Tiết lộ giám sát toàn cầu (2013–nay)

Trong những tiết lộ đầu tiên, tờ báo Anh The Guardian và tờ báo Hoa Kỳ The Washington Post công bố tài liệu và tin tức về chương trình do thám để kiểm soát thông tin từ các truyền thông qua Internet, mà ít ai biết tới, PRISM và Boundless Informant.^[1][2] Vào ngày 8 tháng 6 năm 2013, tờ The Guardian tường thuật về Boundless Informant.^[3][4] Theo như tờ báo này thì 70 ngàn báo cáo đã được soạn ra từ những tin tức lấy được trên mạng.^[5]

Sau đó một ngày, vào ngày 9 tháng 6, Edward Snowden, người mà cho tới giữa tháng 5 vẫn còn làm công cho hãng cố vấn Hoa Kỳ Booz Allen Hamilton với công việc quản lý hệ thống máy tính tại NSA, mới tiết lộ là những tin tức đó từ anh mà ra.^[1][2] Theo những tài liệu mà Snowden đã đưa cho tờ Guardian và tờ Washington Post, Cơ quan mật thám Anh Government Communications Headquarters (GCHQ) đã do thám một cách hệ thống chính trị gia của các nước khác tại cuộc họp mặt thượng đỉnh G20 (Nhóm 20 nước có nền kinh tế quan trọng nhất) tại London. Chẳng hạn như thư điện tử và máy tính bị dò xét, và một số ngay cả khi cuộc họp thượng định đã kết thúc bằng cách dùng Keylogger để lấy trộm các dữ liệu. Trong các cuộc họp các chính trị gia Anh được cho biết ngay lập tức, các thành viên của các nước khác đã nói chuyện với ai.^[6]

Tường thuật của báo chí căn cứ trên những tài liệu cung cấp bởi Edward Snowden

PRISM

Trong khuôn khổ chương trình PRISM dữ liệu từ các Servers của 9 hãng lớn Internet Hoa Kỳ, trong đó có Apple, Microsoft, Facebook, Google và Skype bị thu thập. Nhờ những dữ liệu này người ta có thể kiểm soát trực tiếp những người bị theo dõi.^[27] Các hãng chối là không có tình nguyện đưa các dữ liệu. Họ nói là chỉ cung cấp các dữ liệu căn cứ theo quyết định của quan tòa.^[28]

Boundless Informant

Chương trình Boundless Informant của Hoa Kỳ phân tích những dữ liệu mà NSA thu thập. Với kỹ thuật khai phá dữ liệu (data mining) trong ngành cơ sở dữ liệu họ có thể lọc ra được những tin tức cần biết từ các thư điện tử hay dữ liệu điện thoại, chẳng hạn những liên lạc của một người bị nghi ngờ là kẻ khủng bố.^[29][30]

Chương trình Tempora của Anh quốc

Tempora là một chương trình của cơ quan tình báo Anh GCHQ để thu thập dữ liệu từ liên lạc viễn thông và Internet từ những cáp quang chạy qua lãnh thổ Anh.^[28]

Đức

Trong một cuộc phỏng vấn với tuần báo Đức Der Spiegel Snowden cho biết, cơ quan NSA đã thiết lập với sự đồng ý của tình báo Đức Bundesnachrichtendienstes (BND) tại Wiesbaden trung tâm củng cố tình báo, Consolidated Intelligence Center", từ đó kiểm soát hệ thống viễn thông.^[31] Ngoài ra tờ Spiegel còn tường thuật, ở Đức mỗi tháng khoảng 500 triệu liên lạc truyền thông bị NSA theo dõi. Liên lạc truyền thông ở đây có nghĩa là những cuộc nói chuyện điện thoại, thư điện tử, SMS và liên lạc qua Chat. Tại Fort George G. Meade sẽ được lưu giữ thông tin, đường giây nào đã liên lạc với nhau.^[32]

CIA do thám ở Đức

Ngày 4 tháng 7 năm 2014 báo chí loan báo, một nhân viên của sở tình báo Đức BND bị viện kiểm sát liên bang ra lệnh bắt vào ngày 2 tháng 7 vì đã do thám cho CIA.^[33] Nhân viên BND từ 2012 tổng cộng đã lấy cắp 218 tài liệu mật của BND bán cho CIA với giá là 25.000 Euro. Có ít nhất 3 tài liệu có dính líu tới vụ điều tra về sự cố NSA của quốc hội. Tên gián điệp nhị trùng này đã khai là mỗi tuần một lần gởi tài liệu mật lấy được cho CIA.^[34]

Vào ngày 7 tháng 7 năm 2014 theo tin tức của đài truyền hình NDR, WDR vào báo SZ có thêm một trường hợp gián điệp thứ hai. Nhân viên của công an liên bang và của viện kiểm sát liên bang đã lục soát trong khu vực Berlin nhà cửa và phòng làm việc của một nhân viên bộ quốc phòng, bị tình nghi là cũng do thám cho một cơ quan tình báo của Hoa Kỳ.^[35]

Vì hai vụ này chính phủ Đức đã đòi hỏi (không phải trục xuất) là đại diện cho cơ quan tình báo của Hoa Kỳ tại Berlin phải rời khỏi nước Đức.^[36][37]

Brasil

Theo như tờ báo Brasil O Globo cả người dân Brasil cũng bị nghe lén. Hàng triệu thư điện tử và các cuộc nói chuyện điện thoại bị kiểm soát theo như một bài báo, mà được viết bởi nhà báo của tờ Guardian Glenn Greenwald cùng với phóng viên tờ O Globo. Brasil là nước bị theo dõi nhiều nhất so với các nước châu Mỹ Latin khác.^[38] Brasil đã quyết định là sẽ điện thoại cho Liên Hợp Quốc để bàn về các hoạt động do thám của Hoa Kỳ. Mục đích là để bảo vệ tốt hơn đời sống riêng tư của những người sử dụng các công cụ Internet.^[39]

Theo dõi các tòa đại sứ

Những tiết lộ cũng cho thấy, cơ quan NSA nghe lén cả các tòa đại sứ ngoại quốc, nhất là Âu châu, như xâm nhập hệ thống máy tính.^[40]

Ecuador

Ecuador, nơi mà Edward Snowden cũng đã xin tỵ nạn, đã hủy bỏ một hiệp ước thương mại với Hoa Kỳ, mà trong đó Hoa Kỳ cho nước này những đặc quyền thuế má rẻ, sau khi Hoa Kỳ dọa sẽ hủy bỏ hiệp ước, nếu nước này cho phép Snowden tỵ nạn.^[41]

Hoa Kỳ

Theo một cuộc dò hỏi qua điện thoại của tổ chức Gallup, mà kết quả được công bố vào ngày 12 tháng 65,3 % những người tuổi trưởng thành Hoa Kỳ được hỏi không chấp nhận chương trình theo dõi này, 37 % đồng ý.^[42]
Tuy nhiên, trong quốc hội thì đa số các dân biểu của cả hai đảng Dân Chủ và Cộng hòa chấp nhận chương trình do thám qua điện thoại và Internet.^[5] Tổng thống Barack Obama biện hộ cho chương trình PRISM vào ngày 7 tháng 6 năm 2013 với câu: "Người ta không thể có 100% an ninh và 100% giữ kín chuyện riêng tư và không có bất tiện gì cả."^[43]

• Edward Snowden
• NSA

Tư liệu liên quan tới 2013 Mass Surveillance Disclosures tại Wikimedia Commons

Collections

• "Global Surveillance Lưu trữ 2019-01-05 tại Wayback Machine. An annotated and categorized "overview of the revelations following the leaks by the whistleblower Edward Snowden. There are also some links to comments and followups". By Oslo University Library.
• “The NSA Files”. The Guardian. London. ngày 8 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2015.
• NSA Spying Scandal  – Der Spiegel
• Six months of revelations on NSA by the Washington Post's Kennedy Elliott and Terri Rupar on ngày 23 tháng 12 năm 2013
• “The Spy Files”. WikiLeaks. ngày 1 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2015. A collection of documents relating to surveillance.
  • 8 tháng 12 năm 2011.html “The Spy Files” Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp). WikiLeaks. ngày 8 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2015. Part 2 of the above.
  • “Spy Files 3”. WikiLeaks. ngày 4 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2015. Part 3 of the above.
• “Veja os documentos ultrassecretos que comprovam espionagem a Dilma” (bằng tiếng Bồ Đào Nha). ngày 2 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2013. Documents relating to the surveillance against Dilma Rousseff and Enrique Peña Nieto
• The NSA Archive by the American Civil Liberties Union (ACLU) – All documents released since ngày 5 tháng 6 năm 2013—both by the media and the U.S. government—are housed in this database established and operated by the ACLU.
  • ACLU article "Introducing the ACLU's NSA Documents Database" by the ACLU's Emily Weinrebe on ngày 3 tháng 4 năm 2014 on the above NSA Archive established and operated by the American Civil Liberties Union (ACLU).
• NSA Primary Sources – A List of all leaks and links to media articles related to the disclosures based on the material of Edward Snowden sorted by Date, Document and Media outlet established and operated by the Electronic Frontier Foundation.
• Snowden disclosures at the Internet Archive.