Search

Họ Lâm oanh

(Đổi hướng từ Sylviidae)

Họ Lâm oanh[1] hay họ Chích thật sự[2] hoặc họ Chích Cựu thế giới, (danh pháp khoa học: Sylviidae) là một họ chứa các loài chim nhỏ thuộc bộ Sẻ; các tên gọi chung và mang tính khoa học như chích Sylviid hay chích thật sự có thể là phù hợp hơn. Họ Sylviidae chủ yếu sinh sống tại khu vực châu Âu, châu Á và ở một phạm vi hẹp hơn tại châu Phi. Tuy nhiên, phần lớn các loài ở khu vực ôn đới là chim di cư theo mùa, với mùa đông chúng bay về phương nam tới châu Phi hay vùng nhiệt đới châu Á. Phần lớn các loài nói chung có bề ngoài khó phân biệt, mặc dù một số loài châu Á có thể là đậm màu rõ nét. Chim cả hai giới thông thường khá đồng nhất, nhưng cũng có thể khá khác biệt, chẳng hạn trong chi Sylvia. Nhiều loài là những dạng chim biết hót hay, nhưng có lẽ không hoàn hảo như nhiều loài chim dạng chích khác hay một số loài chim dạng hoét.

Họ Lâm oanh
Lâm oanh mũ đen trống (Sylvia atricapilla),
một loài chích điển hình
Phân loại khoa học
Giới (regnum)Animalia
Ngành (phylum)Chordata
Lớp (class)Aves
Bộ (ordo)Passeriformes
Phân bộ (subordo)Passeri
Phân thứ bộ (infraordo)Passerida
Liên họ (superfamilia)Sylvioidea
Họ (familia)Sylviidae
Vigors, 1825
Các chi
Xem văn bản
Danh pháp đồng nghĩa
Paradoxornithidae

Các loài chích Tân thế giới (họ Parulidae), chích ô liu (họ Peucedramidae) và chích Stenostirid hay "sẻ ngô đớp ruồi" (họ Stenostiridae) không có quan hệ họ hàng gần với chích Sylviid. Các loài chích Australasia (họ Acanthizidae), ngoài việc cùng nằm trong phân bộ Passeri, là hoàn toàn không có quan hệ họ hàng gì.

Lịch sử và hệ thống học

Trong nửa cuối thế kỷ 20, họ Sylviidae đã hợp nhất gần 300 loài chim nhỏ ăn sâu bọ trong gần 50 chi. Sau đó họ Đớp ruồi (Muscicapidae) đã được tách ra. Phần còn lại của họ trong phần lớn thời gian tồn tại tên gọi này đã phục vụ như là một đơn vị phân loại thùng rác sau chót trong lịch sử ngành điểu học. Vào đầu thế kỷ 20, gần như mọi loại "chim biết hót" và ăn côn trùng sinh sống ở Cựu thế giới mà giới khoa học đã biết đều có thời điểm được đặt tại họ này và phần lớn vẫn còn tiếp tục được làm như vậy.

Chỉ sau giữa thế kỷ 20 thì việc tách bóc họ "liên-Muscicapidae" mới bắt đầu một cách nghiêm túc. Tuy nhiên, phần còn lại của họ Sylvidae vẫn là một họ khổng lồ, với rất ít các kiểu mẫu quan hệ rõ ràng được công nhận. Mặc dù không đa dạng như họ Timaliidae định nghĩa khi đó (họ Khướu, một "đơn vị phân loại thùng rác" khác chứa nhiều dạng giống như hoét), ranh giới giữa họ "liên-Muscicapidae" trước đây còn mờ mịt hơn. Họ chủ yếu là các dạng "chích" phương nam Cisticolidae theo truyền thống cũng gộp trong họ Sylviidae. Tước mào (kinglet), một chi nhỏ (họ đơn loài Regulidae), cũng thường xuyên đặt trong họ này. Hiệp hội các nhà điểu học Hoa Kỳ gộp đớp muỗi, như là phân họ Polioptilinae, trong họ Sylviidae.[3]

Sibley & Ahlquist (1990)[4] hợp nhất "chích Cựu thế giới" với chim dạng khướu/họa mi và các đơn vị phân loại khác trong siêu họ Sylvioidea theo kết quả từ các nghiên cứu lai ghép DNA-DNA. Điều này chứng minh rằng họ Muscicapidae như định nghĩa ban đầu là một đơn vị phân loại hình thức trong đó tập hợp hoàn toàn chỉ là các dạng chim biết hót nhưng không có quan hệ họ hàng gì. Kết quả là tính đơn ngành của từng dòng dõi "chim biết hót" riêng rẽ ngày càng bị nghi vấn.

Gần đây, phân tích các dữ liệu chuỗi DNA đã cung cấp thông tin về siêu họ Sylvioidea. Thông thường, phạm vi của các nhánh đã bị đánh giá cực kỳ không đúng mức và chỉ 1 hay 2 mẫu vật được thử nghiệm cho mỗi "họ" giả định. Các nhóm nhỏ và ít hiểu rõ như khướu mỏ dẹt đã hoàn toàn bị loại bỏ ra ngoài (chẳng hạn như trong thực nghiệm của Ericson & Johansson 2003[5], Barker và ctv. 2004[6]). Những điều này chỉ có thể khẳng định rằng họ Cisticolidae quả thực là khác biệt và gợi ý rằng chào mào (Pycnonotidae) dường như là nhóm họ hàng gần gũi nhất của nhóm chứa các họ Sylviidae, Timaliidae, Cisticolidae và Zosteropidae.

Năm 2003, nghiên cứu về các mối quan hệ của họ Timaliidae[7] sử dụng các dữ liệu mtDNA cytochrome b và 12S/16S rRNA chỉ ra rằng họ Sylviidae và Timaliidae không là đơn ngành một cách tương hỗ đối với nhau. Ngoài ra, chi Sylvia, chi điển hình của họ Sylvidae, hóa ra là gần gũi với các đơn vị phân loại như họa mi mắt vàng (Chrysomma sinense) (theo truyền thống được coi là chim dạng khướu/họa mi không điển hình) và wrentit (Chamaea fasciata), một loài kỳ bí nói chung được coi là loài chim dạng khướu/họa mi duy nhất ở châu Mỹ. Khướu mỏ dẹt, được coi là họ Paradoxornithidae (một cách thô thiển là "các loài chim gây bối rối") với sự sáp nhập không rõ ràng cũng là một phần của cái dường như là một nhánh khá đặc biệt.

Cibois gợi ý rằng ICZN nên bỏ họ Sylviidae đi một cách chính thức trong vai trò của một đơn vị phân loại và chi Sylvia nên hợp nhất vào họ Timaliidae[8], nhưng các nghi ngờ vẫn tồn tại. Rõ ràng rằng việc mở rộng hoàn toàn của các nhóm liên quan cần phải có sự nghiên cứu một khoảng rộng hơn các đơn vị phân loại. Điều này được Beresford và ctv. (2005)[9] cùng Alström và ctv. (2006)[10] tiến hành. Họ xác định rằng họ Sylviidae như định nghĩa vào cuối thế kỷ 20 đã hợp nhất ít nhất là 4, nhưng có lẽ là nhiều tới 7 dòng dõi khác biệt. Các tác giả đã đề xuất việc tạo ra một vài họ mới (Phylloscopidae, Cettiidae, Acrocephalidae, Megaluridae) để phản ánh tốt hơn lịch sử tiến hóa của nhóm Sylvioidea.

Họ Sylviidae, đến lượt mình, nhận thêm vài đơn vị phân loại từ các họ khác. Tuy nhiên, họ đơn ngành nghĩa hẹp hiện nay đã suy giảm gần 80%, chỉ chứa 55 loài trong ít nhất 10 chi. Một điều hoàn toàn có thể là với các nghiên cứu tiếp theo, các đơn vị phân loại khác hiện vẫn còn trạng thái không chắc chắn (incertae sedis) trong số các đơn vị phân loại trước đây của nó, ngày nay thuộc các họ Timaliidae, Cisticolinae, hay thậm chí cả họ Muscicapidae cũng sẽ được chuyển vào nhóm này.

Sylviidae

Chích thật sự (hay chích Sylviid) và khướu mỏ dẹt. Nhóm chim khá đa dạng gồm các đơn vị phân loại nhỏ với đuôi hơi dài. Chủ yếu ở châu Á, phạm vi nhỏ hơn ở châu Phi. Một chút vào châu Âu; và một chi đơn loài ở ven biển miền tây Bắc Mỹ.

  • Chi Sylvia – 7 loài chim dạng "chích"/lâm oanh điển hình. Gộp cả Horizorhinus, Parophasma, Lioptilus, Pseudoalcippe.
  • Chi Curruca: 15 loài.
    • Sylvia nisoria = Curruca nisoria: Chích vạch dọc
    • Sylvia layardi = Parisoma layardi = Curruca layardi: [[Chích Bông ((Layard))
    • Sylvia boehmi = Parisoma boehmi = Curruca boehmi: Chích sọc
    • Sylvia subcaerulea = Parisoma subcaeruleum = Curruca subcaerulea: Chích huyệt hung
    • Sylvia buryi = Parisoma buryi = Curruca buryi: Chích Yemen
    • Sylvia lugens = Parisoma lugens = Curruca lugens: Chích nâu
    • Sylvia leucomelaena = Curruca leucomelaena: Chích Hồng Hải
    • Sylvia hortensis = Curruca hortensis: Chích Tây Orpheus
    • Sylvia hortensis crassirostris = Curruca crassirostris: Chích Đông Orpheus
    • Sylvia minula = Curruca minula: Chích họng trắng bé
    • Sylvia curruca = Curruca curruca: Chích họng trắng nhỏ. Gồm cả S. c. caucasia. Tổ hợp chích họng trắng nhỏ trước đây gồm cả C. minula, C. margelanica, C. halimodendri, C. blythi và C. althaea.
    • Sylvia minula margelanica = Curruca margelanica: Chích họng trắng Margelan, chích họng trắng Stolzmann. Gồm cả S. c. telengitica, S. c. chuancheica)
    • Curruca halimodendri: Chích họng trắng thảo nguyên. Gồm cả S. c. jaxartica)
    • Curruca blythi: Chích họng trắng Siberia.
    • Sylvia althaea = Curruca althaea: Chích họng trắng Hume, chích họng trắng núi. Gồm cả S. c. monticola.
  • Chi Atraphornis: 2 loài.
  • Chi Melizophilus: 13 loài.
    • Sylvia deserticola = Melizophilus deserticola: Chích Tristram
    • Sylvia mystacea = Melizophilus mystaceus: Chích Menetries
    • Sylvia communis = Melizophilus communis: Lâm oanh họng trắng
    • Sylvia conspicillata = Melizophilus conspicillatus: Chích bốn mắt
    • Sylvia sarda = Melizophilus sardus: Chích Marmora
    • Sylvia undata = Melizophilus undatus: Chích Dartford
    • Sylvia sarda balearica = Melizophilus balearicus: Chích Balearic
    • Sylvia melanothorax = Melizophilus melanothorax: Chích Cyprus
    • Sylvia rueppelli = Melizophilus rueppelli: Chích Rüppell
    • Sylvia melanocephala = Melizophilus melanocephalus: Chích Sardinia
      • Sylvia melanocephala momus
      • Sylvia melanocephala/momus norissae: Chích Fayyum – nghi ngờ là khác biệt, tuyệt chủng (khoảng năm 1940)
    • Sylvia cantillans moltonii = Curruca subalpina = Melizophilus subalpina: Chích Moltoni
    • Sylvia cantillans inornata = Curruca inornata = Melizophilus inornatus: Chích cận núi cao miền tây
    • Sylvia cantillans albistriata = Curruca cantillans = Melizophilus cantillans: Chích cận núi cao miền đông nam

Chuyển sang họ Paradoxornithidae

Chrysomma sinense, "họa mi" mắt vàng, là loài chim dạng "chích" Sylviid có quan hệ gần với khướu mỏ dẹt.

Các chi dưới đây đôi khi được coi là thuộc phân họ Paradoxornithinae, nhưng hiện nay được coi là họ tách biệt Paradoxornithidae.

Chi Rhopophilus: chi Sơn mi – trước đây trong họ Cisticolidae.

Chi Lioparus – trước đây trong chi Alcippe (Timaliidae).

Chi Paradoxornis – khướu mỏ dẹt (18 loài). Cận ngành với Conostoma.

Chi Conostoma

Chi Fulvetta – lách tách điển hình. Trước đây trong chi Alcippe (Timaliidae)

Chi Chrysomma – trước đây trong họ Timaliidae

Chi Moupinia

Chi Chamaea - wrentit

Chuyển sang họ Pellorneidae

Chi Graminicola

Chuyển sang họ Cisticolidae

Chi Bathmocercus – chích hung

Chi Sceptomycter – đôi khi hợp nhất với Bathmocercus. Họ Cisticolidae?

  • Sceptomycter winifredae: Chích Moreau

Chi Poliolais - Cisticolidae hay có thể là cơ sở như chào mào?

Từ 2 tới 14 loài trong số 15 loài chích bông

Họ mới Acrocephalidae

Chích Icterina, Hippolais icterina

Chích cây và chích đầm lầy hay chích Acrocephalid. Thông thường là các dạng chích lớn, phần lớn có màu nâu hung vàng phía trên và màu từ vàng tới be phía dưới. Thường sinh sống trong đồng rừng thưa, các bụi lau sậy và cỏ mọc cao. Chủ yếu ở miền nam châu Á và miền tây châu Âu và khu vực xung quanh, xa tới các đảo trên Thái Bình Dương, một số ở châu Phi. Giới hạn của chi cần sửa đổi nghiêm túc; hoặc là phần lớn các loài chuyển sang chi Acrocephalus, hoặc là chi này cần tách ra, nhưng hiện tại chưa đủ kiến thức và dữ liệu để làm việc này.

Sang nhóm chích Malagasy

Xem Cibois và ctv. (2001)[11]

Họ mới Megaluridae

Kōtātā hay Mātātā ở New Zealand, hay chim dương xỉ, có lẽ thuộc về họ Megaluridae

Chích cỏ và đồng minh hay chích Megalurid. Kích thước trung bình và thường có đuôi dài; đôi khi có kiểu màu phân biệt rõ nét nhưng nói chung có màu nâu xám. Thường kiếm ăn trên mặt đất. Sinh sống tại Cựu thế giới và khu vực Australia, trung tâm xung quanh Ấn Độ Dương; có thể chứa 1 loài ở Nam Mỹ. Một nhánh không được hỗ trợ đủ mạnh, cần có nghiên cứu bổ sung.

Donacobius mũ đen (Donacobius atricapillus), loài trong một thời gian dài coi là một dạng hồng tước khác thường có thể chỉ là thành viên (duy nhất tại Nam Mỹ) của họ này.

Họ mới Cettiidae

Chích bụi điển hình và họ hàng hay chích Cettiid. Một nhóm khác chứa các loài "chích" có lông màu nâu xám, có xu hướng nhỏ hơn và có đuôi ngắn hơn so với họ Megaluridae. Thông thường sinh sống trong khu vực nhiều cây bụi hay cây tầng thấp. châu Á lục địa và khu vực xung quanh, kéo dài tới châu Phi và Nam Âu.

Uguisu (鶯: oanh), oanh bụi Nhật Bản (Cettia diphone). Xem thêm uguisubari.

Sang họ Aegithalidae

Họ mới Phylloscopidae

Chích lá hay chích Phylloscopid. Một nhóm đa dạng về kích thước, thường có bộ lông màu xanh lục sặc sỡ ở phía trên và màu vàng phía dưới, hoặc lục-xám tới mâu-xám. Thường săn mồi khi đang bay. Đại lục Á-Âu, kéo dài từ đường Wallacea tới châu Phi.

Chích rừng (lâm liễu oanh) Phylloscopus sibilatrix

"Chích châu Phi"

Hay nhóm "Sphenoeacus". Một tổ hợp của các loài dường như thuộc về nhóm "chích kỳ quặc" cổ đại tại châu Phi. Hình-sinh thái hoàn toàn đa dạng. Tính đơn ngành cần sự xác nhận.

Không trong Sylvioidea

Chim biết hót và hoàn toàn không có quan hệ họ hàng gì nhưng cho đến nay vẫn đặt trong Sylviidae

"Sylviidae" incertae sedis

Các đơn vị phân loại vẫn chưa được nghiên cứu. Phần lớn có lẽ thuộc về một trong các họ của siêu họ Sylvioidea như đã liệt kê trên đây. Những đơn vị phân loại ở khu vực Australia-Thái Bình Dương có thể thuộc họ Megaluridae. Những đơn vị phân loại này được liệt kê theo trật tự tên họ và tên chi theo từng họ.

Chú thích

Tham khảo

Lấy từ “https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=vi&q=Họ_Lâm_oanh&oldid=70024066”
🔥 Top keywords: Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTCTrang ChínhGiỗ Tổ Hùng VươngTrương Mỹ LanĐặc biệt:Tìm kiếmHùng VươngVương Đình HuệUEFA Champions LeagueKuwaitChiến dịch Điện Biên PhủFacebookĐài Truyền hình Việt NamTrần Cẩm TúĐội tuyển bóng đá quốc gia KuwaitGoogle DịchViệt NamCúp bóng đá U-23 châu ÁCúp bóng đá U-23 châu Á 2024Real Madrid CFBảng xếp hạng bóng đá nam FIFACleopatra VIITô LâmTim CookNguyễn Phú TrọngHồ Chí MinhHai Bà TrưngManchester City F.C.VnExpressChủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt NamNguyễn Ngọc ThắngĐền HùngCúp bóng đá trong nhà châu Á 2024Võ Văn ThưởngOne PieceLịch sử Việt NamCuộc đua xe đạp toàn quốc tranh Cúp truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh 2024Phạm Minh ChínhTikTokĐinh Tiên Hoàng