 ng Saligang Batas ng Republika ng Italya.[4] Maaari itong hatiin sa mga frazione, na maaaring may limitadong kapangyarihan dahil sa mga espesyal na hinahalal na kapulungan.[5]
Sa nagsasariling rehiyon ng Lambak Aosta, opisyal na tinatawag na commune ang isang comune sa Pranses.
Pangkalahatang-tanaw
Ang comune ay nagbibigay ng mahahalagang serbisyong pampubliko: pagpapatala ng mga kapanganakan at pagkamatay, pagpapatala ng mga kasulatan, at pagpapanatili ng mga lokal na kalsada at mga pampublikong gawain.[6][7][8] Maraming comuni ang may Polizia Comunale (komunal na pulisya), na responsable para sa mga tungkulin sa kaayusan ng publiko.[9] Ang comune ay humaharap din sa kahulugan at pagsunod sa piano regolatore generale (pangkalahatang plano ng pangangasiwa), isang dokumento na kumokontrol sa aktibidad ng gusali sa loob ng komunal na lugar.[10]
Ang lahat ng mga estrukturang pangkomunidad o mga paaralan, mga estrukturang pampalakasan at pangkultura tulad ng mga komunal na aklatan, mga teatro, atbp. ay pinamamahalaan ng comuni .[11] Ang mga komuna dapat magkaroon ng sariling batas ng komunidad at magkaroon ng klasipikasyon ng klima at seismiko ng kanilang teritoryo para sa layunin ng pag-iwas sa sakuna at sa proteksiyong sibil.[12] Ang comune rin ang makikitungo sa pamamahala ng basura.[13]
Ito ay pinamumunuan ng isang alkalde (sindaco o sindaca) na tinutulungan ng isang kinatawang lehislatibo, ang consiglio comunale (konsehong komunal), at isang kinatawang ehekutibo, ang giunta comunale (komite ng komunidad).[14] Ang alkalde at mga miyembro ng consiglio comunale ay sama-samang inihalal ng mga residenteng mamamayan: ang koalisyon ng halal na alkalde (na nangangailangan ng kalakhang mayorya o ganap na mayorya sa una o ikalawang beses ng pagboto, depende sa populasyon) ay nakakakuha ng tatlong ikalimang bahagi ng consiglio ang mga luklukan.[15]
Ang giunta comunale ay pinamumunuan ng alkalde, na nagtatalaga ng iba pang miyembro, na tinatawag na assessori, isa sa kanila ay nagsisilbing ikalawang alkalde (vicesindaco).[16] Ang mga tanggapan ng comune ay matatagpuan sa isang gusali na karaniwang tinatawag na municipio , o palazzo comunale ("munisipyo").[17]
Noong Enero 2021, mayroong 7,904 na comune sa Italya;[18] malaki ang pagkakaiba-iba nila sa laki at populasyon. Halimbawa, ang comune ng Rome, sa Lazio, ay may lawak na 1,287.36 square kilometre (497.05 mi kuw) at may populasyon na 2,758,454 na naninirahan, at pareho na pinakamalaki at pinakamatao.[19]
Ang Atrani sa lalawigan ng Salerno (Campania) ay ang pinakamaliit na comune ayon sa lugar, na mayroon lamang 0.1206 square kilometre (0.0466 mi kuw),[20] at Morterone (Lombardia) ang pinakamaliit ayon sa populasyon.[21] Maraming mga kasalukuyang comuni ang bumabakas ang kanilang mga ugat sa mga panahong sumasaklaw sa mga siglo at minsan millennia.[22][23]
Ang pinakahilagang comune ay Predoi, ang pinakatimog ay Lampedusa e Linosa, ang pinakakanluran ay Bardonecchia, at ang pinakasilanga ay Otranto.[24] Ang comune na may pinakamahabang pangalan ay San Valentino sa Abruzzo Citeriore,[25] habang ang comuni na may pinakamaikling pangalan ay Lu, Ro, Ne, Re, at Vo'[26]
Tingnan din
- Mga rehiyon ng Italya
- Mga kalakhang lungsod ng Italya
- Mga lalawigan ng Italya
- Talaan ng mga munisipalidad ng Italya
- Talaan ng binagong pangalan ng mga munisipalidad sa Italya
- Alpabetikong talaan ng mga munisipalidad ng Italya
- Pag-iisa ng mga munisipalidad ng Italya
- Mga munisipalidad ng Suwisa – ang mga nasa mga lugar na nagsasalita ng Italyano sa bansa ay tinatawag na comuni
Mga sanggunian
Mga panlabas na link
- Associazione Nazionale Comuni Italiani (sa Italyano).
May kaugnay na midya ang Municipalities in Italy sa Wikimedia Commons
May isang artikulo ang comune sa Wiktionary
Padron:Italy topicsPadron:Articles on third-level administrative divisions of countriesPadron:Types of administrative country subdivision