Aleksandr Panayotov Aleksandrov
Aleksandr Panayotov Aleksandrov (bolgarcha: Александър Панайотов Александров) (1951-yil 1-dekabrda tugʻilgan) — isteʼfodagi bolgar kosmonavti. U Georgiy Ivanovdan keyin koinotga uchgan ikkinchi bolgar kosmonavtidir[1][2].
| Aleksandr Panayotov Aleksandrov | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi | 1-dekabr 1951-yil Omurtag, Targovishte viloyati, Bolgariya |
| Fuqaroligi | Bolgariya |
| Kasbi | Uchuvchi |
| Millati | Bolgariya |
| Mukofotlari | Bolgariya Xalq Respublikasi Qahramoni Sovet Ittifoqi Qahramoni |
| Kosmik karyera | |
| Daraja | Podpolkovnik, Bolgariya havo kuchlari |
Kosmosdagi vaqt | 9 kun 20 soat 10 minut |
| Tanlash | 1978-yil Interkosmos guruhi |
| Missiyalar | Mir EP-2 (Soyuz TM-5 / Soyuz TM-4) |
Missiya belgisi |  |
Biografiya
Aleksandrov 1951-yil 1-dekabrda Bolgariyaning Omurtag shahrida tugʻilgan. 1974-yilda Bolgariya Harbiy-havo kuchlari akademiyasini tamomlagan va 1983-yilda texnika fanlari boʻyicha ilmiy darajaga ega boʻlgan. Aleksandrovga Bolgariya havo kuchlarida podpolkovnik unvoni berilgan[3].
1978-yil 1-martda Aleksandrov Sovet Ittifoqining Interkosmos dasturi doirasida tadqiqotchi kosmonavt etib saylangan. Musobaqada olti nafar yarim finalchi ishtirok etdi, ular orasida parashyutda sakrash boʻyicha rekordchi Chavdar Djurov saralash bosqichida halok boʻldi[4]. Aleksandrov „Soyuz 33“ ning „Salyut-6“ kosmik stansiyasiga missiyasida Georgiy Ivanovga zaxira sifatida tanlangan. Keyinchalik Aleksandrov „Mir“ kosmik stantsiyasiga „Soyuz TM-5“ missiyasining bosh ekipajiga tayinlandi[5][3].
1988-yil 7-iyunda Aleksandrov TM-5 bortida tadqiqotchi kosmonavt sifatida missiya komandiri Anatoliy Solovyov va Viktor Savinix bilan birga uchdi. Georgiy Ivanov boshchiligidagi „Soyuz 33“ missiyasi „Salyut-6“ kosmik stansiyasiga yetib bormaganida, Aleksandrov „Mir“ga yetib borganida sovet kosmik stansiyasiga yetib borgan birinchi bolgar boʻldi. 17-iyun kuni Aleksandrov ekipaj bilan „Soyuz TM-4“ bortida qaytib keldi. U ekipaji bilan koinotda atigi 10 kun boʻlgan[6].
Aleksandrov keyinchalik Bolgariya Fanlar akademiyasi Koinot tadqiqotlari instituti direktorining oʻrinbosari boʻldi[3].
Hozirda Aleksandrov tadqiqotchi olim boʻlib ishlaydi. Oilali, bir farzandi bor[3].
Faxr va mukofotlar
- Bolgariya Xalq Respublikasi Qahramoni (1988)
- Sovet Ittifoqi Qahramoni (1988)
- Georgiy Dimitrov ordeni
- Lenin ordeni (1988)
- Ikkinchi Sovet-Bolgariya parvozining 15 yilligi munosabati bilan Stara Planina ordeni (2003), birinchi darajali
- Birinchi toifali harbiy uchuvchi
- Bolgariya uchuvchi-kosmonavti
- "Kosmosni oʻrganishdagi xizmatlari uchun" medali (2011-yil 12-aprel) — boshqariladigan kosmik parvozda xalqaro hamkorlikni rivojlantirishga qoʻshgan ulkan hissasi uchun
Shuningdek
- Bolgariya kosmonavt dasturi