1920 Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimi

1919 genel seçimlerinin ardından yeni seçilen parlamento 12 Ocak 1920'de İstanbul'da toplandı. Ancak Misak-ı Millî'nin onayı, 16 Mart'ta İtilaf kuvvetlerinin şehri işgal etmesine yol açtı. Bazı milletvekilleri tutuklandı ve sınır dışı edildi. Sultan Vahdettin, 11 Nisan 1920'de parlamentoyu feshetti.^[2]

İstanbul işgal edildikten sonra, Anadolu Hareketi lideri Mustafa Kemal Temsil Heyeti başkanı sıfatıyla 19 Mart 1920'de il idarelerine ve ordu komutanlarına telgraf göndererek Büyük Millet Meclisi için seçimleri yapmalarını ve seçimleri 15 gün içinde bitirmelerini istedi.^[1] Toplam 12 maddeyi içeren bu genelgenin bazı maddeleri şöyledir:^[3]

• Memleket işlerini idare etmek ve denetlemek üzere, Ankara'da olağanüstü yetkilere sahip bir meclis toplanacaktır.
• Bu meclise üye olarak seçilecek kimseler, milletvekilleri ile ilgili yasa hükümlerine bağlıdırlar.
• Seçimlerde sancaklar esas alınacaktır.
• Her sancaktan beş üye seçilecektir.
• Seçimler, en geç on beş gün içinde Ankara'da çoğunluk sağlanacak şekilde tamamlanacaktır

Ayrıca bu genelgeyle, dağılmış olan son Osmanlı Meclis-i Mebusan üyelerinden Ankara’ya gelebilecek olanların da katılımının zorunlu olduğu bildirilmiştir.^[3]

Bu genelge 1908 seçimleri ile başlayıp 1943 seçimlerine kadar uygulanan seçim kanunundan farklılıklar göstermektedir. Nüfusa göre milletvekili seçilmesi ilkesinden vazgeçilmiş olup her sancaktan nüfusuna bakılmaksızın 5 üye seçilmesi istendi. Ayrıca, 1876 Anayasası'yla belirlenen 30 olan seçilme yaşı, bu genelgeyle 25'e indirildi. Bu genelge, içinde bulunulan olağanüstü koşullar nedeniyle 1877 seçiminde olduğu gibi özel bir seçim yöntemi belirledi.^[3]

Seçimlerden sonra, yeni Büyük Millet Meclisi 23 Nisan 1920'de Ankara'da, başkan Mustafa Kemal liderliğinde bir araya geldi.^[4]