Aung San
Bogyoke Aung San; (13 Şubat 1915, Natmauk, Britanya Hindistanı; 19 Temmuz 1947, Rangoon), Birmanya Bağımsızlık ordusu (BIA) Komutanı ve Anti-faşist Halk Özgürlük Birliği (AFPFL) başkanıdır. Birmanya Ulusal kahramanı kabul edilir. Bogyoke, yani yüce askeri lider olarak tanımlanmaktadır.[1]
| Aung San Şablon:My | |
|---|---|
 | |
| Büyük Britanya Burma kolonisi Burma Başbakanı | |
| Görev süresi 26 Eylül 1946 - 19 Temmuz 1947 | |
| Yerine geldiği | Sir Paw Tun |
| Yerine gelen | Ofis değişimi Burma Başbakanı U Nu |
| Burma Devleti Bakanı ve Savaş Bakanı | |
| Görev süresi 1 August 1943 - 27 March 1945 | |
| Yerine geldiği | Office created |
| Anti-Fascist People's Freedom League Başkanı | |
| Görev süresi 27 Mart 1945 - 19 Temmuz 1947 | |
| Yerine geldiği | Ofis kuruldu |
| Yerine gelen | U Nu |
| Burma Komünist Partisi Genel Sekreteri | |
| Görev süresi 15 Ağustos 1939 - 1940 | |
| Yerine geldiği | Ofis kuruldu |
| Yerine gelen | Thakin Soe |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Htein Lin 13 Şubat 1915 Natmauk, Magwe, British Burma |
| Ölüm | 19 Temmuz 1947 Rangoon, İngiliz Burması |
| Defin yeri | Martyrs' Mausoleum, Myanmar |
| Evlilik(ler) | Khin Kyi |
| Çocuk(lar) | Aung San Oo Aung San Lin Aung San Suu Kyi Aung San Chit |
| Bitirdiği okul | Rangoon Üniversitesi Yenangyaung Lisesi |
| İmzası |  |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı | Burma Independence Army Burma National Army Imperial Japanese Army |
| Rütbesi | Major general (highest rank in military at that time) |
Aung San, 1930'larda radikal bir öğrenci lideri olarak tanındı. 1939'da Burma Komünist Partisi'ni kurdu. Bir yıl sonra Komünist Parti'yi incelemek için Çin Cumhuriyeti'ne gitti. Japon işgali altındaki Amoy'a geldi ve oradan Tokyo'ya gönderildi. Burada askeri hükûmet tarafından konuk edildi. 1941'de Aung San, Japonya'da askeri eğitim alma düşüncesindeki insanları işe almak için gizlice Burma'ya döndü.
Otuz Yoldaş olarak bilinen 30 genç, Aung San'ın önderliğinde Japonya'ya gitti ve orada askeri eğitim aldı. Bunların arasında Başbakan U Nu ve daha sonra hükümdar olan Ne Win de vardı. Bunlardan 28'i ile Aung San, Aralık 1941'de Tayland üzerinden geri döndü. Burma'nın bağımsızlığı için savaşmak üzere bir ordu kurdu ve ilk olarak Ağustos 1943'te Burma'ya Bağımsızlık sözü veren Japonlarla birlikte savaştı. Japonların vaatlerinin yanlış olduğu ortaya çıktığında, Aung San ordusuyla taraf değiştirdi ve Mart 1945'te Japonlara savaş ilan etti. Bu olay Güneydoğu Asya'daki Müttefiklerin üst düzey komutanı Lord Louis Mountbatten'in ilgisini çekti.
II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Aung San, Anti-faşist Halk özgürlüğü Birliği'ni (AFPFL) yönetti. Siyasi Bağımsızlık mücadelesinde hem paramiliter bir güç olarak yer aldı hem de Mountbatten tarafından desteklendi. Aung San, Burma'nın 4 Ocak 1948'de İngiltere'den bağımsızlığını kazanmasına yol açan birçok önemli anlaşmayı müzakere etti. Ancak bunun sonucunu göremedi. 1947 yılının 19 Temmuzunda, o ve ağabeyi U Ba Kazan da dahil olmak üzere diğer altı Yönetim Kurulu Üyesi, Yangon'daki bir kabine toplantısında vurularak öldürüldü. Beş tetikçi ve elebaşı U Saw Ocak 1948'de asıldı.[2]
Aung San, 1942 yılında Khin Kyi ile evlendi. Kızları Aung San Suu Kyi, kardeşleri Aung San Oo (ABD'de yaşıyor) ve Aung San Lin'den (sekiz yaşında öldü) sonra bu evliliğin en küçük çocuğu idi. Myanmar'daki en tanınmış demokrasi savaşçısıdır. 1991 yılında Nobel Barış Ödülü'nü aldı.
Aung San'ın kızı Aung San Suu Kyi bir devlet kadını ve politikacıdır. Birmanya'nın Devlet Bakanı ve 20. (ve ilk kadın) Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. 2021 Myanmar darbesinde görevden uzaklaştı.
Aung San'ın isimleri
- Doğum adıh: Htein Lin (ထိန်လင်း)
- Öğrenci lideri iken thakin: Aung San (သခင်အောင်ဆန်း)
- Lakabı: Bo Teza (ဗိုလ်တေဇ)
- Japonca adı: Omoda Monji (面田紋次)
- Direniş dönemi kod adı: Myo Aung (မျိုးအောင်), U Naung Cho (ဦးနောင်ချို)
- General Ne Win ile iletişim kodu: Ko Set Pe (ကိုဆက်ဖေ)