Tôn thức Thái cực quyền

Tôn thức Thái cực quyền, Tôn gia Thái cực quyền hay Tôn thị Thái cực quyền (孫式, 孫家, 孫氏 太極拳), còn gọi là Khai hợp hoạt bộ Thái cực quyền (開合活步太極拳), là dòng phái Thái cực quyền của dòng họ Tôn Trung Quốc, được Tôn Phước Toàn, tự là Lộc Đường xiển dương, phát triển trên cơ sở Võ thức Thái cực quyền học từ Hác Vi Chân dung hợp với Hình ý quyềnBát quái chưởng.

Lịch sử

Tôn Phước Toàn (Sun Fuquan 孫福全), tự là Lộc Đường (Sun Lu-t'ang hoặc Sūn Lùtáng 孫祿堂, 1861-1932), vãn hiệu Hàn Trai, là người huyện Hoàn, tỉnh Hà Bắc. Từ nhỏ ông đã say mê võ thuật, theo Lý Khôi Viên học Hình ý quyền (Xingyiquan 形意拳) và có cơ duyên thụ giáo thầy Quách Văn Thâm, vốn là tôn sư của Lý Khôi Viên, được Quách Văn Thâm chân truyền tuyệt kỹ. Về sau, Tôn Lộc Đường lại theo thầy Trình Diên Hoa học Bát quái chưởng (Bāguàzhăng 八卦掌) và đã mang công phu thâm hậu sau nhiều năm luyện tập.

Trong những năm tiếp theo Tôn Lộc Đường tiếp tục theo học Võ thức Thái cực quyền từ Hác Vi Chân. Say mê nghiên cứu, tiên sinh đã tinh thông ảo diệu cả ba hệ quyền thuật, dung hợp thành một mà sáng tạo ra Tôn thức Thái cực quyền[1].

Đặc điểm

Tôn thức Thái cực quyền có bộ pháp tới lui theo nhau, bước tới thì chân sau theo, bước lui thì chân trước rút về[1], khá gần với kỹ thuật đạp bộ của Vịnh Xuân quyền. Kỹ pháp của Tôn thức Thái cực thư thái, tròn trịa, linh hoạt, nhanh nhẹn, tự nhiên. Lúc luyện hai chân hư-thực phân biệt rõ ràng. Quyền thức giống như mây bay nước cuốn, liên tục không ngừng, mỗi lúc chuyển thân lại lấy các chiêu "khai" và "hợp" tiếp nhau, nên còn được gọi là Khai hợp hoạt bộ Thái cực quyền[1].

Quyền thức

TTTên chiêu thứcTTTên chiêu thức (tiếp)TTTên chiêu thức (tiếp)
1Khởi thế
Thế khởi đầu
34Hợp thủ67Vân thủ
Tay chuyển động như mây bay
2Lãn trát y
Lười mặc áo ngoài
35Đơn tiên68Vân thủ hạ thế
Tay như mây trong thế hạ xuống
3Khai thủ
Tay mở ra
36Vân thủ69Kim kê độc lập
Gà vàng đứng một chân
4Hợp thủ
Tay hợp lại
37Cao thám mã
Xoa đầu ngựa
70Đảo niện hầu
5Đơn tiên
Một cây roi
38Hữu khởi cước
Đá bên phải
71Thủ huy tỳ bà (hữu thức)
6Đề thủ thượng thức
Thức nâng tay lên
39Tả khởi cước
Đá bên trái
72Bạch hạc lượng sí
7Bạch hạc lượng sí
Hạc trắng xòe cánh
40Chuyển thân đặng cước
Xoay người đá bằng gót chân
73Khai thủ
8Khai thủ41Tiến bộ đả chùy
Bước chân lên đánh chùy
74Hợp thủ
9Hợp thủ42Phiên thân hữu khởi cước
Xoay người đá chân phải
75Lâu tất ảo bộ (tả thức)
10Lâu tất ảo bộ (tả thức)
Bước nghịch quét qua đầu gối (thức trái)
43Phi thân phục hổ
Dời người hổ nằm phục
76Thủ huy tỳ bà
11Thủ huy tỳ bà (tả thức)
Tay gảy đàn tỳ bà (thức trái)
44Tả khởi cước77Tam thông bối
12Tiến bộ ban lan chùy
Bước lên gạt ngăn chặn đấm
45Chuyển thân hữu đặng cước
Xoay người đá chân phải bằng gót chân
78Lãn trát y
13Như phong tự bế
Giống như ngăn giống như chặn
46Thượng bộ ban lan chùy79Khai thủ
14Bảo hổ thôi sơn
Ôm cọp đẩy núi
47Như phong tự bế80Hợp thủ
15Khai thủ48Bão hổ thôi sơn81Đơn tiên
16Hợp thủ49Khai thủ (hữu chuyển)82Vân thủ
17Lâu tất ảo bộ (hữu chuyển)
Bước nghịch quét qua đầu gối (chuyển phải)
50Hợp thủ83Cao thám mã
18Lãn trát y51Lâu tất ảo bộ (hữu chuyển)84Thập tự bãi liên
Hình chữ "thập", tạt lá sen
19Khai thủ52Lãn trát y85Tiến bộ chỉ đáng chùy
Bước lên đánh vào bụng dưới
20Hợp thủ53Khai thủ86Thối bộ lãn trát y
21Đơn tiên54Hợp thủ87Khai thủ
22Chẩu hạ khán chùy
Chùy nhìn dưới chỏ
55Tà đơn tiên88Hợp thủ
23Đảo niện hầu (tả thức)
Đuổi khỉ lui lại (thức trái)
56Dã mã phân tông
Ngựa hoang lắc bờm
89Đơn tiên
24Đảo niện hầu (hữu thức)
Đuổi khỉ lui lại (thức phải)
57Lãn trát y90Đơn tiên hạ thế
25Thủ huy tỳ bà (hữu thức)58Khai thủ91Thượng bộ thất tinh
26Bạch hạc lượng sí59Hợp thủ92Thối bộ khóa hổ
27Khai thủ60Đơn tiên93Chuyển giác bãi liên
Đổi góc tạt lá sen
28Hợp thủ61Hữu thông bối chưởng
Chưởng thông qua lưng (trái)
94Loan cung xạ hổ
Giương cung bắn cọp
29Lâu tất ảo bộ (tả thức)62Ngọc nữ xuyên thoa
Thiếu nữ đưa thoi
95Song chàng chùy
Hai chùy đụng nhau
30Thủ huy tỳ bà (tả thức)63Lãn trát y96Âm dương hỗn nhất
Âm dương trộn lại làm một
31Tam thông bối
Ba lần thông suốt lưng
64Khai thủ97Thâu thức
Thế thu lại
32Lãn trát y65Hợp thủ
33Khai thủ66Đơn tiên

Kỹ thuật thôi thủ

Công phu thôi thủ của Tôn thức Thái cực quyền gồm Định bộ thôi thủ và Hoạt bộ thôi thủ.

Chú thích

Tham khảo

  • Thái cực quyền toàn tập, Tập 5: Tôn thức Thái cực quyền; Nhà xuất bản Đồng Nai, 2000. Trang 618-692.


Ngũ đại danh gia Thái cực quyền

Trần gia | Dương gia | Ngô gia | Võ gia | Tôn gia