Allopatrik türleşme
Allopatrik türleşme (Antik Yunanca: "allos": diğer + "patrida": vatan, yurt) veya coğrafi türleşme (ayrıyurtlu türleşme); aynı türün biyolojik popülasyonu, dağ oluşumu gibi coğrafi veya göç gibi sosyal değişimlere bağlı olarak yalıtıldığında meydana gelen evrilmedir. Türleşmede ve yeni türlerin ortaya çıkmasında oldukça önemli bir faktördür.[1] Yalıtılan popülasyon genotipik ve/veya fenotipik başkalaşım geçirir. Farklı seçilimsel baskılara, genetik sürüklenmeye ve mutasyonlara maruz kalırlar.[2]
Ayrı kalan popülasyonlar, zaman içerisinde tamamen farklı karakteristiklere evrimleşebilirler. Coğrafi engeller, yani yalıtım, zaman içerisinde ortadan kalktığı takdirde; gruplar farklı türler meydana getirmişse, iki popülasyonun üyeleri birbirleriyle eşleşmeyi başaramayabilirler. Charles Darwin'in isponozlarında gözlediği gibi adaptif radyasyon, ada popülasyonlarındaki allopatrik türleşmenin bir örneğidir.
Meyve sineğinin (Drosophila) allopatrik türleşmesi örneği
Galapagos Adaları ispinozlarının allopatrik türleşme sonucu ortaya çıkan onlarca türünden örnekler
