2019 Cezayir protestoları
Gülümseme Devrimi olarak da adlandırılan 2019 Cezayir protestoları[5][6] Abdülaziz Buteflika'nın beşinci defa cumhurbaşkanı seçilmek için adaylığını imzalı bir açıklamada ortaya koymasından on gün sonra, 16 Şubat 2019'da başladı.
2019 Cezayir protestoları | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
22 Şubat'ta, Vahran'daki protestolardan bir görünüm | |||||||||||||||||||||||
|
Barışçıl ve şiddetsiz ilerleyen bu protestolar[7][8] askeriyenin de baskılarıyla 2 Nisan 2019 tarihinde Bouteflika'nın istifasına neden olmuştur.[9]
Arka plan
Abdelaziz Bouteflika
Abdelaziz Bouteflika, 1999'dan bu yana Cezayir Halk Demokratik Cumhuriyeti'nin başkanıdır.
Arap Baharı sırasında petrol açısından zengin olan hükûmet, 2010-2012 protestoları sırasında artan harcamalarla muhalefeti susturmayı başardı.[10]
2005'ten beri ve özellikle 2013'te geçirdiği inmeden sonra, Bouteflika'nın ülkeyi yönetme kabiliyeti sorgulanmıştır. Sık sık hastaneye yatmakta olduğu ve çok az yazılı açıklama ve konuşma yaptığından ötürü ölümüyle ilgili söylentiler sıkça yapılmıştır.[11]
Rüşvet ve yolsuzluk
Bouteflika yönetiminin üyeleri çeşitli yolsuzluk suçlamalarına maruz kaldılar. 2010 yılında devlete ait petrol ve doğal gaz şirketi Sonatrach, iki başkan yardımcısının yolsuzluktan hapsedilmesinden sonra tüm üst yönetimini askıya aldı. Cezayir Enerji Bakanı Chakib Khelil, şirketin başkanının ve birkaç yöneticinin adli denetim altına alındığını açıkladı.[12] 2013 yılında Khelil, İtalyan enerji şirketi Eni'nin bir yan kuruluşundan rüşvet almakla suçlandı.[13]
26 Haziran 2018'de Bouteflika, yakın olmasına rağmen, ulusal polis başkanı Abdelghani Hamel'i görevden aldı. Bu durum, Hamel'in bir şoförünün bir jandarma generali, dört yargıç ve iki savcıya rüşvet teklifi ile yargılanması sonucunda meydana geldi.[14][15]
Tepkiler
- : Avrupa Komisyonu, ifade ve toplanma özgürlüğü de dahil olmak üzere hukukun üstünlüğüne saygı çağrısında bulundu.[16][17]
- : ABD Dışişleri Bakanlığı, ülkenin "Cezayir halkı ve barışçıl gösteri yapma haklarını desteklediğini" belirten bir bildiri yayınladı.[16][18]
- : 12 Mart'ta Cibuti'de konuşan Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Bouteflika'nın yeniden seçilmemesi konusundaki kararını memnuniyetle karşıladı ve Cezayir hükûmetinin "makul uzunlukta bir geçişin ardından" popüler bir referandum tarafından onaylanan anayasal konferans planını destekledi.[19]
- : Göreve yeni atanan başbakan yardımcısı Ramtane Lamamra ve Moskova'da diplomatik bir gezi sonucu buluştuğu Sergey Lavrov ile[20] 19 Mart'ta ortak basın toplantısında "Moskova, Cezayir iç işlerine karışmamaktadır." dedi ve ek olarak, "kaderlerini, anayasalarına ve uluslararası yasalara dayanarak belirlemenin Cezayir halkına kalmış olduğunu" ekledi.[21]
Ayrıca bakınız
- 2010–12 Cezayir protestoları
- Abdelaziz Bouteflika, fr.wp