Olimpiyat Oyunları'nda Rodezya
Rodezya ilk kez Güney Rodezya adıyla 1928 Yaz Olimpiyatları'na katılmıştır. Amsterdam'da düzenlenen oyunlara katılan iki Rodezya'lı sporcu Cecil Bissett ve Len Hall boks dalında mücadele etmiş ve ikinci turda elenmişlerdir. Rodezya 1928'den sonra 1960'a dek olimpiyatlarda görünmemiştir. 1960 Yaz Olimpiyatları'na 12 sporcuyla katılmışlardır.[1] Güney Rodezya, son kez 1964 Yaz Olimpiyatları'na katıldı. Aralarında çim hokeyi takımının da olduğu 29 sporcuyla yarıştılar.
| Olimpiyat Oyunları'nda Rodezya | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||
| Olimpiyatlar tarihi | ||||||||
| Yaz Olimpiyatları | ||||||||
| ||||||||
1965'te Başbakan Ian Smith, ülkenin beyaz bir azınlık tarafından yönetilmesine olanak tanıyan tek taraflı bağımsızlık bildirgesi yayınladı. Bunun üzerine Birleşik Krallık,1968 Yaz Olimpiyatları'nı düzenleyecek olan Meksika'ya, Rodezya'yı Olimpiyatlara davet etmemesi için baskı uyguladı ve baskılar sonuç verdi. Ülke 1972 Yaz Olimpiyatları'na katılacakmış gibi hazırlandı ve Olimpiyat köyüne geldi. Ancak burada IOC tarafından sporcuların yarışlara katılımı engellendi. 1975'te Rodezya Ulusal Olimpiyat Komitesi kalıcı olarak IOC'tan ihraç edildi.
Rodezya, hiçbir Kış Olimpiyat Oyunları'na katılmamıştır. 1972'ye dek Paralimpik Oyunları'na da katılan Rodezya'nın Olimpiyatlarda madalyası yoktur.
Madalya Tablosu
| Oyunlar | Atlet | Madalya | Toplam | Sıra | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |  |  | ||||
 1928 Amsterdam | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | — |
 1960 Roma | 12 | 0 | 0 | 0 | 0 | — |
 1964 Tokyo | 29 | 0 | 0 | 0 | 0 | — |
| Toplam | 0 | 0 | 0 | 0 | — | |
1928 Yaz Olimpiyatları
Rodezya'nın Güney Rodezya bayrağı altında katıldığı ilk olimpiyattır. Bu olimpiyatta yalnızca iki sporcu ile yer aldılar. Bunlar; Cecil Bissett ve Leonard Hall olmuştur.[2] Boksta mücadele eden sporculardan Bisselt ilk turda elenirken,[3] Hall çeyrek finalde elenmiştir.[4] Rodezya, 1928'de kendi adına yarışmasına izin verilen iki İngiliz Milletler Topluluğu üyesinden birisiydi. Diğeri Malta'dır.[5]
| Oyunlar | Atlet | Madalya | Toplam | Sıra | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| | | | ||||
| 1928 Amsterdam | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | — |
1960 Yaz Olimpiyatları
Güney Rodezya, 1960'a dek Olimpiyatlarda görünmedi. Ancak Rodezya'lı sporcular Güney Afrika adına uluslararası rekabet etme imkanı buluyordu. Örnek olarak Leonard Hall, 1930 Britanya İmparatorluğu Oyunları'nda Güney Afrika bayrağı altında altın madalya kazanmıştır. Rodezya ve Nyasaland Federasyonu'na bağlı Malezya, Zambiya ve Zimbabve 1960 Yaz Olimpiyatları'nda Rodezya bayrağı altında yarışmıştır. 7'si erkek ve 5'i kadın olmak üzere toplam 12 sporcu ile yarıştılar. Bu 12 sporcu; boks, yelken, atlama, atıcılık ve yüzme branşlarında mücadele etti. Yelken'de mücadele eden David Butler ve Christopher Bevan 4. sırayı aldı ve Rodezya'nın en iyi derecesini elde etti.[6]
| Oyunlar | Atlet | Madalya | Toplam | Sıra | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| | | | ||||
| 1960 Roma | 12 | 0 | 0 | 0 | 0 | — |
1964 Yaz Olimpiyatları
Federasyon 1963'te dağıldı ve Nyasaland'ın adı Malavi oldu. Kuzey ve Güney Rodezya ise ayrı rekabet ettiler. Kuzey Rodezya oyunlarda Zambiya bayrağı altında katıldı. Güney Rodezya ise aynı kaldı. 1964 Yaz Olimpiyatları'nda 25'i erkek ve 4'ü kadın olmak üzere 29 sporcu ile katıldılar. Katıldıkları branşlar içerisinde çim hokeyi de vardır. Çim hokeyi ve yelkende yarışan sporcuların elde ettiği 11. sıra en iyi dereceleridir. Hiçbir bireysel atlet 17.likten daha iyi bir netice alamadı.[7][8]
| Oyunlar | Atlet | Madalya | Toplam | Sıra | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| | | | ||||
| 1964 Tokyo | 29 | 0 | 0 | 0 | 0 | — |
1964 Sonrası
1965 yılında Güney Rodezya Başbakanı Ian Smith, Birleşik Krallık'tan ayrılarak tek taraflı bağımsızlık ilan etti. Ülke, 1968 Kış Olimpiyatları'na davet edildi ancak oyuncuların yeterince rekabetçi olamaması nedeniyle reddedildi. Olimpiyatlara katılıp meşruiyet elde etmesini istemeyen Birleşik Krallık, Rodezya'nın Olimpiyat Oyunları'na katılmaması için büyük siyasi baskılar yapmıştır. Ancak buna rağmen Meksika 1968 Yaz Olimpiyatları'na davet edilen Rodezya'nın; İngilizler tarafından desteklenen Afrika boykotu tehdidi, İngiliz Hükûmetinin Rodezyalı sporcuların pasaportunu iptal etmesi gibi bürokratik engeller nedeniyle Olimpiyatlarda yer alması engellenmiş oldu.[5]
1971'de IOC, Rodezya'ya Olimpiyatlara katılabilmesi için bazı şartlar sundu. Bunlar; Güney Rodezya bayrağı ile yarışması ve God Save the Queen marşını okuyarak İngiliz kimliğini taşımasıydı. Rodezya, bu olimpiyatlarda Meksika'ya oranla Batı Almanya tarafından daha az baskı gördü. 44 sporcusu ile Münih'e gelen Rodezya kafilesi, burada Afrika ülkelerinin boykot tehdidi üzerine kararını değiştiren IOC tarafından olimpiyatlara alınmadı.[9]
1976 Yaz Olimpiyatları'na gelindiğinde sorunu daha önceden halletmek isteyen IOC, 26'ya karşı 41 oy ile Rodezya'yı Olimpiyatlardan kalıcı olarak men etti. Ülke, beyaz azınlık hükûmeti düştükten sonra Zimbabve adıyla 1980 Yaz Olimpiyatları'na ve sonraki Olimpiyatlara katılmayı sürdürmüştür. Rodezya'nın Paralimpik Oyunları'nda madalyaları mevcuttur.