Pambansang Alagad ng Sining ng Pilipinas

Ang Pambansang Alagad ng Sining ay isang titulo na ibinibigay sa mga Pilipino na nakamit ng pinakamataas na pagpapakilala dahil sa makabuluhang pag-ambag sa kaunlaran ng mga sining Pilipino: Musika, Sayaw, Teatro, Moda at Arkitektura, at Sining Pangkapanalig.

Sagisag ng Pambansang Alagad ng Sining ng Pilipinas

Sila ay inihayag, mula sa kabutihang-loob ng Proklamasyong Pampanguluhan, bilang Pambansang Alagad ng Sining. Pagkatapos, pinagkalooban sila ng Orden ng Pambansang Alagad ng Sining sa pamamagitan ng regalyang kulyar na ginto ng karangalan na binubuo ng mga maraming palamuti. Bukod pa sa kulyar, binigyan ang bawat bagong naproklama ng papuri bilang handog sa seremonya ng parangal. Ang Sentrong Pangkultura ng Pilipinas ay nagpupunong-abala naman sa isang Gabi ng Parangal para sa mga Pambansang Alagad ng Sining sa Tanghalang Pambansa.

Ang Parangal ng Pambansang Alagad ng Sining ay pinamunuan ng Sentrong Pangkultura ng Pilipinas (CCP) mula sa kabutihang-loob ng Proklamasyong Pampanguluhan Blg. 1001 noong Abril 2, 1972 at ng Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining (NCCA).

Ang Pamahalaan ng Republika ng Pilipinas ay ang nagkakaloob ng gawad sa mga karapat-dapat na indibidwal na inirekomenda ng CCP at NCCA. Ang unang gawad ay ibinigay kay Fernando Amorsolo, isang Pilipinong pintor pagkatapos ng kanyang kamatayan.

Mga pamantayan

Ang mga nominasyon ukol sa Pambansang Alagad ng Sining ng Pilipinas ay nababatay sa malawakang pamantayan na binalangkas ng Sentrong Pangkultura ng Pilipinas at Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining:

  1. Mga nabubuhay na artista na naging mamamayang Pilipino sa huling sampung taon na nauna sa nominasyon gayundin sa mga namatay pagkatapos ng pagkatatag ng gawad noong 1972 nguni't sila'y mga mamamayang Pilipino sa panahon ng kanyang kamatayan;
  2. Mga artista na nakapagtulong sa pagbubuo ng damdaming Pilipino ng pagkabansa sa pamamagitan ng kahulugan at anyo ng kanilang mga likha:
  3. Mga artista na nakakilala sa sarili sa pamamagitan ng pangunguna sa isang paraan ng malikhaing pagpapahiwatig o istilo, gumagawa ng kakintalan sa mga sumusunod na salinlahi ng mga artista;
  4. Mga artista na nakapaglikha ng makahulugang katawan ng likha at/o nakapagtanghal nang napapanatili ng kahusayan sa pagsasanay ng kanilang anyo ng sining, pagpapayaman ng makasining pagpapahiwatig o istilo; at
  5. Mga artista na nakikinabang sa malawakang pagtanggap sa pamamagitan ng maprestihiyong pambansa at/o sabansaang pagkakilala, mapanuring paghanga at/o pagsusuri ng kanilang mga likha, mga gawad sa mga maprestihiyong kaganapang pambansa at/o sabansaan.

Ang mga nominasyon ay ipapasa sa Sekretarya ng Pambansang Alagad ng Sining na nilikha ng Lupon ng Gawad sa Pambansang Alagad ng Sining; ang mga dalubhasa mula sa mga iba't ibang larangan ng sining ay uupo sa Unang Deliberasyon upang ihanda ang maikling tala ng mga nominado. Ang Pangalawang Deliberasyon, kung saan nagpupulong nang magkasama ang mga Komisyonado ng NCCA at Lupon ng mga Katiwala ng CCP, na nagpapasya sa mga pinakahuling narekomenda. Ang tala ay ihaharap sa Pangulo ng Pilipinas, na, sa pamamagitan ng Kautusang Pampanguluhan, nagpapahayag ng mga pinakahuling nominado bilang kasapi ng Orden ng mga Pambansang Alagad ng Sining.[1]

Ang mga Pambansang Alagad ng Sining

Pambansang Alagad ng SiningLaranganTaonNagproklamang Pangulo
Pablo S. Antonio [2]Arkitektura1976Ferdinand Marcos
Leandro V. Locsin [3]Arkitektura1990Corazon Aquino
Juan F. Nakpil [4]Arkitektura1973Ferdinand Marcos
Ildefonso P. Santos [5]Arkitektura (Arkitekturang Tanawin)2006Gloria Macapagal Arroyo
Jose Maria V. Zaragoza [6]Arkitektura2014Benigno Aquino III
Francisco T. Mañosa [7]Arkitektura2018Rodrigo Duterte
Ramon Valera [8]Moda2006Gloria Macapagal Arroyo
Salvacion Lim-Higgins [9]Moda2022Rodrigo Duterte
Antonino R. Buenaventura [10]Musika1988Corazon Aquino
Jose Maceda [11]Musika1997Fidel V. Ramos
Lucrecia R. Kasilag [12]Musika1989Corazon Aquino
Ernani J. Cuenco [13]Musika1999Joseph Estrada
Lucio D. San Pedro [14]Musika1991Corazon Aquino
Antonio J. Molina [4]Musika1973Ferdinand Marcos
Francisco Feliciano [15]Musika2014Benigno Aquino III
Levi Celerio [16][17]Musika at Panitikan1997Fidel V. Ramos
Ramon P. Santos [18]Musika2014Benigno Aquino III
Jovita Fuentes [2]Musika1976Ferdinand Marcos
Felipe Padilla De Leon [19]Musika1997Fidel V. Ramos
Andrea O. Veneracion [20]Musika1999Joseph Estrada
Honorata “Atang” dela Rama [21][22]Musika at Teatro1987Corazon Aquino
Ryan Cayabyab [7]Musika2018Rodrigo Duterte
Fides Cuyugan-Asensio [9]Musika2022Rodrigo Duterte
Francisco Arcellana [23]Panitikan1990Corazon Aquino
Edith L. Tiempo [24]Panitikan1999Joseph Estrada
Bienvenido Lumbera [25]Panitikan2006Gloria Macapagal Arroyo
N.V.M. Gonzalez [26]Panitikan1997Fidel V. Ramos
Virgilio S. Almario [27]Panitikan2003Gloria Macapagal Arroyo
Cirilo F. Bautista [28]Panitikan2014Benigno Aquino III
Nick Joaquin [2]Panitikan1976Ferdinand Marcos
Amado V. Hernandez [4]Panitikan1973Ferdinand Marcos
Lazaro Francisco [29]Panitikan2009Gloria Macapagal Arroyo
F. Sionil Jose [30]Panitikan2001Gloria Macapagal Arroyo
Carlos P. Romulo [31]Panitikan1982Ferdinand Marcos
Jose Garcia Villa [4]Panitikan1973Ferdinand Marcos
Alejandro R. Roces [32]Panitikan2003Gloria Macapagal Arroyo
Resil Mojares [7]Panitikan2018Rodrigo Duterte
Ramon Muzones [7]Panitikan2018Rodrigo Duterte
Gemino Abad [9]Panitikan2022Rodrigo Duterte
Carlos Quirino [33]Panitikang Pangkasaysayan1997Fidel V. Ramos
Lino Brocka [34]Pelikula1997Fidel V. Ramos
Ishmael Bernal [35]Pelikula2001Gloria Macapagal Arroyo
Manuel Conde [36]Pelikula2009Gloria Macapagal Arroyo
Gerardo de León [31]Pelikula1982Ferdinand Marcos
Fernando Poe, Jr. [37][38]Pelikula2006Gloria Macapagal Arroyo (2006), Benigno Aquino III (2012)
Eddie S. Romero [39]Pelikula2003Gloria Macapagal Arroyo
Eric "Kidlat Tahimik" de Guia [7]Pelikula2018Rodrigo Duterte
Marilou Diaz-Abaya [9]Pelikula2022Rodrigo Duterte
Nora Aunor [9]Pelikula2022Rodrigo Duterte
Ricky Lee [9]Pelikula2022Rodrigo Duterte
Francisca Reyes-Aquino [4]Sayaw1973Ferdinand Marcos
Ramon Obusan [40]Sayaw2006Gloria Macapagal Arroyo
Alice Reyes [41]Sayaw2014Benigno Aquino III
Leonor Orosa-Goquingco [2]Sayaw1976Ferdinand Marcos
Lucrecia Reyes-Urtula [10]Sayaw1988Corazon Aquino
Agnes D. Locsin [9]Sayaw2022Rodrigo Duterte
Fernando Amorsolo [42]Sining Biswal (Pagpipinta)1972Ferdinand Marcos
Hernando R. Ocampo [43]Sining Biswal (Pagpipinta)1991Corazon Aquino
Benedicto "BenCab" R. Cabrera [44]Sining Biswal (Pagpipinta)2006Gloria Macapagal Arroyo
Carlos "Botong" V. Francisco [4]Sining Biswal (Pagpipinta)1973Ferdinand Marcos
Cesar Legaspi [45]Sining Biswal (Pagpipinta)1990Corazon Aquino
Abdulmari Asia Imao [46]Sining Biswal (Iskultura)2006Gloria Macapagal Arroyo
Guillermo Tolentino [4]Sining Biswal (Iskultura)1973Ferdinand Marcos
Arturo R. Luz [47]Sining Biswal (Pagpipinta)1997Fidel V. Ramos
Federico Aguilar Alcuaz [48]Sining Biswal (Pagpipinta)2009Gloria Macapagal Arroyo
Napoleon Abueva [2]Sining Biswal (Iskultura)1976Ferdinand Marcos
J. Elizalde Navarro [49]Sining Biswal (Pagpipinta)1999Joseph Estrada
Francisco V. Coching [50]Sining Biswal (Komiks)2014Benigno Aquino III
Victorio C. Edades [2]Sining Biswal (Pagpipinta)1976Ferdinand Marcos
Ang Kiukok [51]Sining Biswal (Pagpipinta)2001Gloria Macapagal Arroyo
Jose T. Joya [52]Sining Biswal (Pagpipinta)2003Gloria Macapagal Arroyo
Vicente S. Manansala [53]Sining Biswal (Pagpipinta)1981Ferdinand Marcos
Larry Alcala [7]Sining Biswal (Kartoons)2018Rodrigo Duterte
Daisy Hontiveros-Avellana [54]Teatro (Sining Pandulaan)1999Joseph Estrada
Rolando S. Tinio [55][56]Teatro at Panitikan1997Fidel V. Ramos
Wilfrido Ma. Guerrero [57]Teatro1997Fidel V. Ramos
Severino Montano [58]Teatro2001Gloria Macapagal Arroyo
Lamberto V. Avellana [2][59]Teatro at Pelikula1976Ferdinand Marcos
Amelia Lapeña-Bonifacio [7]Teatro2018Rodrigo Duterte
Tony Mabesa [9]Teatro2022Rodrigo Duterte
Salvador F. Bernal [60][61]Teatro at Disenyong Pang-Teatro2003Gloria Macapagal Arroyo

Sanggunian

Tingnan din

Mga panlabas na kawing