Slobodan Milošević

Belgrad Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. Çalışma hayatına Belgrad belediye başkanının ekonomi danışmanı olarak başladı. Komünist Parti'ye katıldı. 1984 yılında, Sırbistan Komünist Partisi Başkanı olan arkadaşı İvan Stambolić tarafından başkent Belgrad'daki parti liderliğine getirildi.

1989'da Sırbistan Cumhurbaşkanı oldu ve göreve gelir gelmez Kosova'nın özerk statüsüne son verdi. Kontrolü sağlamak için Yugoslav birliklerinin bölgeye gönderildiği 1990'da Sırbistan, Kosova hükûmetini feshetti.

Hırvatistan ve Slovenya'nın Yugoslavya'dan 1991'de bağımsızlığını ilan etmesi üzerine Slovenya sınırlarına tanklar gönderdi. Kısa süren bir savaşı tetikledi fakat Slovenya'nın ayrılışını engellemedi. Hırvatistan'daki Sırpları da silahlara sarılmaları için cesaretlendirdi.

1992 yılının Ocak ayında Hırvatistan'da BM gözetiminde ateşkes yürürlüğe girerken, Mart ayında Bosna-Hersek bağımsızlığını ilan etti. Bu kez Bosnalı Sırpların ayaklanması için destek verdi. Yaklaşık 250.000 kişinin öldüğü Bosna Savaşı'nın başlamasından üç yıl sonra, ABD'nin girişimiyle Dayton'da Hırvat ve Bosnalı liderlerle barış masasına oturmayı kabul etti.

Yugoslavya'da Kasım ve Aralık 1996'da yapılan seçimlerde, eski Sırp liderinin müttefikleri genel seçimleri kazandı. Muhalefetteki koalisyon, yerel seçimlerde başkent Belgrad da dâhil olmak üzere kentlerin çoğunda zafer kazandı. Ancak kendi kontrolündeki Seçim Komisyonu, yerel seçimleri iptal etti. Bu karar, ülkeyi 250.000 kişinin katıldığı seçim sonrası şiddetine sürükledi.

Şiddet olayları yayılırken, 1997 Ocak ayında yenilgiyi kabullenerek, bazı kentlerin kontrolünü muhalefete bıraktı. 15 Temmuz'da parlamento tarafından Yugoslavya devlet başkanlığına getirildi.

Kosova'da Arnavutların ayaklanmasını bastırmak için Şubat 1998'de bölgeye birlikler gönderdi. Bölgede şiddet sürerken BM Güvenlik Konseyi, Eylül ayında derhâl ateşkes ve siyasi diyalog çağrısında bulunulan öneriyi kabul etti.

18-19 Mart'ta Fransa'da yapılan barış görüşmelerinde Kosovalı Arnavutlar bölgeye geçici özerklik tanınmasını öngören barış anlaşmasını imzaladı, ancak Sırplar anlaşmayı reddetti. Görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine 24 Mart'ta NATO bombardımanı başladı.

Miloşeviç, 27 Mayıs'ta Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından savaş suçu sanığı ilan edildi ve insanlığa karşı suç işlediği için Lahey Uluslararası Adalet Divanı'na verilen görev başındaki ilk devlet başkanı oldu. İnsanlığa karşı altı belirli suçtan oluşan iddianameye göre, Miloşeviç ve işbirlikçileri, doğrudan 750.000 Kosovalının mülteci durumuna getirilmesi ve etnik Arnavut oldukları için 6.000 kişinin öldürülmesinden sorumlu tutuldular.^[1] Bu arada, NATO bombardımanı Sırp askerlerinin Kosova'dan çekilmeye başladığı 10 Haziran'a kadar sürdü.

Yugoslavlar 24 Eylül 2000'de doğrudan devlet başkanını seçmek için ilk kez oy kullandı. Pek çok batılı vakıf bu seçimlerde Miloşeviç karşıtı muhalif adaylara para akıttı. Büyük kampanyalar düzenlendi. Miloşeviç'i zamanı geldiğinde iktidardan indirmek için eylemci bir rejim karşıtı gençlik grubu (Otpor adında) yaratıldı. Seçimde Miloşeviç karşıtları, Voyislav Koştunitsa'yı zafere taşırken, seçim komisyonu seçimlerin ikinci turunun yapılması gerektiğini açıkladı, ancak bu da ülke çapında gösterilerin başlangıcı oldu. 5 Ekim'de Belgrad caddelerine yürüyen Miloşeviç karşıtları parlamento, televizyon binası ve polis karakollarını ele geçirdi. Bu isyan Miloşeviç'in iktidardaki sonu oldu.

6 Ekim'de Milošević, Koštunica ile bir araya geldi ve alenen yenilgiyi kabul etti. Koštunica, Milošević'in duyurusunun ardından nihayet 7 Ekim'de Yugoslav cumhurbaşkanı olarak göreve başladı.

Hakkında çok sayıda yolsuzluk suçlaması olan Miloşeviç'in, Belgrad'daki villasında polis ve Milošević'in korumaları arasında 36 saatlik silahlı çatışmanın ardından 1 Nisan 2001'de Yugoslav makamları tarafından tutuklandı. Resmi bir suçlama yapılmamasına rağmen, Milošević'in görevi kötüye kullanmaktan ve yolsuzluktan şüpheleniliyordu.^[2]

Tutuklanmasının ardından ABD, Yugoslav hükûmetine Milošević'i ICTY'ye iade etmesi veya IMF ve Dünya Bankası'ndan gelen mali yardımı kaybetmesi için baskı yaptı. Başkan Koštunica, Yugoslav anayasasını ihlal edeceğini savunarak Milošević'in iade edilmesine karşı çıktı. Başbakan Zoran Đinđić, iade kararı çıkarmak için bir hükûmet toplantısı düzenledi.^[3] Milošević'in avukatları, iade sürecini Yugoslav anayasa mahkemesine temyiz etti. Mahkeme, itirazı görüşmek için iki hafta talep etti. Đinđić, cumhurbaşkanının ve anayasa mahkemesinin itirazlarını görmezden gelerek Milošević'in ICTY'ye iade edilmesini emretti. 28 Haziran'da Milošević, helikopterle Belgrad'dan Bosna-Hersek'in Tuzla kentindeki bir ABD hava üssüne götürüldü ve oradan da uçakla Hollanda'nın Lahey kentine götürüldü.

İade, Yugoslavya'da siyasi kargaşaya neden oldu. Başkan Koštunica iadeyi yasadışı ve anayasaya aykırı olmakla suçlarken, Đinđić koalisyon hükûmetindeki küçük bir parti protesto için ayrıldı. Milošević'in avukatı Toma Fila, iadenin Yugoslavya'nın iadeye ilişkin anayasal yasağını ihlal ettiğini söyledi.Đinđić, hükûmetin işbirliği yapmaması durumunda olumsuz sonuçları olacağını belirtti. Ek olarak hükûmet, Milošević'i ICTY'ye göndermenin, yabancı bir ülke değil bir BM kurumu olduğu için iade olmadığını savundu. İadenin ardından, bir grup bağışçı Yugoslavya'ya yaklaşık 1 milyar dolarlık mali yardım sözü verdi.}^[4]

Ağır savaş suçları hakkında 66 ayrı dava bulunan dört yıl Hollanda'nın Lahey kentindeki eski Yugoslavya için kurulan Savaş Suçları Mahkemesi'nde yargılandı. Lahey yakınında 13 yıl önce Bosna Savaşı'ndaki facialar yüzünden ABD öncülüğünde kurulan, BM'ye bağlı mahkemenin yaptırdığı özel cezaevinin bulunduğu Kuzey Denizi'ne nazır Scheveningen'de tutuldu. 11 Mart 2006 tarihinde savaş suçlarından yargılandığı sırada Lahey'de (Den Haag) hapishanede öldü.

• Slobodan Milošević, İddianame ve Tutanaklar27 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (ICTY)
• Slobodan Milosevic websitesi2 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.