İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi
Kısaca İmalat-ı Harbiye olarak bilinen İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi Osmanlı İmparatorluğu'nun 35. padişahı olan V. Mehmed hükümdarlığı döneminde savunma sanayi faaliyetlerinde bulunmak üzere Harbiye Nezâreti'ne bağlı olarak 1909 yılında kurulmuştur. Aralık 1909 tarihinde ilk İmalat-ı Harbiye Umum Müdürü olarak ferik rütbesiyle Nâzım Paşa görevlendirilmiştir. Önceki dönemlerde Tophane Müşirliği (1832-1908) ve Tophane Nazırlığı (1908-1909) adı altında faaliyetlerini sürdüren savunma sanayi kuruluşları, 1909 yılından itibaren İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti Umumiyesi çatısı altında toplanmıştır. Kurum, öncelikli olarak I. Dünya Savaşı'nda daha sonra da Türk Kurtuluş Savaşı'nda etkin görev üstlenmiş ve dönemin şartlarında önemli çalışmalara imza atmıştır. 1921 yılında Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğünün kurulmasına değin çalışmalarını sürdürmüştür.[2]
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Kuruluş tarihi | 1909 [1] |
| Önceki kurum | |
| Kapanış tarihi | 1921 [1] |
| Sonraki kurum | |
| Türü | Müdüriyet |
| Üst kuruluş | Harbiye Nezareti |
| Adres | İstanbul, Osmanlı Devleti Ankara, Türkiye |
İmalat-ı Harbiye Umum Müdürleri
İmalat-ı Harbiye Umum Müdürü olarak görev yapanlar, görev süreleriyle ve o sıradaki rütbeleriyle birlikte sırasıyla şu şekildedir:[2]
| № | Adı | Rütbesi | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Not |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Nazım Paşa | Ferik | 5 Aralık 1909 | 11 Aralık 1913 | 1. kez |
| 2 | Necmettin Bey | Binbaşı-Miralay | 11 Aralık 1913 | 9 Temmuz 1919 | |
| 3 | Galip Paşa | Mirliva | 9 Temmuz 1919 | 9 Eylül 1919 | |
| 4 | Selahattin Adil Bey | Miralay | 5 Kasım 1919 | 22 Nisan 1920 | |
| 5 | Sait Sadi Paşa | Mirliva | 22 Nisan 1920 | 9 Aralık 1920 | |
| 6 | Nazım Paşa | Emekli Ferik | 9 Aralık 1920 | 1921 | 2. kez |