Oleh Sentsov
Oleh Gennadiyoviç Sentsov (Ukraynaca: Олег Геннадійович Сенцов - d. 13 Temmuz 1976, Simferopol, Ukrayna, SSCB), Ukraynalı yönetmen ve yazardır.[1][2][3]
Oleh Sentsov | |
|---|---|
_cropped.jpg) | |
| Doğum | Олег Геннадійович Сенцов Oleh Gennadiyoviç Sentsov 13 Temmuz 1976 Simferopol, Kırım Oblastı, Ukrayna, SSCB |
| Milliyet | Kırım Tatarı |
| Vatandaşlık | Ukrayna |
| Meslek | Yönetmen, yazar |
| Etkin yıllar | 2008-günümüz |
| Tanınma nedeni | Rusya'nın Kırım'ı ilhakı sonrası tutuklanması |
| Suçlama | Terörizm |
| Mahkûmiyet cezası | 20 yıl |
| Mahkûmiyet durumu | Devam ediyor |
2011 çıkışlı film Gamer ile tanınan Kırım kökenli Sentsov, Rusya'nın Kırım'ı ilhakı sonrası Kırım'da tutuklandı ve terörizm suçlamasıyla Rusya mahkemesi tarafından 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.[4] Sentsov'un hapse mahkûm edilmesi; İfade özgürlüğüne dair bütün dünya tarafından takip edilen önemli sembolik bir dava durumundadır.[5]
Yaşamı
Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti Simferopol'da 1976'da dünyaya geldi. 1993-1998 yılları arasında Kiev Ulusal Ekonomi Üniversitesi'nde öğrenim gördü. Uzun yıllar Kiev'de bir bilgisayar kulübü işletti.[6] Bu arada Moskova'da senaryo yazma ve film yönetme üzerine dersler aldı ve iki kısa film yönetti.[6]
İlk uzun metrajlı filmi Gamer (2011), Rotterdam Film Festivali'nde gösterildi. Filmin gördüğü ilgi üzerine ikinci filmini çekmek üzere kaynak buldu. Filmin çekimlerinin 2014 yazında başlaması planlandı.[6] Bu dönemde başlayan Yevromaydan hareketin katılan Sentsov, Rusya'nın Kırım'ı ilhakı üzerine Kırım üslerindeki Ukraynalı askerlere yiyecek ve malzeme temin etti. 2014 yılının Mayıs ayında arkadaşı Oleksandr Kolçenkov ile birlikte Kırım'da Rusya gizli servisleri tarafından gözaltına alındı ve Rusya'ya götürüldü.
Rusya yönetimi, Sentsov ve Kolçenko'yu Rusya'da yasak olan Sağ Sektör (Pravıy Sektor) örgütünün hücresini kurmak, Kırım Rus Toplumu Teşkilatı ve Birleşik Rusya (Yedinaya Rossiya) Partisi’nin Simperefol (Akmescit)'teki ofislerini kundaklama ve Lenin Anıtını patlatma hazırlıkları yapmakla suçladı. Kuzey-Kafkasya Askeri Mahkemesi, 25 Ağustos tarihinde Oleh Sentsov hakkında 20 yıl ve Aleksandr Kolçenko hakkında 10 yıl hapis cezası verdi.
Stentsov 2017'de, ABD'de çok zor durumda olan düşünce mahkûmlarına verilen Barbara Goldsmith Yazma Özgürlüğü Ödülü'ne layık görüldü.[7]
14 Mayıs 2018'de, Rusya'daki 65 Ukraynalı siyasi mahkûmun hapsedilmesini protesto etmek ve serbest bırakılmasını talep etmek üzere açık uçlu bir açlık grevine başladı.[8][9]
Oleh Sentsov'un yaşadıkları arkadaşı Özbekistanlı yönetmen Askold Kurov tarafından kayda alınmış ve görüntülerin birleştirilmesi ile "Mahkeme Süreci: Rusya Devleti Oleh Sentsov'a Karşı " adlı bir belgesel oluşturulmuştur.[5]
Sentsov 25 Ekim 2018'de Avrupa Parlamentosu tarafından verilen Saharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'ne layık görüldü.[10]
Filmografisi
| Yıl | Film | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Yönetmen | Senarist | Yapımcı | Oyuncu | Not(lar) | ||
| 2011 | Gamer |  | | | Belgesel | |
| 2013 | Rhino | | | Tamamlanmadı[11] | ||
| 2017 | The Trial: The State of Russia vs Oleg Sentsov | | Belgesel[12] | |||
| 2020 | Nomera | | | [13] |