5. Türkiye Hükûmeti
5. Türkiye Hükûmeti veya IV. İnönü Hükûmeti, 1 Kasım 1927 - 27 Eylül 1930 tarihleri arasında görev yaptı. Dördüncü İnönü Hükûmeti olarak bilinir.[1]
| 5. Türkiye Hükûmeti IV. İnönü Hükûmeti | |
|---|---|
 | |
| Kuruluş | 1 Kasım 1927 |
| Sona erme | 27 Eylül 1930 |
| Ülke |  Türkiye |
| Kişiler ve kuruluşlar | |
| Devlet başkanı | Mustafa Kemal Atatürk |
| Hükûmet başkanı | İsmet İnönü |
| Bakan sayısı | 10 |
| Üye parti(ler) | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Meclisteki durumu | Çoğunluk hükûmeti 269 / 335 |
| Ana muhalefet partisi | Serbest Cumhuriyet Fırkası |
| Ana muhalefet lideri | Fethi Okyar |
| Tarihçe | |
| Yasama dönemi | 3. dönem |
| Seçim(ler) | 1927 Türkiye genel seçimleri |
| Diğer | |
| Önceki | 4. Türkiye Hükûmeti |
| Sonraki | 6. Türkiye Hükûmeti |
Arka plan
Hükümet, Kemal Atatürk'ün ikinci kez Türkiye cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından kurulmuştur. Başbakan, bir önceki hükümetin de başbakanı olan Cumhuriyet Halk Fırkası'ndan (CHF) İsmet İnönü'ydü.
Kabine
| Görev[2][3] | İsim |
|---|---|
| Başvekil | İsmet İnönü |
| Adliye Vekili | Mahmut Esat Bozkurt |
| Müdafaa-i Millîye ve Bahriye (Millî Savunma ve Denizcilik) Vekili | Abdülhalik Renda |
| Dahiliye (İçişleri) Vekili | Şükrü Kaya |
| Hariciye (Dışişleri) Vekili | Tevfik Rüştü Aras |
| Maliye Vekili | Şükrü Saracoğlu |
| İktisat (Ekonomi) Vekili | Şakir Kesebir 21 Ocak 1928 - 29 Mayıs 1929 |
| Rahmi Köken 29 Mayıs 1929 - 27 Eylül 1930 | |
| Maarif (Eğitim) Vekili | Mustafa Necati 1 Kasım 1927 - 1 Ocak 1929 |
| İsmet İnönü (Geçici) 1 Ocak 1929 - 2 Mart 1929 | |
| Vasıf Çınar 2 Mart 1929 - 13 Nisan 1929 | |
| Cemal Hüsnü Taray 13 Nisan 1929 - 22 Eylül 1930 | |
| Nafia (Bayındırlık) Vekili | Behiç Erkin 1 Kasım 1927 - 15 Ekim 1928 |
| Recep Peker 15 Ekim 1928 - 27 Eylül 1930 | |
| Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili | Refik Saydam |
| Ziraat ve Ticaret Vekili | Rahmi Köken 1 Kasım 1927 - 21 Ocak 1928 |
1935 yılına kadar Türkiye'de soyadları kullanılmamaktaydı, bu durum Soyadı Kanunu'na kadar geçerli olmuştur. Listede yer alan soyadlar, kabine üyelerinin daha sonra aldıkları soyadlardır.
Sonrası
12 Ağustos 1930'da Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, eski başbakanlardan Fethi Okyar'dan Türkiye'de çok partili demokrasiyi ikinci kez başlatmak amacıyla bir muhalefet partisi olan Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kurmasını istedi. Büyük Buhran nedeniyle hükümet, halk desteğini yeni partiye doğru kaybediyordu ve İnönü yeni bir hükümet kurarak yeniden güç kazanmaya çalıştı.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetleri Başbakanlık.gov.tr
- Hükûmetler ve Programları - Türkiye Büyük Millet Meclisi10 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.