İzmir Enternasyonal Fuarı
İzmir Enternasyonal Fuarı, kısaca İEF ve İzmir Fuarı, her yıl Ağustos ve Eylül aylarında İzmir'de düzenlenen Türkiye'nin en köklü, en tanınmış ve en kapsamlı fuarıdır. Genellikle İzmir'in kurtuluş günü olan 9 Eylül tarihine denk getirilir. Kültürpark'ta düzenlenir.
| İzmir Enternasyonal Fuarı | |
|---|---|
 | |
 88. İEF'deki Çin pavyonu | |
| Sıklığı | Yıllık |
| Yeri | Kültürpark |
| Konum(lar) | İzmir, Türkiye |
| Aktif yıllar | 1927-günümüz |
| Düzenleyici | İZFAŞ |
| Üyelik | UFI |
| Resmî site | ief.izfas.com.tr |
Tarihçe
İzmir Enternasyonal Fuarı'nın doğuşu, 17 Şubat 1923'te (henüz Cumhuriyet ilan edilmemişken) Mustafa Kemal Paşa'nın emriyle İzmir'de toplanan İzmir İktisat Kongresi'ne uzanır. İktisat Kongresi ile eş zamanlı olarak bir ticari ürünler sergisi düzenlenmiş, sergi mekânı olarak İkinci Kordon'da Osmanlı Bankası'nın depo olarak kullandığı Hamparsumyan Binası seçilmiştir. Burada, el tezgâhı ve küçük sanayi ürünleri; Isparta, Kula, Gördes, Uşak kilim ve halıları, yağ ürünleri, sabunlar, makarna ve unlu yiyecekler, kolonyalar, helvalar, ihraçlık pamuklar, ayakkabı, mobilyalar, deri ürünleri, tarım araçları, kiremit, tuğla, maden örnekleri, tütün, sigara, şarap örnekleri, kereste çeşitleri sergilenmiştir.
İzmir İktisat Kongresi Sergisi'nden sonraki ilk sergi 4 Eylül 1927'de, "9 Eylül Mahalli Sergisi" adı altında İzmir Sanatlar Mektebi'nde açılmıştır.[1] İzmir Ticaret Odası'nın teklifi ve İzmir Valisi Kâzım Dirik'in kararı ile açılan sergide yetmiş bir resmî kuruluş, yüz doksan beş yerli firma ve dokuz ülkenin yetmiş iki kuruluşunun ürünleri sergilendi. Sergiyi 80.744 kişi gezdi. İkinci 9 Eylül Sergisi, Eylül 1928'de yine aynı binada ve uluslararası düzeyde gerçekleşti.[2] Sergiye yüz elli beşi yabancı olmak üzere beş yüz on beş firma katıldı. Bir sonraki serginin 1931'de düzenlenmesine karar verildi ancak ekonomik nedenlerle sergi toplanamadı.[2][3]
1933'te günümüzde Swissôtel Büyük Efes'in bulunduğu yerde 9-30 Eylül tarihleri arasında yirmi üç yabancı şirket, yüz otuz yerli şirket ile yirmi ticaret ve sanayi odasının katılımıyla İzmir Millî 9 Eylül Panayırı gerçekleştirildi.[4][5][6] Panayır bir sonraki yıl 26 Ağustos-15 Eylül tarihleri arasında İzmir Beynelmilel 9 Eylül Panayırı adıyla düzenlendi.[4] 1935 İzmir Arsıulusal 9 Eylül Panayırı, dönemin İktisat Vekili Celâl Bayar tarafından 21 Ağustos'ta açıldı. 311.000 kişinin gezdiği panayır, bugünün organize uluslararası fuarının öncüsü oldu.[3]
Fuar alanının temeli, evvelce 1922 İzmir Yangını'nda kül olmuş mahallelerin bulunduğu ve sonraki yıllarda şehrin ortasında bir pislik ve derbederlik yuvası hâline gelmiş bulunan bugünkü yerinde 1 Ocak 1936'da törenle atıldı.[2] 360.000 m2lik alanın Kültürpark hâline getirilmesi ve yılın belirli bir ayında bu alan üzerinde uluslararası bir fuarın gerçekleştirilmesi planlandı. Kültürpark alanının düzenleme çalışmaları, dönemin İzmir Belediye Başkanı Dr. Behçet Uz'un ve gazeteci sıfatıyla Moskova'daki Gorki Parkı'nı gezmiş olan yardımcısı Suat Yurtkoru'nun yönetiminde, proje aşamasında da dönemin Moskova Belediye Başkanı Bulganin tarafından görevlendirilen mimarların tasarımı çerçevesinde 1936'da tamamlanmış; 01 Eylül 1936'da Heyeti Vekile Reisi İsmet İnönü'nün katıldığı bir törenle İzmir Enternasyonal Fuarı, Kültürpark'ta açılmıştır. İzmir, Kültürpark ve Fuar âdeta özdeşleşmiştir. Lozan Kapısı önünde yapılan törene Mısır, Yunanistan ve Sovyetler Birliği'nden kırk sekiz yabancı kuruluş, otuz iki vilayet pavyonu ve kırk beş yerli kuruluş katıldı. 1937 İzmir Enternasyonal Fuarı, diğer yıllara göre çok daha kapsamlı hazırlandı. Fuar süresince şehirdeki gıda, konaklama ve ulaşım hizmetlerinde %25 indirim uygulanması kararı alındı.[7] Açılışı İktisat Vekili Celâl Bayar yaptı. Fuar'ın en büyük özelliği Kültürpark'ın sürekli bir kurumuna dönüşecek olan Paraşüt Kulesi'nin açılışı oldu. Yüz dört yabancı şirketin katıldığı Fuar'da dört yüz yirmi dört yerli kuruluş temsil edildi. Bu rakamlar 1938'deki fuara yüz kırk yabancı, kırk altı devlet kurumu ve beş yüz yirmi yedi yerli kuruluşun, 60.000 m2 fuar alanının eklenmesiyle hazırlanan ve açılışını Başvekil Dr. Refik Saydam'ın yaptığı 1939 fuarına beş yüz yetmiş dört yabancı şirket, yirmi yedi devlet kurumu ve üç yüz otuz üç yerli şirketin katılmasıyla giderek arttı.
1940 yılında sürmekte olan II. Dünya Savaşı yüzünden katılımın olmayacağı ileri sürülmesine karşın yerler çok önceden kiralandı, ancak fuar zararla kapatıldı. Açılışı Ticaret Vekili Nazmi Topçuoğlu yaptı. 30 Ağustos tarihinde Millî Piyango ilk kez fuarda çekildi. Fuara iki yüz kırk üç yabancı, dört yüz altmış üç yerli şirket katıldı. Savaşa karşın 1941'de fuar hazırlıkları eksiksiz gerçekleşti. 1942'de ise sürmekte olan savaş gerekçesiyle hükûmet kararı ile açılamadı ancak İzmir halkı için fuar kapsamındaki kültür ve eğlence etkinlikleri düzenlendi.[8] 1943 İzmir Enternasyonal Fuarı Başvekil Şükrü Saracoğlu himayesinde açıldı. Ziyaretçi sayısı bir milyon kişiyi aştı. 1944, 1945 ve 1946 fuarları ulusal düzeyde açılabildi.[9] Uluslararası fuarlar 1947 yılından itibaren kesintisiz ve giderek önem kazanarak devam etti. 1947'de Uluslararası Fuarcılık Endüstrisi Birliği'ne üye oldu.
1950'lerden itibaren büyük rağbet görmeye başlayan Fuar gazinoları çok kanallı televizyonlar dönemine kadar Türkiye eğlence hayatının zirvelerinden ve referanslarından biri olarak kalmışlardır. Fuar Göl Gazinosu, Mogambo Gazinosu, ismini Zeki Müren'in verdiği Manolya Bahçesi bu gazinoların en önemlilerindendir. Safiye Ayla, Zeki Müren, Bülent Ersoy, Gönül Yazar, Sezen Aksu, Tanju Okan ve daha pek çokları, isimleri İzmir Fuarı ile özdeşleşmiş sanatçılardır. Günümüzde de Fuar günlerindeki müzik faaliyetleri daha ziyade açık hava konserleri ağırlıklı olarak sürdürülmektedir. Fuar, Soğuk Savaş sırasında başta Uzay Yarışı olmak üzere çeşitli alanlarda ABD ve Sovyetler Birliği'nin rekabetine sahne oldu.[10]
Önceleri bir ay süren ve 20 Ağustos-20 Eylül tarihleri arasında düzenlenen fuarın süresi önce 1979'da[11] ve 1986'da[12] yirmi güne, 2004'te ise on güne indirildi. İzmir Enternasyonal Fuarı günümüzde, İzmir Kültürpark'ta yer alan pek çok fuarcılık etkinliğini düzenleyen İzmir Fuarcılık Hizmetleri Kültür ve Sanat İşleri (İZFAŞ) tarafından organize edilmektedir.
Etkisi
İzmir Enternasyonal Fuarı'nı İzmir'de düzenlenen diğer fuarlardan ayıran özellik, tarihçesinin yanı sıra, belli bir sektör ile kısıtlı kalmayan, ithalat ve ihracat potansiyeli olan ürünlere dönük, teknolojik yenilikler içeren ve Türkiye piyasasına ilk adımlarını atan partönerler açısından önem arz eden kimliğidir.
Bölge ve ülke ekonomisine büyük katkısı olan İzmir Enternasyonal Fuarı, böylece Türkiye'nin "dünyaya açılan penceresi" sloganıyla ülke tanıtımında ve ikili ticari ilişkilerin gelişmesinde önemli bir işlev üstlenmektedir. Teknolojinin ve yenilikçiliğin ön plana çıktığı sektörler olan otomotiv, elektrik, elektronik, iş makineleri, gıda ve ambalaj makineleri gibi uzmanlaşmaya dayalı faaliyet alanları fuar etkinlikleri içinde ağırlıklı bir yer işgal etmektedir.
Fuarlar listesi
| Tarih | Ad | Notlar |
|---|---|---|
| 4-25 Eylül 1927 | 1. İzmir 9 Eylül Sergisi | [1][2][4] |
| 4-20 Eylül 1928 | 2. İzmir 9 Eylül Sergisi | [2][4] |
| 9-30 Eylül 1933 | 3. İzmir Millî 9 Eylül Panayırı | [2][4] |
| 26 Ağustos-15 Eylül 1934 | 4. İzmir Beynelmilel 9 Eylül Panayırı | [2][3][4] |
| 22 Ağustos-11 Eylül 1935 | 5. İzmir Arsıulusal 9 Eylül Panayırı | [2][3][13] |
| 1-22 Eylül 1936 | 6. İzmir Enternasyonal Fuarı | [2][13] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1937 | 7. İzmir Enternasyonal Fuarı | [1][2][13] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1938 | 8. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1939 | 9. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1940 | 10. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][14] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1941 | 11. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1943 | 12. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1944 | 13. İzmir Fuarı | [9][11][15][16] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1945 | 14. İzmir Fuarı | [9][11][17] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1946 | 15. İzmir Fuarı | [9][11] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1947 | 16. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1948 | 17. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1949 | 18. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1950 | 19. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][18] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1951 | 20. İzmir Enternasyonal Fuarı | [19][20] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1952 | 21. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][21] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1953 | 22. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1954 | 23. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][22] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1955 | 24. İzmir Enternasyonal Fuarı | [23] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1956 | 25. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][24] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1957 | 26. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][25] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1958 | 27. İzmir Enternasyonal Fuarı | [26][27] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1959 | 28. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][28] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1960 | 29. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][29] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1961 | 30. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][30] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1962 | 31. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][31] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1963 | 32. İzmir Enternasyonal Fuarı | [32][33] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1964 | 33. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][34] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1965 | 34. İzmir Enternasyonal Fuarı | [35][36] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1966 | 35. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][37] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1967 | 36. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][38] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1968 | 37. İzmir Enternasyonal Fuarı | [39] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1969 | 38. İzmir Enternasyonal Fuarı | [40] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1970 | 39. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][41] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1971 | 40. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][42] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1972 | 41. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][43] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1973 | 42. İzmir Enternasyonal Fuarı | [44] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1974 | 43. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][45] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1975 | 44. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][46] |
| 20 Ağustos-30 Eylül 1976 | 45. İzmir Enternasyonal Fuarı | Ramazan Bayramı nedeniyle fuarın süresi bu yıla özel on gün uzatıldı.[47] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1977 | 46. İzmir Enternasyonal Fuarı | [48] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1978 | 47. İzmir Enternasyonal Fuarı | [49][50] |
| 20 Ağustos-10 Eylül 1979 | 48. İzmir Enternasyonal Fuarı | [50][51] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1980 | 49. İzmir Enternasyonal Fuarı | [52] |
| 20 Ağustos-20 Eylül 1981 | 50. İzmir Uluslararası Atatürk Fuarı | Mustafa Kemal Atatürk'ün 100. doğum yılının Atatürk Yılı olması nedeniyle fuara Atatürk'ün adı verildi.[53][54] |
| 20 Ağustos-10 Eylül 1982 | 51. İzmir Enternasyonal Fuarı | [55][56] |
| 20 Ağustos-10 Eylül 1983 | 52. İzmir Enternasyonal Fuarı | [11][57] |
| 20 Ağustos-10 Eylül 1984 | 53. İzmir Enternasyonal Fuarı | [58][59] |
| 20 Ağustos-10 Eylül 1985 | 54. İzmir Enternasyonal Fuarı | [60][61] |
| 26 Ağustos-15 Eylül 1986 | 55. İzmir Enternasyonal Fuarı | [12] |
| 26 Ağustos-20 Eylül 1987 | 56. İzmir Enternasyonal Fuarı | [62] |
| 26 Ağustos-20 Eylül 1988 | 57. İzmir Enternasyonal Fuarı | [63] |
| 26 Ağustos-20 Eylül 1989 | 58. İzmir Enternasyonal Fuarı | [63] |
| 20 Ağustos-3 Eylül 1990 | 59. İzmir Enternasyonal Fuarı | [64] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 1991 | 60. İzmir Enternasyonal Fuarı | [65] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 1992 | 61. İzmir Enternasyonal Fuarı | [66][67] |
| 8-20 Eylül 1993 | 62. İzmir Enternasyonal Fuarı | [68] |
| 8-20 Eylül 1994 | 63. İzmir Enternasyonal Fuarı | [69][70] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 1995 | 64. İzmir Enternasyonal Fuarı | [71][72] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 1996 | 65. İzmir Enternasyonal Fuarı | [73] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 1997 | 66. İzmir Enternasyonal Fuarı | [74] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 1998 | 67. İzmir Enternasyonal Fuarı | [75][76] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 1999 | 68. İzmir Enternasyonal Fuarı | [77] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 2000 | 69. İzmir Enternasyonal Fuarı | [4][78] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 2001 | 70. İzmir Enternasyonal Fuarı | [79] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 2002 | 71. İzmir Enternasyonal Fuarı | [80][81] |
| 26 Ağustos-10 Eylül 2003 | 72. İzmir Enternasyonal Fuarı | [82][83] |
| 27 Ağustos-5 Eylül 2004 | 73. İzmir Enternasyonal Fuarı | [84][85] |
| 8-18 Eylül 2005 | 74. İzmir Enternasyonal Fuarı | [86] |
| 1-10 Eylül 2006 | 75. İzmir Enternasyonal Fuarı | [87][88] |
| 31 Ağustos-9 Eylül 2007 | 76. İzmir Enternasyonal Fuarı | İlk kez 2007 yılında bünyesinde, uluslararası bir kongre olan 3. Türkiye Acil Tıp Kongresi'ni de barındırdı.[89][90] |
| 22-31 Ağustos 2008 | 77. İzmir Enternasyonal Fuarı | 52'si yabancı, 791'i yerli toplam 843 firma katıldı. Onur konuğu ülkesi Küba, onur konuğu ili Karabük, teması "Küresel Isınma ve İklim Değişikliği" idi.[91][92] |
| 28 Ağustos-6 Eylül 2009 | 78. İzmir Enternasyonal Fuarı | Onur konuğu ülke Etiyopya, onur konuğu il Çanakkale oldu. Fuar teması ise iletişim teknolojileri ve telekomünikasyon olarak belirlendi.[93][94] |
| 27 Ağustos-5 Eylül 2010 | 79. İzmir Enternasyonal Fuarı | [95][96] |
| 8-18 Eylül 2011 | 80. İzmir Enternasyonal Fuarı | Ana teması çevre ve çevre teknolojileri olan organizasyonun onur konuğu ili Denizli, partner ülkesi ise Avusturya oldu.[97] |
| 31 Ağustos-9 Eylül 2012 | 81. İzmir Enternasyonal Fuarı | [98] |
| 29 Ağustos-8 Eylül 2013 | 82. İzmir Enternasyonal Fuarı | Sağlık teması, "Gücü Geçmişinde, Heyecanı Geleceğinde" sloganı ve altmış üç ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen fuarın partner ülkesi Sri Lanka oldu.[99][100] |
| 29 Ağustos-7 Eylül 2014 | 83. İzmir Enternasyonal Fuarı | Lojistik temasıyla gerçekleştirilen fuarın partner ülkesi Mauritius, odak ülkesi Hırvatistan, onur konuğu illeri ise Diyarbakır ve Malatya oldu.[101] |
| 28 Ağustos-6 Eylül 2015 | 84. İzmir Enternasyonal Fuarı | Eğitim teması ve "Köklü geçmiş, aydınlık gelecek" sloganıyla gerçekleştirilen fuarın partner ülkesi Türkmenistan, onur konuğu ili ise Eskişehir oldu.[102] |
| 26 Ağustos-4 Eylül 2016 | 85. İzmir Enternasyonal Fuarı | İnovasyon teması, "Gelecek İzmir'de" sloganı ve kırk iki ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen fuarın partner ülkesi Malezya, onur konuğu ili ise Manisa oldu.[103][104] |
| 18-27 Ağustos 2017 | 86. İzmir Enternasyonal Fuarı | Enerji teması, "İzmir On'u bekliyor" sloganı ve yirmi altı ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen fuarın partner ülkesi Rusya, onur konuğu ili ise Muğla oldu.[105] |
| 7-16 Eylül 2018 | 87. İzmir Enternasyonal Fuarı | Teknoloji teması, "Eylül'de gel" sloganı ve yirmi beş ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen fuarın partner ülkesi Sırbistan, odak ülkesi ise Hindistan oldu.[106] |
| 6-15 Eylül 2019 | 88. İzmir Enternasyonal Fuarı | "Fuardayız" sloganı ve otuz dokuz ülke ile yirmi bir ilin katılımıyla gerçekleştirilen fuarın partner ülkesi Çin, odak ülkesi Hindistan, onur konuğu illeri ise İstanbul ve Kahramanmaraş oldu.[107] |
| 4-8 Eylül 2020 | 89. İzmir Enternasyonal Fuarı | Akdeniz temasıyla gerçekleştirilen fuar, COVID-19 pandemisi nedeniyle on gün yerine beş günle sınırlı tutuldu.[108] |
| 3-12 Eylül 2021 | 90. İzmir Enternasyonal Fuarı | "90 Yıldır Birlikte Kutluyoruz" ve "Geleceği İzmir'de Birlikte Kuruyoruz" temalarıyla gerçekleştirilen fuara altmıştan fazla ülke temsilcisi katıldı.[109] |
| 2-11 Eylül 2022 | 91. İzmir Enternasyonal Fuarı | Fuar süresince uluslararası gastronomi fuarı Terra Madre Anadolu da düzenlendi.[110] |
| 1-10 Eylül 2023 | 92. İzmir Enternasyonal Fuarı | "Gençlik: Bugünün Öncüsü" temasıyla gerçekleştirilen fuarın onur konuğu ili Şanlıurfa oldu.[111] |