Zihin haritası

Zihin haritası başlangıç olarak anahtar kelimeler ve şekiller kullanılarak gerçekleştirilen bir not tutma tekniği olarak ortaya çıkmıştır. Bu not tutma tekniğinin temelini Exeter Üniversitesi'nden Dr. Gordon Howe ve arkadaşlarının yaptığı araştırma sonuçları oluşturmaktadır.^[1] Bu teknik daha sonra daha çok batı ülkelerinde "Zihin Haritaları (İngilizce: Mind Maps), "Mental Haritalar (İngilizce: Mental Maps), "Öğrenme Haritaları (İngilizce: Learning Maps) gibi isimlerle anılmışlardır. Ancak bunların içinde Tony Buzan tarafından İngilitere'de tescil ettirilen "Mind Map" ismi ticari bir ürün haline getirilerek tanıtımında ve pazarlanmasında başarı sağlanmıştır. Bir teknik olarak kamusal alanda olmasına rağmen "Mind Map" ifadesi Tony Buzan'ın tescilli bir markasıdır.

Tekniğin Türkiye'de tanınmasını ve Türkçeye girmesini sağlayan ilk eser 1995 yılında Tony Buzan ile Memoriad Dünya Hafıza Olimpiyatları kurucularından olan yazar Melik Duyar'ın birlikte hazırladıkları "Beyin Haritaları ve Derslere Uygulama Teknikleri^[2]" başlıklı kaset ve kitap kombinasyonlu eğitim seti olmuştur. "Zihin Haritaları" ve "Beyin Haritaları" kavramları Türkçeye bu eserle kazandırılmıştır. Bir teknik olarak yine kamusal alanda olmasına rağmen, "Zihin Haritaları^[3]" ve "Beyin Haritaları^[4]" kavramları bir ticari veya hizmet emtiası olarak yazar Melik Duyar'ın daha sonraki yıllarda kurduğu Mega Hafıza şirketinin tescilli markalarıdır.

Zihin haritaları sadece not tutma sistemi olarak değil, düşünceleri oluşturmak, görselleştirmek, tasarlamak ve sınıflandırmak ile birlikte, eğitim alanında, organizasyonda, problem çözümünde ve karar alma süreçlerinde de etkin olarak kullanılmaktadır. Ana konu veya tema merkezde olmak üzere bilgiler arasındaki anlamsal ya da diğer bağlantılar anahtar kelimeler ve görsel resim ve şekillerle desteklenmektedir. Elemanları kelimeler, resimler, çizgiler, semboller, renkler ve şekillerdir.