Nureddin Zaza
Nureddin Zaza, Kürt siyasetçi, yazar ve şair. Suriye Kürdistan Demokrat Partisi'nin kurucu ortağı ve Paris Kürt Enstitüsü'nün kurucu üyesi olan Zaza, Kürt milliyetçisi parti Hoybun'un üyesiydi.[1]
| Nureddin Zaza | |
|---|---|
 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1919 Maden, Elazığ, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1988 Bussigny, Lozan, İsviçre |
| Partisi | Suriye Kürdistan Demokrat Partisi (1957–1963) |
| Bitirdiği okul | Lozan Üniversitesi |
Hayatı
1919'da , Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasından önceki yıllarda Kürt kasabası Maden'de[2] orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi, babası ve erkek kardeşinin Şeyh Said ve Ağrı ayaklanmalarını destekledikleri için Atatürk rejimi tarafından tutuklandığını gördü. 1930'da kardeşi Ahmed Nafız Zaza ile birlikte Suriye'ye sürgüne gönderildi.[3] Orada kardeşler Bedir Han ailesinden destek buldu.[4]
İngiliz Irak'ında bir yıl hapiste kaldıktan sonra çalışmaları için Beyrut'a ve ardından İsviçre'ye gitti. İsviçre'de ayrıca Suriye'ye dönmeden önce Avrupa'daki Kürt öğrenciler için bir dernek kurdu. Suriye'de Osman Sabri ile birlikte bir parti programı hazırladı,[5] 1957'de Suriye Kürdistan Demokratik Partisi'nin (KDPS) kuruluşunda yer aldı[3] ve 1958'de başkanı oldu.[6] Ayrıca Bedir Han kardeşlerin Hawar dergisinde[3] yazdı ve Kürt dilinin modernleşmesine katkıda bulundu.[7][8] Zaza da Hoybun üyesiydi ve bu dönemde Kamuran Ali Bedirhan ile birlikte bir radyo programı yayınladı.[9][10] Eylül 1962'de, Irak'taki Kürt ayaklanmasını desteklemekle suçlanarak Suriye makamları tarafından kısa bir süre tutuklandı.[11] 1965'te tekrar hapse atıldıktan ve yoğunlaşan Türk tehditlerinden sonra, Zaza Temmuz 1970'te İsviçre'ye kaçtı.
Zaza, Emmanuel Mounier üzerine tezini 1955'te Lozan Üniversitesi'nde yazdı.[12] Zaza'nın erkek kardeşi Suphi Ergene, 1954'ten 1957'ye kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Demokrat Parti'nin Elazığ ilçesini temsil eden milletvekiliydi.[13][14]
Seçilmiş edebiyat
- Nûredin Zaza (1955). "Etude critique de la notion d'engagement chez Emmanuel Mounier". Histoire des Idées et Critique Littéraire (Fransızca). Librairie Droz. 5079. ISSN 0073-2397.
- Nûredin Zaza (1974). Contes et poèmes kurdes (PDF) (Fransızca). Geneva: Éditions Peuples et Création. 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Mart 2020. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - Nûredin Zaza (1982). Ma vie de kurde: ou le cri du peuple kurde (Fransızca). Éditions P.M. Favre. 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - Nûredin Zaza (1995). Keskesor – Kurteçîrok (PDF) (Kürtçe). Stockholm: Nûdem. ISBN 91-88592-065. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Mart 2020. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım)
Kaynakça
Daha fazla okuma
- Konê Res (2019). Dr. Nûredîn Zaza (Kurdê Nejibîrkirinê) – 1919–1988 (Kürtçe). Sitav yayınevi. ISBN 9786057920096. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - "Noureddine Zaza (1920-1988)" (Fransızca). Bibliothèque nationale de France. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- Omar Şêxmûs (18 Şubat 2019). "Nûredîn Zaza: Rewşenbîr, siyasetvan û mirov" (Kürtçe). Kurdistan24. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.