Uluslararası Virüs Taksonomisi Komitesi
Uluslararası Virüs Sınıflandırma Komitesi (International Committee on Taxonomy of Viruses), virüslerin isimlendirilmesi ve sınıflandırmasında yetkili bir komitedir.[1][2] Virüsleri isimlendiren ve canlı organizmalardaki etkilerine göre sınıflandıran bir sistem geliştirmişlerdir. Üyeleri kabul görmüş uzman vilologlardır.[3] Uluslararası Mikrobiyoloji Birliği'nin Viroloji Bölümü tarafından yönetilir.[1][4]
Görevleri
- Virüsler için uluslararası kabul görmüş taksonomi geliştirmek.
- Uluslararası kabul görmüş virüs isimleri belirlemek.
- Virologların virüs sınıflandırmalarına ilişkin varılan kararları ve yapılan toplantıları raporlayarak yayınlamak.
- Virüs sınıflandırmaları ve isimlendirmelerini korumak.
- Modern toplumda virüs etkilerini ve davranışlarını incelemek.
İsimlendirme ilkeleri
Komitenin virüs isimlendirmesindeki temel ilkeleri.
- İstikrar
- Hata ve karışıklıklara neden olabilecek isimlerin kullanımını önlemek veya engellemek.
- Gereksiz isim oluşturulmasını önlemek.
Sınıflandırmada biyolojik sınıflandırma sisteminin biraz değiştirilmiş halini kullanırlar. Sadece takson düzeni tanırlar, aile, altaile, cins ve tür.[1]
Komite 1962 yılında kurulmasından bu yana istikrarın sağlanmasında çok başarılı olmuştur.1980'lerde tanımlanan her cins ve aile 2005 yılında da kullanılmaya devam etmiştir.[1]
Adlandırma ve takson değiştirme.
Yeni isimler, isim değişiklikleri ve taksonların yerleştirilmesi yönetim kurulunda öneriler biçiminde ele alınır. Tüm kararlar önce alt komiteler ve çalışma gruplarına danışılır.
Komite tarafından onaylanmayan bir takson adı yok statüsündedir ve kabul edilmiş hiyerarsik taksona bağlı ise onaylanır. Önerilen takson ismi kabul edilebilir değilse, komite kabul edilebilir uluslararası bir isim bulana kadar kararsız kalır ya da o isim kabul görür
Takson kuralları
Tür isminde gereğinden fazla kelime olmamalıdır. Virüs ismine -virus son eki getirilerek oluşturulur. Tür ismi uygun olmalı ve tür için kesin bir kimlik sağlamalıdır. Numaralar ve harfler ve bunların kombinasyonları yaygın olarak kullanılmıştır ancak yeni isimlendirmelerde artık tek başlarına kullanılamamaktadırlar.
Cinsler
Cinsler bazı önemli özellikleri benzeşen ve sadece konak ve virülensleri farklı virüslerden oluşur. Cins ismi son eki -virus olan tek bir kelimden oluşur.
Altaileler
Ortak özellikler paylaşan cinslerin bir grubudur. Karmaşık bir hiyerarşik durumu çözmek için gerektiğinde kullanılan bir taksondur.Son eki -virinae olan tek bir kelimedir.
Aileler
Aile cinslerin bir grubudur, ortak özellikler paylaşan altaileler şeklinde düzenlenmişlerdir.Son eki -viridae ile biten tek bir kelimeden oluşur
Takımlar
Takım bazı ortak karakterler taşıyan ailelerin oluşturduğu bir gruptur, son eki -virales ile biten tek bir kelimedir.
Sub-viral ajanlar için kurallar
Virüslerin sınıflandırması için geçerli olan kuralar viroidler için de geçerlidir. Viroidelerin de son ekleri vardır. Türler için viroid, cinsler için -viroid, altaileler için -viroinae ve aileler için -viroidaeRetrotransposonlar da sınıflandırma ve teriminolojide virus olarak geçmektediler. Satallitler (uydular) ve prionlar virüs olarak sınıflandırılmazlar.
İmla kuralları
- Virüs, takım, aile, altaile ve cins isimleri italik ve baş harfleri büyük yazılır.
- Cins isimleri italik ve ilk harfi büyük yazılır.
- resmi kullanımlarda takson adı taksonomik birimin önünde gelir.
Dış bağlantılar
- ICTV web site3 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ICTV discussion forum and taxonomic proposals 27 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- History of the ICTVdB
- Virus Taxonomy: Ninth Report[ölü/kırık bağlantı]