Wikipedia:Wikipedia tiếng Việt và xã hội Việt Nam

Wikipedia tiếng Việt là phiên bản tiếng Việt của Wikipedia, ra đời vào tháng 11 năm 2002.[1] Từ khi hình thành cho đến nay, Wikipedia tiếng Việt được xem là nguồn tư liệu để báo chí Việt Nam rút trích thông tin nội dung và hình ảnh, được các nhà khoa học xem là đối tượng nghiên cứu hay các thành phần chính trị xem là nơi thực hiện các mục đích của họ. Ngoài ra, Wikipedia tiếng Việt cũng có tác động không nhỏ đến giáo dục và xã hội Việt Nam.

Phá hoại nội dung

Vì tính mở cho tất cả mọi người đều có thể chỉnh sửa nội dung, Wikipedia được xem là nơi dễ bị phá hoại. Hơn nữa, mặc dù phát triển hơn 10 năm, Wikipedia tiếng Việt vẫn được xem là hình thức đóng góp lạ lẫm với người dùng, có rất nhiều người chưa hiểu rõ cách đóng góp thông tin cho Wikipedia và cơ chế hoạt động của nó. Do vậy, Wikipedia tiếng Việt có lượng thành viên tham gia lâu năm rất ít nên các bài viết chất lượng khá ít, đa phần là các bài tương đối. Một lý do khác được xem là nổi cộm, đó là vấn đề ý thức văn hóa công cộng của người Việt Nam. Đa số, sẵn sàng phá hoại bất kể đâu nếu tài sản đó mang tính công cộng hay không thuộc về mình.[2]

Đa số các tờ báo điện tử chỉ trích Wikipedia tiếng Việt nhiều hơn là khen ngợi. Nhiều trang báo lá cải đưa tin về việc Wikipedia tiếng Việt bị phá hoại nội dung, chủ yếu là các bài về ca sĩ, diễn viên hay các nhân vật nổi tiếng.[3] Đặc biệt, các tờ báo này luôn đưa tin ngay khi một chương trình lớn nào đó xảy ra.

Một số nhân vật là nạn nhân của các phá hoại, ví dụ như: ca sĩ Hồ Ngọc Hà[4], ca sĩ Bảo Thy[5], hoa hậu Nguyễn Cao Kỳ Duyên và MC trùng tên Kỳ Duyên, thậm chí cả nhà khoa học Isaac Newton và nhiều chủ đề khác.[6] Gần đây nhất, hoa hậu Đỗ Mỹ Linh cũng bị kéo vào vòng xoáy trùng tên tương tự sự kiện trùng tên MC và hoa hậu Kỳ Duyên năm 2014.[7]

Tác động đến giáo dục

Đối tượng nghiên cứu

Wikipedia tiếng Việt cũng được xem là đối tượng nghiên cứu của các nhà khoa học Việt Nam, đặc biệt là các chuyên ngành như Web ngữ nghĩaxử lý ngôn ngữ tự nhiên.[8][9]

Nguồn tham khảo

Wikipedia tiếng Việt được dùng làm nguồn tham khảo không chính thức, chủ yếu là giới học sinh, sinh viên.

Quảng cáo

Nhiều trang web chuyên về SEO cũng xem Wikipedia tiếng Việt là đối tượng thích hợp để quảng cáo, chèn link nhằm thăng hạng website của khách hàng, đối tác hay cá nhân.[10] Vì lý do Google luôn ưu tiên các đề mục bài viết của Wikipedia đứng ở các vị trí đầu trong các kết quả tìm kiếm (chỉ đối với các bài viết có chất lượng)[11], vì vậy nhiều người cho rằng chèn link ở các bài viết Wikipedia có thể thăng thứ tự website của họ nhanh chóng.

Wikipedia cũng được xem là nơi quảng cáo, đánh bóng tên tuổi của nhiều doanh nghiệp.[12] Thậm chí, nhiều doanh nghiệp còn thuê hẳn người có kinh nghiệm viết Wikipedia để PR cho bài viết về hồ sơ doanh nghiệp của họ. Một doanh nghiệp có bài viết tồn tại ở Wikipedia giúp doanh nghiệp đó tăng danh tiếng của mình, đồng thời là cũng là sự chứng minh độ nổi bật của doanh nghiệp nếu chiếu theo quy định của Wikipedia.

Chú thích