Ufa
Ufa (Rusça: Уфа, romanize: Ufa, Rusça telaffuz: [ʊˈfa]; Başkurtça: Өфө, romanize: Öfö, [ʏ̞ˈfʏ̞] (yardım·bilgi)), Rusya Federasyonu'na bağlı Başkurdistan Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük şehridir. Aynı zamanda Ufa İli'nin merkezidir. Ufa Başkurdistan merkez kuzeyinde, Ağizel ile Karaizel nehirlerinin kesiştiği noktada, Ural Dağları'nın güney kesiminin batısındaki Ufa Platosu 'nu oluşturan tepelerde yer almaktadır. Şehir nüfusu 1 milyondan fazladır;[1] metropol aglomerasyonu ise 1,4 milyona kadar insan barındırmaktadır. Ufa, nüfus açısından Rusya'daki en büyük 11., Volga Federal Bölgesi'ndeki en büyük 4. şehirdir.
Ufa(şehir) Өфө (Başkurtça) | |
---|---|
Уфа (Rusça) | |
Başkurdistan'ın Rusya'daki konumu (kırmızı) | |
Ülke | Rusya |
İdare | |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 710.16 km² |
Nüfus (2008) | |
• Toplam | 1.062.319 |
• Yoğunluk | oto/km² |
Alan kodu | +7347 |
Resmî site http://www.ufacity.info/en/ |
Şehrin 1574 yılında, yani şehrin bulunduğu yerde Korkunç İvan'in emri uyarınca bir kalenin dikildiği zaman kurulduğu düşünülmektedir.[2] 1586 yılında ise Ufa'ya resmen şehir statüsü verildi.[2] 1865 yılında Ufa şehri, o zaman Orenburg Guberniyası'ndan yeni ayrılmış Ufa Guberniyası'nın başkenti yapıldı. Ufa'nın nüfusu 20. yüzyılın başlarında arttı.
Günümüz Ufa ekonomisinin başlıca endüstrileri petrol arıtma, kimyasal ve makine mühendisliğidir. Petrol şirketi Başneft ile yan kuruluşlarının merkezleri Ufa'da yer almaktadır. Ufa etnik açıdan çeşitli bir şehirdir; nüfusun çoğunu Ruslar oluştururken, şehrin büyük Başkurt ve Tatar azınlıkları da var. Başkurt Devlet Üniversitesi, Ufa Devlet Havacılık Teknik Üniversitesi, Ufa Devlet Petrol Teknik Üniversitesi ve Ural Devlet Hukuk Üniversitesi dahil olmak üzere çok sayıda eğitim kuruluşu da bulunmaktadır. Ufa 2015 yılında hem BRICS[3] hem de Şanghay İşbirliği Örgütü[3][4] zirvelerine ev sahipliği yaptı.
Tarihçe
Ufanın erken tarihi Paleolitik zamanlara dayanır.[5] Muhtemelen, 5. ve 16. yüzyıllar arasında Ufa'nın bulunduğu bir Orta Çağ kenti vardı.[6] Pizzigano kardeşlerin haritasında (1367)[7] ve Katalan Atlası'nda (1375)[8] Ağizel Nehri üzerinde yaklaşık Paskerti (Bashkort) bir kasaba,[9] Gerardus Mercator'ın haritası (1554) da Paskerti adıyla yerleşimi işaretledi. Fransız oryantalist Henri Cordier, Pascherti'nin konumunu Ufa'nın şu anki konumu ile ilişkilendirmiştir.[10]
İbn-i Haldun Başkortnı Altınorda'nın en büyük şehirlerinden kenti derdi.[11]
18 yüzyılın Rus tarihçisi Peter Rychkov, Rusların gelmeden önce Ufa topraklarında harika bir şehir olduğunu yazdı.[12]
Orenburg Valiliği hükûmetinin yetkilisi Vasily Rebelensky, Ufa'nın Başkirler tarafından kurulduğunu yazdı.[13]
IV. İvan'ın emriyle 1574'te modern Ufa'nın yerine bir kale inşa edildi.[14]
Ünlü Daşka Taşı Ufa şehrinin yakınlarında Rus bilimadamları tarafından bulundu.
Coğrafya
Ufa Ağizel Nehri'nin kıyısında, kuzeyden güneye yaklaşık 30 km'lik alanı kapsar. Doğudan batıya ortalama 7 km'dir.
Ufa iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
En yüksek sıcaklık (°C) | 5,8 | 9,2 | 16,2 | 30,9 | 36,2 | 38,3 | 38,6 | 38,5 | 33,4 | 26,8 | 15,4 | 5 | 38,6 |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | −8,2 | −6,8 | 0,2 | 10,9 | 19,9 | 24,6 | 25,9 | 23,5 | 17,2 | 8,7 | −1 | −6,9 | 9 |
Ortalama sıcaklık (°C) | −12,4 | −11,8 | −5,1 | 5,2 | 13,2 | 18,1 | 19,7 | 17,2 | 11,3 | 4,5 | −4,2 | −10,7 | 3,8 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −17 | −17 | −10,4 | −0,1 | 6,8 | 11,8 | 13,7 | 11,6 | 6,5 | 1,1 | −7,5 | −15 | −1,3 |
En düşük sıcaklık (°C) | −48,5 | −43,5 | −34,4 | −29,7 | −9,7 | −1,2 | 1,4 | −0,6 | −6,8 | −25,6 | −35,1 | −45 | −48,5 |
Ortalama yağış (mm) | 48 | 39 | 32 | 33 | 46 | 66 | 55 | 58 | 51 | 58 | 52 | 51 | 589 |
Kaynak: Погода и Климат[15] |
Nüfus
1,062,319 nüfusa sahiptir Rusya’nın en kalabalık on birinci şehri.
Yıl | Nüfus | Halklar | ||
---|---|---|---|---|
Başkurt Türkleri | Ruslar | Tatar Türkleri | ||
17. yüzyıl | 700 - 800 | |||
1718 | 5,600 | |||
1811 | 9,200 | |||
1840 | 16,500 | |||
1865 | 20,100 | |||
1879 | 23,200 | |||
1886 | 27,000 | |||
1897 | 49,300 | |||
1913 | 100,700 | |||
1916 | 112,700 | |||
1920 | 92,800 | |||
1923 | 85,300 | |||
1926 | 98,500 | |||
1939 | 250,000 | |||
1959 | 546,900 | |||
1970 | 770,900 | |||
1979 | 976,858 | 92,678 | 568,504 | 240,881 |
1989 | 1,079,765 | 122,026 | 585,337 | 291,190 |
2002 | 1,049,479 | 154,928 | 530,136 | 294,399 |
2010 Rusya nüfus sayımına göre etnik yapı: başkurtlar % 17, tatarlar % 28.3, ruslar % 48.9 [16].
Ufa mahalleleri
- Merkez
- Kuzneczov küçük koyu
- Küçük koy
- Nijegorodka
- Dim Sanayı Mahallesi
- Dim Mahallesi
- Çernikovka
- İnors ,[17][18][19] Ufa'nın Kalininskiy ilçesine bağlı bir mahalle. İdari sınırlarına bakıldığında güneyinde Karaizel Nehri, doğusunda Gastello Mahallesi, kuzeyinde ise Inter RAO'nın 2. Ufa Birleşik ısı ve güç istasyonu[20][21][22] ve Ufa Motor Üretim İmalat Derneği yerleşkeleri bulunur.
1945'tan sonra mahallesi inşası yakalanan Almanlar tarafından gerçekleştirildi. Bu yüzden, mahalle adı Rusçadaki "Yabanci iş çüçü" ("İNOstrannaya Raboçaya sila") ifadesiden geldi.
Ufa Motor Üretim İmalat Derneği AL-41F1 (Ürün 117), Artyakıcı ve İtiş vektörlemesi ile beşinci nesil jet avcı uçakları için yapılan bir turbofandır ile belli. Ufa Motor Üretim İmalat Derneği'nde Suhoy Su-30, Suhoy Su-35 için motorlar da üretiliyor.[23][24]
İnors'daki evleri genellikle dokuz-on beş katlı.
Mahallesinin çoğu nüfusu Ufa Motor Üretim İmalat Derneğinde çalışır. Nüfusun çoğu Motor Derneğinde çalışsa da, çoğu insan Ufa'nın başka mahallelerinde çalışır. Mahalleden merkez yönüne sadece bir yol, Bogorodskaya Auılı sokağı aracıyla (Rusça Selskaya Bogorodskaya sokağı) var. Bu nedeniyle sabah (merkez yönüne) ve akşam (merkezden) saatlerinde trafik tıkılışı çok var. Aynı durum Ufa'nın Çernikovka Mahallesi yönüne giden aynı sokağın kuzey parçasında (Rusça Selskaya Bogorodskaya sokağı) de olur. Soruna çözüm üretilmiş (yolun genişliğini genişletmek) ancak işe yaramamıştır.
Diğer bir sorun 4 petrokimya tesisi ve iki büyük termik santralden kaynaklanan hava kirliliğidir. Bu alandaki hava kirliliği, petrokimya tesislerine doğrudan bitişik olan Çernikovka Mahallesinden düşüktür. Ama önemli ölçüde. Ufa şehri yöneticiler "sabır ederek ulaşmak istediğimiz sonuçların elde edebiliriz" bahaneler dışından problemi çözmeye çalışmaz. - Nogay
- Kooperatif alanı
- Kuzey Sanayı Mahallesi
- Lihaçev Sanayı Mahallesi
- Şakşa Mahallesi
- Şakşa-Bazileevka Mahallesi
- Glumilino
- Hüpaylı
- Oktyabr Prospektı Mahallesi
- Halle Sokağı Mahallesi
- Sutoloka
- Havalimanı
- Molodejnıy
- Yeşil Orman
- Novostroyka
- Ağizel
Eğitim
Ufa şehrinde 7 üniversite bulunmaktadır.
Başkurt Devlet Üniversitesi | Başkurt Devlet Tıbbi Üniversitesi | Ufa Devlet Havacılık Teknik Üniversitesi | Ufa Devlet Petrol Teknik Üniversitesi |
Ulaşım
Ufa etrafında Rusya'nın federal önemi olan M5 Ural Moskova —Samara - Ufa - Çelebi[25] ve M7 İdil Moskova —Nijni Novgorod - Kazan - Ufa[26] karayolları geçmektedir.
Galeri
- Başkurt halk kahramanı Salavat Yulaev heykelidir. Avrupa'nın en büyük kromdan yapılmış heykelidir.
- Merkez cami
- Yedi kiz heykel
- Ufa Hükûmet yurdu