Tiền chấn

Động đất xảy ra trước một sự kiện địa chấn lớn hơn và có liên quan đến nó theo cả thời gian và không gian

Tiền chấn là một trận động đất xảy ra trước một trận động đất lớn hơn (động đất chính) và có liên quan đến nó trong cả không gian và thời gian. Việc xác định một trận động đất là Tiền chấn, động đất chính hay dư chấn chỉ có thể hoàn thành sau khi đầy đủ trình tự của các sự kiện đã xảy ra.[1]

Sự xuất hiện

Hoạt động tiền chấn đã được phát hiện xảy ra cùng với khoảng 40% các động chất vừa và lớn,[2] và khoảng 70% các động đất >7.0 độ Richter.[3] Chúng xảy ra từ một vài phút đến vài ngày hoặc thậm chí còn dài hơn trước động đất chính, ví dụ như động đất Sumatra năm 2002 được coi như là một tiền chấn của trận động đất và sóng thần Ấn Độ Dương 2004 với một sự chậm trễ hơn hai năm giữa hai sự kiện.[4]

Một số động đất lớn (>8.0 độ Richter) không cho thấy có hoạt động tiền chấn nào, ví dụ như trận động đất 8.6 độ Richter năm 1950, Ấn Độ- Trung quốc.[3]

Sự gia tăng hoạt động tiền chấn khó để định lượng cho một trận động đất nhưng trở nên rõ ràng với sự kết hợp các kết quả của nhiều sự kiện khác nhau. Từ các quan sát được kết hợp, sự gia tăng trước động đất chính được xác định tuân theo quy luật năng lượng đảo nghịch. Điều này có thể chỉ ra rằng tiền chấn tại ra thay đổi ứng suất tạo ra động đất chính hoặc sự gia tăng có liên quan đến sự gia tăng áp suất chung trong khu vực.[5]

Cơ học

Việc quan sát tiền chấn gắn liền với nhiều động đất cho thấy rằng chúng là một phần của một quá trình chuẩn bị trước động đất chính.[2] Trong một mô hình đứt gãy động đất, quá trình hình thành tăng dần, bắt đầu với một sự kiện rất nhỏ gây nên một lớn hơn, tiếp tục cho đến khi đứt gãy động đất chính được kích hoạt. Tuy nhiên, phân tích về một số tiền chấn đã chỉ ra rằng họ có xu hướng giảm bớt sức căng  xung quanh đứt gãy. Xét theo cách này, tiền chấn và dư chấn là các phần của cùng một quá trình. việc này được hỗ trợ bởi một mối quan hệ được quan sát giữa các tỷ lệ của tiền chấn và tỷ lệ dư chấn cho một sự kiện.[6]

Dự báo động đất

Sự gia tăng hoạt động địa chấn ở một khu vực đã được dùng như một phương pháp dự đoán động đất, nhất là trong trường hợp của động đất Haicheng 1975 ở Trung quốc, nơi một cuộc sơ tán đã được tổ chức bởi sự gia tăng hoạt động địa chấn. Tuy nhiên, hầu hết động đất thiếu các dấu hiệu tiền chấn rõ ràng và phương pháp này đã được chứng minh là không hữu ích, vì hầu hết động đất nhỏ không phải tiền chấn, dẫn đến có thể xảy ra báo động giả.[7] Động đất dọc ranh giới chuyển dạng đại dương cho thấy hành vi lặp lại, cho phép dự đoán cả vị trí và thời gian của những trận động đất này.[8]

Ví dụ của động đất với các hoạt động tiền chấn

  • Ví dụ mới nhất loại động đất này là Động đất Kumamoto 2016.
  • Động đất mạnh nhất của loại này là động đất Valdivia 1960 mà có độ lớn 9,5 MW.
Ngày (Tiền chấn)Cường độ (Thang độ lớn mô men MW)(Tiền chấn)Quốc giaVùngNgày (động đất chính)Độ sâuĐộ lớnCường độTênSố người chếtSóng thần
21/05/1960 (1 ngày trước động đất chính)7,9 ChileVùng Araucanía22/05/196035 km9,5 MWXII MercalliĐộng đất Valdivia 19601.655
2/11/2002 (2 năm trước động đất chính)7,3  IndonesiaSumatra26/12/200430 km9,1 MWĐộng đất và sóng thần Ấn Độ Dương 2004230.000
20/10/2006 (299 ngày trước động đất chính)6,4 PeruVùng Ica15/08/200735 km8,0 MWVIII MercalliĐộng đất Peru 2007596
23/1/2007 (3 tháng trước động đất chính)5,2 ChileVùng Aysén21/04/20076 km6,2 MWVII MercalliĐộng đất Vịnh hẹp Aysén 200710
9/3/2011 (2 ngày trước động đất chính) 7,3  NhậtTỉnh Miyagi11/03/201130 km9,0 MWIX Mercalli and 7 ShindoĐộng đất và sóng thần Tōhoku 201115.891
16/3/2014 (15 ngày trước động đất chính)6,7 [9] ChileVùng Tarapacá01/04/201420,1 km8,2 MWVIII MercalliĐộng đất Iquique 20147
14/4/2016 (2 ngày trước động đất chính)6,2  Nhật BảnTỉnh Kumamoto16/04/201611 km7,0 MWIX MercalliĐộng đất Kumamoto 201641X
  • Chú ý: ngày được tính theo thời gian địa phương.

Tham khảo