Chi-Huey Wong
Chi-Huey Wong, Tayvanlı-Amerikalı biyokimyacı. Halen Kaliforniya'da Scripps Araştırma Enstitüsü Kimya Bölümü'nde Scripps Aile Kürsüsü profesörüdür.[1] Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi üyesidir, Wolf Kimya Ödülü'nü ve RSC Robert Robinson Ödülü'nü kazanmıştır.[2] 700'den fazla makale yayınlamış ve 100'den fazla patenti bulunmaktadır.[3]
Chi-Huey Wong 翁啟惠 | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 3 Ağustos 1948 Yizhu, Tainan ilçesi, Tayvan (günümüzde Chiayi ilçesi) |
| Milliyet | Tayvan Amerika Birleşik Devletleri |
| Eğitim | Ulusal Tayvan Üniversitesi Massachusetts Institute of Technology |
| Ödüller |
|
| Kariyeri | |
| Dalı | Biyokimya Kimyasal biyoloji |
| Çalıştığı kurumlar | |
Eğitimi
Wong, lisans ve yüksek lisansını Taipei'deki Ulusal Tayvan Üniversitesi'nin Biyokimyasal Bilimler bölümünden aldı, ardından 1982 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde Profesör George M. Whitesides yönetiminde enzimlerin organik sentezde katalizör olarak kullanımını inceleme alanında doktora yaptı.[4]
Araştırma ve Kariyer
Wong, 1982'den 1983'e kadar Harvard Üniversitesi'nde George M. Whitesides ile doktora sonrası araştırma çalışmalarına devam etti, daha sonra Kimya Bölümü'nde Teksas A&M Üniversitesi'nde bağımsız kariyerine başladı. Texas A&M Üniversitesi'ndeki görev süresi boyunca Yardımcı Doçent, Doçent ve Kimya Profesörü unvanlarını aldı.
Wong Ernest W. Hahn Kürsüsü ve Kimya Profesörü olarak Scripps Araştırma Enstitüsü'ne atandı. Scripps öğretim üyesi iken, Riken, Japonya'daki Glycotechnology Frontier Research Programı;[5] Sinica Akademisi Genomik Araştırma Merkezi direktörü[6] ve daha sonra Sinica Akademisi Başkanı olarak Çin Cumhuriyeti (Tayvan) Cumhurbaşkanı tarafından atandı. Şimdi Scripps Araştırma Enstitüsü'nde Scripps Aile Kürsüsü Kimya Profesörü olarak görev yapmaktadır.[7]
Wong, glikozbilime yaptığı orijinal katkılarla, özellikle oligosakkaritlerin[8][9][10][11][12] ve glikoproteinlerin[9][10][13][14][15] pratik sentezi için kemo-enzimatik yöntem ve çok sayıda oligosakkaritin hızlı hazırlanması için hiyerarşik ve programlanabilir tek pot sentez yöntemi geliştirmesiyle tanınır.[16] Wong tarafından geliştirilen, glikan mikrodizilerin geliştirilmesi üzerine yaptığı orijinal sentetik yöntemler,[17][18][19][20][21][22][23] protein-karbonhidrat etkileşiminin yüksek verimli analizi ve glikosilasyon problarının tasarımı,[24][25][26] sadece biyolojide glikosilasyonun temel çalışmasını değil,[27][28][29][30][31] aynı zamanda kanser ve bulaşıcı hastalıkların tedavisi için aşılar ve homojen antikorlar dahil karbonhidrat bazlı ilaçların klinik gelişimini de sağlamıştır.[10][32][33][34][35]
Ödüller
Wong, Amerikan Kimya Derneği tarafından verilen Arthur C. Cope Ödülü'nü aldı.[36] Diğer ödülleri arasında Wolf Kimya Ödülü,[37] Kraliyet Kimya Topluluğu Robert Robinson Ödülü,[38] Searle Scholar Ödülü, Başkanlık Genç Araştırmacı Ödülü, IUPAC Uluslararası Karbonhidrat Ödülü, Amerikan Kimya Derneği Harrison Howe Ödülü, Amerikan Kimya Derneği Claude S. Hudson Ödülü, Uluslararası Enzim Mühendisliği Ödülü, Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık Yeşil Kimya Ödülü, Kimyasal Araştırmalarda FA Pamuk Mükemmeliyet Madalyası[39] ve Sentetik Organik Kimyada Yaratıcı Çalışma Amerikan Kimya Derneği Ödülü yer alır.
Üyelikler
Wong 1994'te Academia Sinica, 1996'da American Academy of Arts and Sciences, 2002'de Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi, 2007'de Dünya Bilimler Akademisi, 2014'te Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Mucitler Akademisi üyesi, 2010 yılında Avrupa Moleküler Biyoloji Örgütü Yardımcı Üyesi olarak seçildi.[40]
Bibliyografya
- Enzymes in Synthetic Organic Chemistry (Sentetik Organik Kimyada Enzimler) Pergamon Press. 1994. 9780-0805-0582-4
- Carbohydrate Based Drug Discovery. (Karbonhidrat Bazlı İlaç Keşfi) Wiley Online Library. 2003. 9783-5276-0243-8
- Current Status and New Challenges in Glycoscience. (Glikozbilimlerde Mevcut Durum ve Yeni Zorluklar) Springer. 978-4-431-54841-6
Patentler
Wong icatları için birçok patent aldı. Temsili patentleri arasında Globo-H ve yeni glikolipid adjuvanları (US9,603,913B2) olan ilgili anti-kanser aşıları, PTFE benzeri alüminyum kaplamalı cam slaytlar üzerindeki Glikan dizileri ve ilgili yöntemler (US8,680,020), Virüse karşı bağışıklık kazandırma yöntemleri ve bileşimleri (US8.741,311), Oligosakkaritlerin büyük ölçekli enzimatik sentezi (US9,340,812), Glikan mühendisliği ile insan antikorlarını değiştirme yöntemleri (US10, 087,236), Artırılmış antikor etkinliği için evrensel glikoformlarla ilgili kompozisyonlar ve yöntemler (US10,023892), Kristal E. Coli'den bifonksiyonel transglikosilaz PBP1b'nin yapısı ve inhibitörleri (US9890111B2),[41] glikan mikrodizileri kullanılarak karbonhidrat-protein etkileşimlerinin kantitatif analizi: yüzey ve çözelti ayrışma sabitleri (US-8906832-B2),[42] Antibiyotik kompozisyonlar ve ilgili tarama yöntemleri (US8916540B2),[43] Hirsutella Sinensis mycelia bileşimleri ve sepsis ve ilgili enflamatuar yanıtların tedavisi için yöntemler (US8486914B2)[44] ve hücresel glikoproteinlerin sıralanması, haritalanması ve tanımlanması için uyarlanmış glikoproteeomik yöntemler (US7943330B2)[45] bulunmaktadır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Chi-Huey Wong'un araştırması 26 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Chi-Huey Wong - Semantik Bilgin 23 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Chi-Huey Wong - Google Akademik 25 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.