4K çözünürlük
4K çözünürlüğü çoğunlukla dijital filmlerde ve bilgisayar grafiklerinde kullanılan bir çözünürlük formatıdır. 4K'da yatay çözünürlük yaklaşık 4.000 pikseldir.[1] Yatay çözünürlük açıklanan oran aynı zamanda 720p ve 1080p dikey sayısını temsil eder.
Tarihçesi
Sinematografik amaçlar için piyasada bulunan ilk 4K kamera, 2003 yılında piyasaya sürülen Dalsa Origin'di.[2][3] 4K teknoloji, Kaliforniya Üniversitesi, San Diego, CALIT2, Keio Üniversitesi, Deniz Yüksek Lisans Okulu ve 2004 yılında IGrid ve CineGrid gibi mekanlarda çeşitli gösteriler gerçekleştiren dünyadaki üniversitelerdeki çeşitli araştırma grupları tarafından geliştirilmiştir.[4]
Formatlar
Dijital film
Dijital film en-boy oranı piksel çözünürlük oranına göre değişir. Dijital filmlerdeki ilk yüksek çözünürlük standartlarından biri 4K'dır. Özellikle bilgisayar oyunlarının gelişmesinde 4K standardının büyük katkısı olmuştur.
| Standart | Çözünürlük | Çerçeve oranı | Piksel |
|---|---|---|---|
| Tam diyafram 4K | 4096 × 3112 | 1.32:1 | 12,746,752 |
| Yüksek oran 4K | 3656 × 2664 | 1.37:1 | 9,739,584 |
| Dijital sinema 4K | 4096 × 1714 | 2.39:1 | 7,020,544 |
| Digital sinema 4K | 3996 × 2160 | 1.85:1 | 8,631,360 |
| Standart | Çözünürlük | Çerçeve oranı | En-boy oranı | Piksel |
|---|---|---|---|---|
| Tam diyafram 4K | 4096 × 3112 | 4:3 | 1:1 | 12,746,752 |
| Yüksek oran 4K | 3656 × 2664 | 1.37:1 | 1:1 | 9,739,584 |
PC formatları
UHD
Ultra High Definition (UHD), 3840 x 2160 piksel ve üzeri çözünürlüğe verilen addır.[5] Bir UHD monitör, bir Full-HD monitörün dört katı çözünürlük sağlar. Yatay çözünürlük piksel sayısı (3840) nedeniyle sinematik 4K standardıyla karıştırılarak "4K" ile eşanlamlı kullanılır.[6] UHD'nin 4K, 5K, 8K ve 10K türevleri PC monitörlerinde kullanılmaktadır.
| 1080p / FHD (1920x1080) | 1440p / QHD (2560x1440) |
| 2160p / UHD (4K) (4096X2160) | 4320p / UHD (8K) (7680x4320) |
YouTube formatı
Temmuz 2010'da YouTube 4K formatındaki videoların yüklenmesine kısıtlı olsa da izin vermiştir.[7] YouTube'a yüklenen 4K videolar belirli oranlarda yapılan kısıtlamalar nedeniyle YouTube formatı olarak adlandırılabilir.
4K monitör ve projektör cihazları listesi
Aşağıdaki monitör ve projektörler 4K çözünürlüğü destekler
| Üretici | Aygıt türü | Model | Çözünürlük | Diyagonal | DPI | Çıkış tarihi | Tavsiye edilen fiyat |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Barco | Monitör Projektör | LC-5621 | 3840x2160 4096x2160 4096x2160 4096x2400 4096x2160 4096x2160 4096x2160 | 56 inch 23m'ye kadar 32m'ye kadar NA 23m'ye kadar 23m'ye kadar 32m'ye kadar | 78 Değişken Değişken Değişken Değişken Değişken Değişken | Nis 2007 Mar 2011 Mar 2011 Kas 2010 Haz 2011 Haz 2011 Haz 2011 | NA |
| Eizo Nanao | Monitör | DuraVision FDH3601 | 4096x2160 | 36.4 inch | 127.2 pixel/inch | NA | 34,844 USD |
| Sharp, Eyevis | Monitör | EYE-LCD6400-4K | 4096x2160 | 64 inch | 72.4 pixel/inch | NA | 53,000 USD |
| Toshiba | Monitör (Televizyon); 3D (Autostereoscopic) | Regza 55X3 | 3840x2160 | 55 inch | 80.1 pixel/inch | Ara 2011 (Japonya) | 11,730 USD |
| Christie | Projektör | D4K35 | 4096x2160 | 30.5m'ye kadar | Değişken | NA | NA |
| Sony | Projektör | VPL-VW1000ES | 4096x2160 | Değişken | Değişken | Ara 2011 | 25,000 USD |
| Sony | Monitör (Televizyon); 3D (3D Gözlük) | XBR-84X900 | 3840x2160 | 84 inch | NA | Eyl 2012 | 25,000 USD |
| Panasonic | Monitör (Televizyon); 3D (3D Gözlük) | TH-152UX1 | 4096x2160 | 152 inch | 30.5 pixel/inch | Tem 2010 | 500,000 USD |
| TVLogic | Monitör | LUM-56W | 3840x2160 | 56 inch | 78.4 pixel/inch | NA | NA |
Türkiye'de 4K Yayınları
2023 sonu itibarıyla Türkiye'de ultra yüksek çözünürlüklü televizyon (UHD) yayını yapan tek kanal TRT 4K'dır.
4 Ekim 2015’te 4K UHD televizyon yayıncılığında bir ilk yaşanmış, Türkiye ve Avrupa’da ilk kez bir futbol maçı (Fenerbahçe-Ajax) TRT 4K kanalında yayınlanmıştır.[8]