Phạm Thùy Nhân

Phạm Thùy Nhân sinh ngày 5 tháng 8 năm 1951 tại Phan Rí Cửa, Bình Thuận, ông là người gốc làng Cổ Lão, huyện Hương Trà, Huế.^[1][2] Khi học tại trường Tiểu học Thanh Lộc, ông đã bộc lộ được biệt tài kể chuyện. Năm 1964, Phạm Thùy Nhân học trung học đệ nhất cấp tại trường Trung học Bán công Phan Rí Cửa.^[3]

Theo nguyện vọng gia đình, Phạm Thùy Nhân chuẩn bị du học ngành y tại Pháp, nhưng năm 1969, ông lại danh vào Trường Đại học Văn khoa - Viện Đại học Đà Lạt.^[4] Năm thứ ba đại học, ông được họ thêm Kịch nghệ dưới sự giảng dạy của Giáo sư Vũ Khắc Khoan, ông thành đạo diễn của Kịch đoàn Thụ Nhân.^[5] Đoàn kịch với các thành viên nổi bật như Lê Cung Bắc, Thanh Lan, Lê Kim Ngữ, Phạm Văn Lại. Sau khi tốt nghiệp Cử nhân Việt Văn, Phạm Thùy Nhân thi lên bậc cao học nhưng thất bại.^[6] Giáo sư Vũ Khắc Khoan gọi ông đến Sài Gòn làm phụ khảo Khoa Việt văn tại Phân khoa Kịch nghệ & Điện ảnh, Trường Đại học Tri Hành cho đến sau tháng 4 năm 1975, ông trở về quê nhà làm ruộng.^[7]

Tháng 10 năm 1976, Phạm Thùy Nhân vào lại Sài Gòn, làm công tác sân khấu quần chúng tại Nhà Nghệ thuật quần chúng Thành phố Hồ Chí Minh. Năm 1980, ông vào biên chế của Hãng phim Giải Phóng, bắt đầu làm công việc biên kịch phim; năm 1981, ông được nhà văn Huỳnh Bá Thành giới thiệu về làm phó đạo diễn cho đạo diễn Lê Dân.^[8] Kịch bản đầu tay của Phạm Thùy Nhân là Con Mèo Nhung được Lê Dân dựng thành bộ phim cùng tên.^[7][9]

Năm 1987, ông hoàn tất kịch bản Trò ảo thuật, lấy bối cảnh Phan Rí Cửa nơi ông sinh ra; kịch bản qua tay hai đạo diễn, phải chịu cảnh bị "bỏ xó" trong hai năm.^[10] Cuốc cùng, kịch bản được giao cho đạo diễn Việt Linh dàn dựng thành bộ phim Gánh xiếc rong nhưng thay đổi bối cảnh, dù bị kiểm duyệt và bí mật sửa đối bởi lãnh đạo Hãng phim Giải Phóng, bôn phim vẫn gặt hái được nhiều giải thưởng trong và ngoài nước.^[7][10] Cùng với sự dàn dựng của đạo diễn Việt Linh, hai bộ phim Dấu ấn của quỷ và Mê Thảo thời vang bóng (chuyển thể từ tiểu thuyết của Nguyễn Tuân^[11]) cũng giành được những giải thưởng lớn. Trong thập niên 1990, Phạm Thùy Nhân cũng tham gia vào dòng phim mì ăn liền, các bộ phim Ngôi nhà oan khốc, và Bằng Lăng tím do ông viết kịch bản là những phim thị trường ấn tượng thời kỳ đó. Với phim truyền hình dài tập đề tài lịch sử, các phim Dòng đời, Bình Tây đại nguyên soái, Vó ngựa trời Nam cũng được một số giải thưởng trong nước.^[7]

Tháng 6 năm 2006, Phạm Thùy Nhân cùng các nhà biên kịch Châu Thổ, Sâm Thương, Thế Khanh thành lập Senafilm / Hãng phim Sena (viết tắt của scenario cinema film trong tiếng Pháp); với mục đích ban đầu là sản xuất kịch bản cho cá hãng phim khác.^[12]

Ông từng là Trưởng phòng biên tập Hãng phim Giải Phóng và^[13] thỉnh giảng môn Biên kịch tại Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh, từng giữ chức phó chủ tịch Hội Điện ảnh TP.HCM.^[14]

• Hồi ký^[1]
  • Câu chuyện nhỏ của tôi
  • Lê Cung Bắc, tôi và thầy Vũ Khắc Khoan
  • Mê Thảo, thời vang bóng
  • Rằng trăm năm cũng từ đây
  • Thiên đường đã mất
  • Từ sân khấu đến giảng đường

Sách^[1]

• 1986 - Thành phố những khuôn mặt điện ảnh (Hội điện ảnh TP HCM - nhiều tác giả)
• 1987 - Dưới ánh đèn sân khấu (Sở VHTT Tây Ninh - nhiều tác giả)
• 1988 - Những ngôi sao điện ảnh thế giới (Hội điện ảnh TP HCM - với Sâm Thương)
• 1992 - Điện ảnh Châu Á trên đường tìm kiếm (NXB TP HCM - với Sâm Thương)
• 1998 - Những đạo diễn nổi tiếng thế giới (NXB Văn nghệ TP HCM - với Sâm Thương)
• Tập kịch bản phim
  • Gánh xiếc rong (NXB Thuận Hoá - Huế, 1993)
  • Nhịp đập trái tim (NXB Văn Nghệ TP HCM, 1998)
  • Con đường gai nhọn (NXB Văn Hóa, 2020)^[13]
• Biên khảo
  • Điện ảnh trong trái tim tôi (NXB Văn Nghệ TP HCM, 1998)
  • Làm sao viết kịch bản phim (NXB Văn Hoá Sài Gòn, 2007

Kịch bản phim^[1]

Giải cá nhân

2013 - Biên kịch xuất sắc phim truyện truyền hình - Giải Cánh Diều 2013

Tác phẩm tham gia đạt giải

• Con mèo nhung (1981) - Bằng khen Hội Điện Ảnh Việt Nam tại Liên hoan phim Việt Nam lần 6 (1981)
• Gánh xiếc rong (1988 - xem phần giải thưởng)
• Bản tình ca cuối cùng (1993) - Giải kĩ thuật tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 10 (1993)
• Mảnh đất tình đời - Giải B của Giải thưởng Hội Điện ảnh Việt Nam 1994
• Cánh cửa cuộc đời (3 tập) - Giải B Hội Điện ảnh Việt Nam (2000)
• Sương gió biên thuỳ (21 tập) - Giải khuyến khích Hội Điện ảnh Việt Nam (2003)
• Mê Thảo - Thời vang bóng (2002 - xem phần giải thưởng)
• Hoạ mi - Giải khuyến khích - Giải cánh diều 2007
• Vó ngựa trời Nam (xem phần giải thưởng)
• Tháng năm rực rỡ - WeChoice Awards (2018)
• Con đường gai nhọn - Cánh diều Bạc hạng mục "Công trình nghiên cứu lý luận, phê bình điện ảnh" tại Giải Cánh diều 2023.