Hîz oğlanı

Hîz oğlanı, hîz oğlan veya kısaca hîz; Osmanlı İmparatorluğu'nda seks işçisi erkek.^[1][2] Hîz oğlanlarının oluşturduğu esnaf grubuna hîzan denirdi. Hîz oğlanlarının bir kısmı mesleklerini hamamlarda icra ettikleri için, zamanla hamam oğlanı kavramı da aynı anlamda kullanılmaya başlandı.^[2] Hîz oğlanı kavramı, modern Türkçedeki "ibne" sözcüğüne benzer şekilde, alay veya küçümseme amaçlı da kullanılıyordu.^[3]

Hîz oğlanlarından Dellaknâme-i Dilgüşâ adlı 17. yüzyıla ait bir el yazmasında bahsedilir. "Gönüller açan tellaklar kitabı" anlamına gelen ve İstanbul'da hamamlardan sorumlu en yüksek otorite olan 'hamamcılar kethüdası' Derviş İsmail tarafından yazılan eserde, İstanbul'un toplam 408 hamamında çalışan 2.321 tellaktan ve hîz oğlanı olarak çalışan on bir tellaktan bahsedilir.^[2]