OTR-21 Tochka

OTR-21 Tochka (tiếng Nga: оперативно-тактический ракетный комплекс (ОТР) «Точка»; tiếng Anh: Tổ hợp tên lửa chiến dịch chiến thuật "Tochka", "Dấu chấm hết") là một tổ hợp tên lửa đạn đạo chiến thuật tầm ngắn của Liên Xô. Mã định danh GRAU9K79; tên định danh NATOSS-21 Scarab. Tên lửa được vận chuyển và phóng đi trên xe mang phóng tự hành 9P129, tổ hợp này sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính.

OTR-21 Tochka
SS-21 Scarab
LoạiTên lửa đạn đạo chiến thuật
Nơi chế tạo Liên Xô
Lược sử hoạt động
Phục vụ1976 - nay (Scarab A)
1986 - nay (Scarab B)
Sử dụng bởiXem trong bài
Lược sử chế tạo
Nhà sản xuấtKBM (Kolomna)
Thông số
Khối lượng2.000 kg (4.400 lb) Scarab A
2.010 kg (4.430 lb) Scarab B
Chiều dài6,4 m (21 ft)
Đường kính0,65 m (2 ft 2 in)
Đầu nổHóa học, hạt nhân 100 kt, EMP, hoặc phá mảnh

Động cơĐộng cơ nhiên liệu rắn một tầng
Tầm hoạt động70 km (43 mi) Scarab A
120 km (75 mi) Scarab B
Tốc độ1,8 km/s (1,1 mi/s)
Hệ thống chỉ đạoQuán tính kết hợp với GLONASS
Nền phóngXe mang phóng cơ động

OTR-21 được triển khai tới Đông Đức vào năm 1981, để thay thế cho các tổ hợp tên lửa đạn đạo chiến thuật 9K52 Luna-M.

Mô tả

OTR-21 là một tổ hợp phóng tên lửa cơ động, được thiết kế để triển khai cùng với các đơn vị chiến đấu khác trên chiến trường. Trong khi 9K52 Luna-M (FROG-7) có độ chính xác thấp, thì OTR-21 có độ chính xác cao hơn rất nhiều. Tên lửa có thể tấn công các mục tiêu chiến thuật của đối phương, chẳng hạn như các cơ sở hậu cần, cầu, cảng, nhà kho, bãi tập kết, sân bay… Đầu đạn phân mảnh có thể được thay thế bằng đầu đạn hạt nhân, hóa học hoặc sinh học. Động cơ nhiên liệu rắn giúp tên lửa dễ dàng bảo dưỡng và triển khai.

Các đơn vị OTR-21 thường được tổ chức thành các lữ đoàn. Mỗi lữ đoàn có 18 xe phóng; mỗi xe phóng mang 2 tới 3 tên lửa. Xe phóng có thể lội nước, vận tốc tối đa trên đường đạt 60 km/h (37 mph) và 8 km/h (5,0 mph) ở dưới nước. Xe có hệ thống bảo vệ NBC (sinh - hóa - hạt nhân). Tổ hợp được phát triển từ năm 1968, có 3 biến thể được chế tạo.

Scarab A

Scarab A được đưa vào trang bị cho Lục quân Liên Xô vào năm 1975. Tên lửa có thể mang một trong ba kiểu đầu đạn:

  • Đầu đạn liều nổ mạnh thông thường nặng 482 kg (1.063 lb).
  • Đầu đạn phá mảnh (gây thương vong trong bán kính hơn 200 m (660 ft).
  • Đầu đạn hạt nhân chiến thuật.

Tầm bắn tối thiểu là 15 km (9,3 mi), cực đại đạt 70 km (43 mi); sai số trúng đích (CEP) là khoảng 150 m (490 ft).

Scarab B

Tổ hợp cải tiến Scarab B (Tochka-U) được trang bị năm 1989. Động cơ cải tiến tăng tầm bắn lên 120 km (75 mi). Sai số CEP giảm đáng kể, xuống còn 95 m (312 ft).

Scarab C

Biến thể thứ ba Scarab C được phát triển vào thập niên 1990. Tầm bắn tăng lên 185 km (115 mi), và CEP giảm. Scarab C có trọng lượng 1.800 kg (4.000 lb).

Biến thể khác

Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên tự phát triển một biến thể có tên gọi KN-02 Toksa (Rắn lục).[1] Toksa có tầm bắn 120–140 km, nó là tên lửa đạn đạo chính xác nhất trong kho tên lửa của Quân đội Nhân dân Triều Tiên cho đến nay. KN-02 sử dụng xe tải MAZ-630308-224 thay thế cho xe 9P129.

Lịch sử hoạt động

  • CNN đã báo cáo rằng ít nhất 1 tên lửa đã được sử dụng gần Donetsk trong Chiến tranh Donbass bởi Quân đội Ukraine và lực lượng li khai miền Đông được Nga hậu thuẫn. Barbara Starr của CNN đã đưa tin về việc sử dụng tên lửa đạn đạo ở miền Đông Ukraine vào ngày 29 tháng 7 năm 2021. "Tình báo Mỹ đã nhìn thấy thông qua hệ thống vệ tinh của mình Lực lượng Ukraine phóng tên lửa đạn đạo đất đối đất tầm ngắn từ các vị trí của Chính phủ Ukraine vào các khu do phe li khai chiếm đóng". Cô ấy nói "Điều này đã sảy ra trong 48 giờ qua. Đây là một yếu tố để thay đổi cuộc chơi". [4][5]

Nội chiến Syria (2011 - nay)

Nội chiến Yemen (2014 - nay)

Chiến tranh Nagorno - Karabakh 2020

Cuộc tấn công của Nga vào Ukraine 2022

Quốc gia sử dụng

Quốc gia hiện vẫn đang sử dụng

 Armenia
3 xe phóng với 24 tên lửa của tổ hợp Tochka-U
 Azerbaijan
12 xe phóng Tochka-U
 Belarus
36 [22]
 Bulgaria
18 xe phóng với 21 tên lửa (Scarab-A)
 Kazakhstan
12
 Bắc Triều Tiên
Sử dụng phiên bản KN-02 Toksa
 Nga
Tính tới năm 2019, Nga đang có 24 xe phóng. Hệ thống tên lửa của Nga đã được nâng cấp kể từ năm 2004 [23] và đã được lên kế hoạch thay thế bởi tên lửa 9K720 Iskander.[24] Lữ đoàn tên lửa 448, lữ đoàn tên lửa cuối cùng của Nga còn vận hành tên lửa Tochka đã được tái trang bị với tên lửa 9K720 Iskander, chính thức chấm dứt thời kì vận hành của loại tên lửa này trong Quân đội Nga. Tuy nhiên, một vài hệ thống vẫn được sử dụng ở bãi thử tên lửa Kapustin Yar.[25] Các báo cáo mới của Nga và các thước phim trên mạng xã hội cho thấy Nga vẫn trưng bày tên lửa Tochka ở các sự kiện năm 2021, bao gồm cả cuộc duyệt binh Ngày Chiến thắng.[26] Trong Cuộc tấn công của Nga vào Ukraine 2022, đã có giả thuyết rằng các xe phóng Tochka-U đã được đưa trở lại hoạt động,[27] nhưng điều này đã bị bác bỏ bởi Nga. Tổ chức Ân xá Quốc tế và một số chuyên gia quân sự báo cáo về việc Nga đã sử dụng tên lửa Tochka trong cuộc tấn công vào Kramatorsk.[28] Hơn nữa, một vài video đã cho thấy các tên lửa Tochka được vận chuyển trên xe tải từ Belarus đến Ukraine được sơn kí tự "V" vào ngày 530 tháng 3. [29] Thêm vào đó, Viện nghiên cứu chiến tranh cũng nói rằng Tập đoàn quân Cận vệ hỗn hợp số 8 hoạt động ở khu vực Donbas được trang bị tên lửa Tochka-U.[30]
 Ukraina
Theo Bộ Quốc phòng Nga, tính tới tháng 4 năm 2022, Ukraine hiện đang vận hành 38-90 xe phóng và vài trăm tên lửa Tochka.[31] Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế nói rằng Ukraine đang sỡ hửu 500 tên lửa loại này vào năm 2022.[32] Mặt khác, theo Globalsecurity, Ukraine đang sở hữu 90 xe phóng Tochka-U vào năm 2022, bằng với số lượng năm 1995.[33]
 Syria
Vận hành không rõ số lượng phiên bản KN-02 Toksa của Triều Tiên.[34] Vào tháng 2 năm 2017, theo báo cáo của Fox, Mỹ đã chính thức xác nhận rằng Nga đã chuyển 50 tên lửa Tochka-U đến Syria.[35] Phát ngôn viên Điện Kremlin Dimitry S. Peskov nói rằng Nga không hề có những thông tin này, và Bộ quốc phòng Nga đã phủ nhận điều này.[36]
 Yemen
Không rõ số lượng.

Quốc gia từng sử dụng

 Tiệp Khắc
Chuyển giao cho Cộng hòa SécSlovakia.
 Cộng hòa Séc
Tiếp nhận từ Tiêp Khắc, đã loại biên.
 Ba Lan
4 hệ thống, đã loại biên năm 2005 vì thiếu phụ tùng.
 Slovakia
Tiếp nhận một số lượng nhỏ từ Tiệp Khắc, đã loại biên toàn bộ.
 Liên Xô
Chuyển giao cho nước cộng hòa thừa kế.
Đông Đức
Chuyển giao cho CHLB Đức sau khi Đông Đức sáp nhập vào Tây Đức năm 1991.

Tham khảo

Liên kết ngoài