İnaloğulları Beyliği

İnaloğulları Beyliği veya Yinaloğulları Beyliği 1098-1183 tarihleri arasında Diyarbakır ve çevresinde küçük bir bölgede hüküm süren Türk beyliğidir.^[1]

1092 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah'ın ölümünden sonra bölgedeki Türkmen beylerini yenerek Amid şehrinin valisi olan Sadr tarafından kuruldu. Sadr'ın ölümünden sonra oğlu İnal bağımsızlığını ilan etti. Ancak İnal'ın kısa bir süre sonra ölmesi üzerine beylik varlığını çevredeki büyük ve güçlü Türk beyliklerinin hakimiyeti altında devam ettirdi. İl-Aldı döneminde beylik tekrar bağımsızlığına kavuştu. İl-Aldı, Ahlatşahlar Beyliği ile savaşarak topraklarını genişletti. 1124 yılında da İsmaililerle savaştı. 1133 yılında Zengilerle yapılan savaşın İl-Aldı'nın yenilmesiyle sonuçlanmasına rağmen beylik varlığını devam ettirdi.

İlaldı'nın 1142 yılında ölmesinden sonra beylik, topraklarının çoğunu ele geçiren Artukluların hakimiyetini kabul etmek zorunda kaldı. Beyliğe, 9 Mayıs 1183 tarihinde Eyyûbîler tarafından son verildi.^[2]